Renaat Vandepapeliere van R&S Records is het nachtleven voorlopig nog niet beu

Renaat Vandepapeliere richtte in 1984 R&S Records op samen met zijn vrouw Sabine Maes. Het Gentse platform groeide uit tot een van de allergrootste labels in de dance dankzij releases van onder meer Aphex Twin, The Prodigy en James Blake. Na jaren vuistdiep in de scene te zitten, weet hij als geen ander wat hij wil. "Af en toe moet je tegen een artiest durven zeggen dat het gewoon nergens op slaat," vertelt hij mij wanneer ik hem opzoek. De labelbaas en dj is dit jaar zestig geworden, maar is voorlopig nog niet van plan het graf in te stappen. Ik spreek Vandepapeliere over zijn liefde voor de underground, de frustraties die in zijn hoofd ronddwalen en hoe belangrijk labels nog zijn in 2017.

Noisey: Ben je al iets tegengekomen in het nachtleven waarvoor je duidelijk te oud bent?
Vandepapeliere: Dat gaat nooit gebeuren. Je houdt van iets of je houdt er niet van. Neem bijvoorbeeld dat hele EDM-gedoe. Als ze het leuk vinden, vinden ze het leuk . Het is niet aan mij om daarover te beslissen. Ook fysiek kan ik het allemaal nog aan. Het is een uitdaging maar daar hou ik van.

Ik las laatst inderdaad dat je bijvoorbeeld lof hebt voor Tomorrowland.
Ik vind dat voor een Belgische onderneming echt gigantisch knap. Wat zij doen qua productie is ongezien. Doe het maar eens. Daar werkt zesduizend man en dat loopt allemaal vloeiend. Maar is dat mijn ding? Het is een beetje als de Efteling waar je met je pa en ma naartoe gaat. Je moet het maar doen om mensen van Brazilië naar hier te krijgen voor een feestje.

Je bent zelf ook weer aan het draaien. Hoe is dat zo gekomen?
Die ambitie heb ik lang weggeschoven. Ik ben daarmee begonnen als jonge gast maar heb het dan links laten liggen omdat er andere dingen in de plek kwamen, zoals het label. Nu doe ik het weer, voor mezelf, om mijn jeugd te herleven denk ik. Het is daarbij ook een statement, want ik draai heel eclectisch en lang. Ik erger me aan korte sets: wat kan je doen in maar twee uurtjes? Tien plaatjes draaien? Iedereen wil pieken en uiteindelijk klinken ze allemaal hetzelfde. Ik wil geen uren klaarkomen, daar zit geen verhaal in.

Stel: je neemt de draaitafels van iemand over en je vond het ronduit slecht. Zeg je dat dan ook?
Als ze het vragen, durf ik gerust te zeggen dat ik er geen zak aan vond. Hoe groot hun naam ook is. Ze schrikken dan wel even. Het kan mij ook niets schelen na wie ik moet draaien. Ik doe gewoon mijn ding.

Laten we het even hebben over het label. Je stopte er in 2001 een tijdje mee omdat je de zakelijke kant van de industrie beu was, om vervolgens in 2006 weer verder te gaan met R&S. Zijn die frustraties nu weg?
Nee, die ga ik blijven hebben, haha. De muziek op zich blijft natuurlijk wel boeien, maar de industrie zal altijd zijn slechte kanten hebben. Ik erger me dood aan die hypes op het internet. Dankzij social media en dingen als Soundcloud kan iedereen dingen op het net gooien. Het is niet omdat je wat kan mixen dat je talent hebt. Dat heeft er geen zak mee te maken. Gelukkig kan ik het nu allemaal relativeren, maar ik kan er wel goed boos van worden.

Wanneer is iemand volgens jou wél getalenteerd dan?
Ik geloof in iemand die mij een verhaal kan vertellen en mij kan meenemen in zijn of haar wereld. Er zijn verschrikkelijk talentvolle mensen in de wereld maar wat ik zie op de festivals is vrij middelmatig. Je weet hoe het zal beginnen, eindigen en alles daartussen. Stop ermee en doe dat dan thuis. Zonder enige kennis van muziek eraan beginnen, ik stoor me daar enorm aan.

Wat vind jij dan vernieuwend?
Dat is er niet meer. Alles is uitgeperst. Of het nu pop of electronica is. Maar er zullen altijd goede dingen tussen zitten. Er zijn ook maar een beperkt aantal akkoorden, hè. Voor mij was Radiohead de vernieuwer in pop bijvoorbeeld. Als ik nu iets nieuws hoor, is het gewoon goed of slecht. Dat blijft subjectief.
Iemand als Nils Frahm doet iets met een piano dat je echt kan meeslepen maar er zijn genoeg mensen die dat instrument beter kunnen bespelen. Toen ik de nieuwe show van Nicolas Jaar zag met een uur improvisatie, dat was gewoon Miles Davis in 2017, ik wist niet wat ik zag. Maar dat brengt niet dezelfde shock teweeg als toen house en acid opkwamen in een wereld van rock en disco in de jaren tachtig. Dat bestaat nu niet meer, maar wie weet luistert de jeugd binnen twintig of dertig jaar alleen nog maar naar frequenties wanneer ze uitgaan.

