Olaf Kemerink is terug als leider van ROOD, de afgestoten jongerentak van de SP

Het is een wilde tijd voor 'zolderkamercommunist' en rechtenstudent Olaf Kemerink (21). Krap een maand geleden was hij het middelpunt van een ophefje bij de SP en werd hij door de partij geroyeerd, omdat hij te radicaal was. Nu is hij door de afgestoten jongerenafdeling ROOD opnieuw tot voorzitter gekozen. De afdeling maakte een plan voor een hernieuwde “vruchtbare samenwerking” met de moederpartij. Toch is het de vraag of de SP dat zelf ook wil, midden in campagnetijd. We vroegen Kemerink wat er allemaal aan de hand is. 

Socialisme wint aan populariteit onder de jeugd, en je zou zeggen dat de jongerenbeweging van de Socialistische Partij dé plek is om je linkse idealen in de praktijk te brengen. Dat bleek eind vorig jaar pijnlijk tegen te vallen toen de SP haar jongerentak ROOD afstootte, door de geldkraan dicht te draaien. De reden hiervoor was dat ROOD Kemerink, met 75 procent van de stemmen tot voorzitter had verkozen, terwijl hij op dat moment al uit de SP was gegooid.

Kemerink maakt er geen geheim van dat hij marxistische denkbeelden heeft, maar zijn banden met Communistisch Platform waren uiteindelijk doorslaggevend voor de partijleiding. Het Communistisch Platform staat voor “revolutionaire zelf-emancipatie van de arbeidersklasse” en heeft een uitgebreid programma om dat te kunnen bereiken. Hun ideeën dragen ze uit binnen de SP. Sommige mensen bij de partijleiding zien het Platform daarom als onderdeel een coup om de Socialistische Partij te ondermijnen en de SP-jongeren communistisch te maken. Daarbij zouden allerlei onorthodoxe middelen zijn ingezet, zoals wandelvereniging De Stroom, waar Kemerink lid van is, en zelfs memes. 

Volgens Kemerink zelf was de partijleiding er vooral van geschrokken dat ROOD vlak voor zijn verkiezing een motie had aangenomen tegen regeringsdeelname. Partijleider Lilian Marijnissen flirt openlijk (en steeds harder) met rechtsere partijen als het CDA en de Christenunie, en volgens veel ROOD-jongeren is het een slecht idee dat de SP bereid is zoveel water bij de wijn te doen. Een punt dat prima te verdedigen is, maar moeilijk te verkopen in een gelikte verkiezingscampagne.  

Tijdens zijn verkiezing als voorzitter liep de procedure om Kemerink uit de SP te zetten nog, maar toen hij definitief geroyeerd was nam hij ook afscheid van ROOD, omdat de statuten van ROOD SP-lidmaatschap vereisten. Zo bleef ROOD verweesd achter, zonder leider en zonder moederpartij. Tot zover een kleine opflakkering van nieuwe vurigheid bij de linkse jeugd, zou je zeggen. 

Toch zag onlangs ik in één van de omstreden memes dat Kemerink terug op zijn post zou zijn, na een speciaal ingelaste ledenvergadering van ROOD, die afgelopen weekend is gehouden. 

VICE: Hoi Olaf, je bent dus weer terug bij ROOD, maar ben je dan ook weer terug bij de SP?
Olaf Kemerink: Nee. Ik zal het even uitleggen: volgens de statuten van ROOD moet je SP-lid zijn om ROOD-lid te kunnen zijn. Daarom hebben we destijds besloten dat ik per 1 januari uitgeschreven zou worden van Rood. In de vergadering van afgelopen weekend is tot een toevoeging aan de statuten besloten. Lidmaatschap van de SP is nog steeds vereist, maar in bijzondere gevallen, specifiek als de SP het lidmaatschap beëindigd heeft, bestaat de mogelijkheid om iemand dispensatie te verlenen. Deze statuutswijziging is gisteren aangenomen, en er is ook een voorstel in stemming gebracht om vier geroyeerde ROOD-leden weer toe te laten. Waaronder ikzelf. Ook dat is aangenomen, met 87 procent van de stemmen, dus nu ben ik weer voorzitter. 

Maar ROOD is dus nog steeds los van de SP? 
Dat klopt. 

En willen jullie nog altijd terugkeren onder de vleugels van de moederpartij, of vinden jullie het eigenlijk wel lekker zo? 
Haha. We willen heel graag terug, en ik wil ook weer lid worden. Het zijn niet alleen maar die royementen die ervoor gezorgd hebben dat de samenwerking tussen ROOD en de SP stroef verliep. Er speelden al langer dingen. Dat zat hem met name in de onduidelijkheid van de onderlinge verhouding. Want in hoeverre is ROOD een eigen organisatie, en in hoeverre is het onderdeel van de SP? We hebben op de ledenvergadering een document aangenomen, “Naar een vruchtbare samenwerking.” Daaruit spreekt: we willen weer volledig terug in de SP, met een paar punten als basis. 

En die zijn? 
Dat we zelf over ons geld gaan, en dat we zelf over onze acties en campagnes gaan, en onze eigen standpunten kunnen innemen. Dat we een bepaalde mate van autonomie hebben, maar wel gewoon samenwerken met de SP. 

