Ik ben bij net zo veel goede als slechte concerten geweest, maar ik heb nog nooit meegemaakt dat het helemaal stil bleef na een nummer – er is altijd wel iemand die iets joelt of eventjes klapt. Soms is dat juist het pijnlijke, dat het maar één iemand is. Zo’n halfbakken applaus is misschien wel confronterender dan stilte – maar ik ben geen artiest, dus ik kan het je niet vertellen. Wel weet ik dat we highfiven met onszelf om onze waardering te laten horen – maar waarom doen we dat eigenlijk zo?Op Wikipedia en onder Nederlandse professoren kon ik het antwoord niet vinden, dus belde ik met de Amerikaanse professor Greg Aldrete van de Universiteit van Wisconsin. Hij schreef het boek Gestures and Acclamations in Ancient Rome, en deed daarvoor onderzoek naar de rol van gebaren en toejuichingen in tijden van het Romeinse rijk. Ik sprak met hem over klapvee, emoticons en hoe hij zelf het liefst klapt.NOISEY: Op internet is er superweinig te vinden over dit onderwerp, en er zijn maar weinig onderzoeken naar gedaan. Waarom is dat zo denk je?
Greg Aldrete: Ik denk dat het komt omdat dit onderwerp niet echt toegekend kan worden aan één bepaalde stroming binnen de wetenschap. Is het psychologie, sociologie of is het geschiedenis? Het is een onderwerp dat tussen de gaten valt van verschillende disciplines. Gelukkig werk ik in veel verschillende disciplines: ik doe zowel onderzoek in antropologie als in oudheidstudies, dus dat kwam goed van pas voor mijn onderzoek.Waarom klappen we na afloop van een nummer of een concert?
Het is een emotionele manier van communiceren, en bij emoties gaat het niet alleen om woorden. We kunnen met klappen goed de mate van waardering en ons enthousiasme aangeven. Daar komt applaudisseren oorspronkelijk vandaan, het is een heel natuurlijke vorm om ons te uiten.
Mocht je denken dat je de enige was die het deed, welnee, oude mensen klappen ook!Maar waarom klappen we in onze handen?
Het is makkelijk voor massa’s mensen om gezamenlijk te doen en het zorgt voor een heel luid en scherp geluid. Opvallend zijn de subtiliteiten waar we gebruik van kunnen maken, je kunt op veel manieren klappen en goed bepalen hoe hard je klapt. Dit bepaalt heel erg de betekenis van het applaus.Vroeger was applaudisseren echt een vak. In de achttiende en negentiende eeuw bestond er in Europa een hele beroepsbevolking van professioneel klapvee. Ze hadden verschillende tarieven en konden ingehuurd worden. Tien franc voor een gewoon applaus en voor vijftien franc hitsten ze het publiek extra op. Deze manipulators werden ingezet in de entertainmentwereld en in de politiek. Je kon ze ook inhuren om het tegenovergestelde te laten doen, om rivalen te bestrijden en negatieve dingen te roepen. In Rome was een groep mensen die rond het rechtsgebouw hing die ‘dinerklappers’ werden genoemd, ze verdienden letterlijk hun avondeten door te klappen bij rechtszaken, om zo de jury te beïnvloeden.Wat is een applaus tegenwoordig nog waard?
Applaus wordt steeds minder belangrijk omdat we minder waarde hechten aan live ervaringen. Dit komt onder andere door de technologische vooruitgang. Zelfs tijdens een concert staan we met onze mobiel in de hand waardoor klappen bijna onmogelijk wordt. Om in de virtuele communicatie toch de emotie van lichaamstaal over te brengen zoeken mensen nu naar alternatieven, bijvoorbeeld door gebruik te maken van emoticons. Mensen hebben nog altijd de drang om extra informatie toe te voegen en hun emoties te uiten.Wat is volgens u de beste manier om te applaudisseren tijdens een concert?
Zelf ben ik sinds mijn studie veel kritischer gaan applaudisseren. Als je niet nadenkt dan doe je gewoon automatisch na wat de rest doet, maar ik ben er nu heel bewust mee bezig. Vraag jezelf af hoe luid je wilt applaudisseren, en hoe lang. Ga je door met klappen als anderen zijn gestopt? Als je denkt dat iemand het verdient, applaudisseer dan extra enthousiast. Maar als je het niks vindt, klap dan simpelweg helemaal niet. Wees zelfbewuster van wat je doet.Wat is het beste applaus dat u ooit zelf heeft gehad?