R&S is al heel lang een onmisbaar element binnen het uitgaanscircuit. Hoe belangrijk is het nachtleven voor jou nu je wat ouder bent?
Dat is van onschatbare waarde. Het zou eigenlijk gesubsidieerd moeten worden. Het nachtleven is een sociaal cultureel gegeven en veel meer dan drugs en lawaai. Je kan er creatieve mensen ontmoeten en iedereen laat alles voor een keertje los. Dat is belangrijk. Iedereen ondergaat hetzelfde gevoel en de wereld staat voor heel even stil. Het underground nachtleven heeft een nog groter belang. Mode ontstaat daar bijvoorbeeld. Eigenlijk is het nachtleven dé bron van creativiteit, er moet een uitlaatklep bestaan voor rebellie. Anders worden we allemaal misdienaars en ik denk niet dat dat de bedoeling is, haha.
Zijn we dan te braaf geworden?
Ik vind van wel. In de muziek worden er niet zo veel risico's genomen, terwijl dat juist een heel vrije uitlaatklep moet zijn. De jeugd is niet meer kwaad en daar komen geen bewegingen meer uit voort zoals dat vroeger wel was in Amerika met hiphop en in Engeland met ravecultuur. We hebben nood aan een nieuwe muzikale revolutie. Daar komt dan nog eens bij dat de pers alles gewoon goed vindt. Vroeger stond iedereen met knikkende knieën te wachten op hun recensie in NME Magazine.

Wat vind je van het Belgische beleid in verband met het nachtleven?
Eigenlijk volg ik dat niet echt. Ik hoor wel van promoters dat er veel tegenstand is van steden en cultuurdiensten. Voor hen is het allemaal drugs en de miserie die daarbij komt kijken. Tuurlijk wordt er drugs gebruikt maar je kan dat niet van elkaar trekken. Vroeger zaten mensen buiten bij jazzclubs heroïne te spuiten. Miles Davis is groot geworden terwijl hij gebruikte. Ze zouden beter op preventie kunnen inzetten. Verplicht de promoters om het Rode Kruis in te schakelen en om drugstesten te doen. Probeer het op school op een slimme manier over te brengen. Ik denk dat dat veel beter is dan ertegen vechten. Drugs gebruiken blijft gevaarlijk maar die oorlog ga je nergens ter wereld winnen. Anders kan je beginnen met Colombia te bombarderen.

Zijn er plekken waar het er veel beter aan toe gaat?
Zeker! Kijk naar Ibiza of tegenwoordig Oost-Europa. Daar zijn schitterende clubs en die gaan maar door zonder al te veel problemen. Ze laten de jeugd met rust en houden preventief een oogje in het zeil.

Heb je zelf eigenlijk ooit drugs gebruikt?
Als het juiste moment er is, wil ik gerust een jointje roken. Voor mij is dat niet noodzakelijk maar drugs is wel inherent aan muziek. Je kan net zo goed alle festivals stilleggen, of zelfs de gewone cafés als je het echt wil stoppen, want daar lopen ze ook allemaal zat rond en dat is hetzelfde.

Je zei net iets over het belang van het underground nachtleven. Bestaat dat nog wel? Is er nog muziek die nieuwe bewegingen creëert zoals techno dat deed toen R&S net begon?
Wat is underground nog? Als underground een donker hol is waar het zweet van de muren loopt en waar goede muziek wordt gedraaid, dan heb je mij. Tomorrowland is bijvoorbeeld niet underground. Underground is volgens mij muziek die niet voor de hand ligt of die minder toegankelijk is.

Zijn labels nog nodig om dit soort muziek aan de man te brengen, nu het internet er is?
Het internet is juist het probleem. Artiesten zijn er met miljoenen dus begin maar eens op te vallen. Ofwel heb je verschrikkelijk veel geluk of ben je zo geniaal dat het plots lukt, maar dan nog. Een label blijft essentieel. Wij doen promotie, distributie, publishing, noem maar op. We zijn misschien zelfs belangrijker dan vroeger. Door het internet is de middelmaat de norm geworden. Zonder namen te noemen: je maakt een middelmatige plaat en binnen een jaar staan ze op de festivalpodia voor een fortuin. Dan vraag ik mij af van waar je komt. Over zoiets kan ik mij echt kwaad maken, haha.

Wat gaan jullie als label nog doen in de toekomst dan?
De ambitie blijft nog altijd om de status te halen van het nummer één cultlabel van de wereld. We hebben dat eigenlijk al, maar je kan ook niet alles doen wat je zou willen doen. De tijd is beperkt. Er zijn nog genoeg artiesten die ik zou willen uitnodigen op het label. We hebben het briljante nieuwe album van Paul White, maar dat heeft niets met dance te maken. Het is bijna psychedelische folk uit de jaren zeventig. Daar kan ik echt van genieten. Wat de rest van de wereld erover denkt, lig ik eigenlijk niet wakker van, haha.