Oké. Hoe zit het met jouw communistische standpunten? Zijn die er nog steeds? 
Ik heb zelf wel mijn ideologische verschillen met het huidige SP-bestuur. Dat zullen veel meer mensen hebben, maar dat hoeft een samenwerking niet in de weg te staan. Ik vind het het logisch dat wij als ROOD campagne voeren voor de SP. In het verleden was de SP de partij die alles links van de PvdA en GroenLinks verenigde, en ik denk dat een partij het meest kan bereiken als verschillende linkse geluiden binnen één partij verenigd zijn. Het zou het beste zijn als de onderlinge uitwisseling van ideeën van SP-leden en de discussie over de koers wat openlijker gevoerd kan worden. En dat daarbij dus ook niet het gevaar van royement boven het hoofd hangt. Het moet wat mij betreft mogelijk zijn voor een jongerenorganisatie om openlijk in discussie te gaan, en mensen die zich verenigen rondom een bepaald standpunt, moeten dat standpunt kunnen uiten. 

Je hebt het over “mensen die zich verenigen rondom een bepaald standpunt”, doel je daarmee op het Communistisch Platform? 
Nou ja, ook. 

Er is volgens best wat draagvlak voor de Marxistische ideeën, de laatste tijd. Hebben jullie bij ROOD er nooit over nagedacht om zelf een partij te beginnen? 
Gisteren bij de ledenvergadering is dat wel geopperd, maar er was maar een kleine minderheid die dat idee steunde. Negentig procent van de aanwezige leden stemde voor een hernieuwde samenwerking met de SP. Ook al hebben we bij ROOD kritiek op de SP: het is een partij die volgens het beginselprogramma wel tegen de kapitalistische wereldorde is. Veel afdelingen zijn goed bezig met het organiseren van mensen op allerlei onderwerpen. Er zijn heel veel huurders georganiseerd rondom de eis van nul procent huurverhoging tijdens corona. Vanwege dat soort dingen denk ik dat de SP dé partij is voor socialisten om actief in te zijn. Het bestuur van de SP vindt op dit moment niet dat ik actief moet zijn binnen die partij, maar misschien verandert dat nog. 

Het is campagnetijd, Lilian Marijnissen wil graag regeren. Denk je niet dat het partijbestuur die openlijke discussie te lastig vindt? 
Tot nu toe is wel gebleken dat dat inderdaad lastig was. 

Waarom was dat tot nu toe lastig, denk je? 
Ik denk dat er altijd wel een soort angst zit voor meningsverschillen. Dat zie je ook bij andere partijen. Bij de PvdA worden er al heel snel in messen in elkaars rug gestoken. Maar meningsverschillen kunnen ook op een gezonde manier geuit worden. Binnen de VVD is er bijvoorbeeld een stroming, Liberaal Groen, die de VVD groener wil maken. Nou ben ik absoluut niet voor een groene VVD, maar ik denk wel dat het openlijk kunnen voeren van zo’n discussie zorgt voor een sterkere partij. 

Is dit een generatieding? Zijn de oude SP’ers hier niet klaar voor? 
De SP heeft al heel lang die cultuur, van het niet naar buiten brengen van meningsverschillen. De kritiek daarop leeft bij ROOD breder dan binnen de partij als geheel, maar de verdeeldheid ligt niet strikt langs leeftijdslijnen. Ik denk wel dat nieuwe mensen daar eerder vraagtekens bij zetten of met een alternatief komen dan mensen die die cultuur al heel lang kennen. 

Gaat zo'n discussiecultuur die jij voorstelt niet in tegen het Marxistische adagium "Arbeiders aller landen verenigt u?" 
Nee, zeker niet. In de Russische communistische partij was het bijvoorbeeld heel normaal dat er allerlei discussies over strategie tactiek en ideologie openlijk gevoerd werden in kranten. In ieder geval tot aan de burgeroorlog, haha (De Russische Burgeroorlog van 1919, red.). Op een gegeven moment is dat wel veranderd, en is op uiterst links die cultuur ontstaan van: we mogen de vijand niet laten weten wat onze meningsverschillen zijn, want dat kunnen ze uitbuiten. Die cultuur is via de Komintern, de CPN, en de Maoïstische afsplitsing in de huidige SP terechtgekomen. 

Vind je nog steeds dat de SP niet mee moet regeren? 
Ik denk dat het op dit moment onverstandig zou zijn, gezien de status van links in Nederland en de grootte van de SP nu. Maar ik weet dat een meerderheid op het SP-congres anders heeft besloten. Dat is prima. Sowieso is het in de SP zo geregeld, dat mocht er een coalitie komen, er nog een laatste toestemming over het coalitie-akkoord moet komen vanuit de leden. Maar ik denk dat het gezien de steun voor links en de linkse beweging op dit moment in Nederland voortijdig zou zijn. 

Wat zou je ideale kabinet zijn waar wel SP in zit? 
Mag de SP op 76 zetels ook? Of is dat valsspelen? 

Nou ja, dat is wel hoopvol voor jullie relatie. Dat je de SP veel zetels gunt. 
Dat kun je wel noteren. 

Sarah Dobbe, de woordvoerder van de SP wil niet verder op Kemerinks verkiezing ingaan tot na de Tweede Kamerverkiezingen. “Met betrekking tot de relatie tussen de SP en jongerenorganisatie ROOD wachten we het advies af van de commissie die hier momenteel onderzoek naar doet. Dat advies verwachten we uiterlijk 1 mei. We vinden het belangrijk om de commissie de gelegenheid te bieden haar werk goed en zorgvuldig te doen. Daarom willen we niet op de uitkomsten vooruit lopen.”