Tijdens mijn research voor mijn boek ging ik naar de Universiteit van Michigan waar een groot football-stadion staat waar honderdduizend mensen in kunnen. Ik ging naar een wedstrijd om te kijken of ik het publiek aan kon zetten tot applaus. Het lukte, en het voelde bijna angstaanjagend – dat ik in mijn ééntje een groep van dertigduizend man hetzelfde kon laten doen.
Advertentie
Greg Aldrete: Ik denk dat het komt omdat dit onderwerp niet echt toegekend kan worden aan één bepaalde stroming binnen de wetenschap. Is het psychologie, sociologie of is het geschiedenis? Het is een onderwerp dat tussen de gaten valt van verschillende disciplines. Gelukkig werk ik in veel verschillende disciplines: ik doe zowel onderzoek in antropologie als in oudheidstudies, dus dat kwam goed van pas voor mijn onderzoek.Waarom klappen we na afloop van een nummer of een concert?
Het is een emotionele manier van communiceren, en bij emoties gaat het niet alleen om woorden. We kunnen met klappen goed de mate van waardering en ons enthousiasme aangeven. Daar komt applaudisseren oorspronkelijk vandaan, het is een heel natuurlijke vorm om ons te uiten.
Het is makkelijk voor massa’s mensen om gezamenlijk te doen en het zorgt voor een heel luid en scherp geluid. Opvallend zijn de subtiliteiten waar we gebruik van kunnen maken, je kunt op veel manieren klappen en goed bepalen hoe hard je klapt. Dit bepaalt heel erg de betekenis van het applaus.Vroeger was applaudisseren echt een vak. In de achttiende en negentiende eeuw bestond er in Europa een hele beroepsbevolking van professioneel klapvee. Ze hadden verschillende tarieven en konden ingehuurd worden. Tien franc voor een gewoon applaus en voor vijftien franc hitsten ze het publiek extra op. Deze manipulators werden ingezet in de entertainmentwereld en in de politiek. Je kon ze ook inhuren om het tegenovergestelde te laten doen, om rivalen te bestrijden en negatieve dingen te roepen. In Rome was een groep mensen die rond het rechtsgebouw hing die ‘dinerklappers’ werden genoemd, ze verdienden letterlijk hun avondeten door te klappen bij rechtszaken, om zo de jury te beïnvloeden.Wat is een applaus tegenwoordig nog waard?
Applaus wordt steeds minder belangrijk omdat we minder waarde hechten aan live ervaringen. Dit komt onder andere door de technologische vooruitgang. Zelfs tijdens een concert staan we met onze mobiel in de hand waardoor klappen bijna onmogelijk wordt. Om in de virtuele communicatie toch de emotie van lichaamstaal over te brengen zoeken mensen nu naar alternatieven, bijvoorbeeld door gebruik te maken van emoticons. Mensen hebben nog altijd de drang om extra informatie toe te voegen en hun emoties te uiten.Wat is volgens u de beste manier om te applaudisseren tijdens een concert?
Zelf ben ik sinds mijn studie veel kritischer gaan applaudisseren. Als je niet nadenkt dan doe je gewoon automatisch na wat de rest doet, maar ik ben er nu heel bewust mee bezig. Vraag jezelf af hoe luid je wilt applaudisseren, en hoe lang. Ga je door met klappen als anderen zijn gestopt? Als je denkt dat iemand het verdient, applaudisseer dan extra enthousiast. Maar als je het niks vindt, klap dan simpelweg helemaal niet. Wees zelfbewuster van wat je doet.Wat is het beste applaus dat u ooit zelf heeft gehad?
Tijdens mijn research voor mijn boek ging ik naar de Universiteit van Michigan waar een groot football-stadion staat waar honderdduizend mensen in kunnen. Ik ging naar een wedstrijd om te kijken of ik het publiek aan kon zetten tot applaus. Het lukte, en het voelde bijna angstaanjagend – dat ik in mijn ééntje een groep van dertigduizend man hetzelfde kon laten doen.