Wat is er na 40 jaar nog over van punk in Nederland?

FYI.

This story is over 5 years old.

Muziek

Wat is er na 40 jaar nog over van punk in Nederland?

We storten ons de komende tijd op de geschiedenis en hedendaagse situatie van schoppen tegen het systeem.

Een serie over punk? Nu? Zijn er geen actuelere onderwerpen te bedenken? Urgentere genres? Juist op de dag dat we het systeem omver kunnen werpen door van ons democratische recht gebruik te maken, lijkt het ons een perfect moment om de verwoestende chaos van punk eens goed te bekijken. Wat kunnen we leren van de oude punkveteranen en wat is er eigenlijk van ze geworden? Waar kun je als punkband nog terecht na het kraakverbod? Of moeten we punk zien als dat wat het eigenlijk altijd was; geen genre, maar een attitude. Geen lifestyle, maar een overtuiging.

Advertentie

Vorig jaar vierde Engeland het veertigjarig bestaan van punk. In tentoonstellingen hingen affiches aan de muur, grijs geworden mannen haalden in panels herinneringen op, je kon deelnemen aan DIY-workshops, en de Nationale Loterij stopte er maar wat graag geld in.

Heel erg punk klinkt dat allemaal niet. De subcultuur die een subversieve middelvinger opstak naar de gevestigde orde en alles dat onder de categorie 'bullshit' viel te scharen, werd met het gesubsidieerde festijn geïnstitutionaliseerd. Zelfs de door punkers ooit verguisde koningin Elizabeth gaf een goedkeurend knikje.

Joe Carré, zoon van Malcolm McLaren en Vivienne Westwood, besloot als reactie op de hypocrisie van het feest zijn kostbare punkcollectie (ter waarde van vijf miljoen pond) te verbranden. Maar of dat nou punk was? Onze collega van Noisey UK was erbij en fileerde zijn actie; het was een ondoordacht, banaal plan en eigenlijk vooral bedoeld om zijn ego te strelen.

Maar zelfs als het fikkie steken van Joe Carré het al niet is, wat is tegenwoordig dan nog wel echt punk?

In het Amsterdamse Eye kon je vanwege het jubileum een selectie films, documentaires, en optredens bekijken en een museum bezoeken. Hoewel de aanpak net zo niet punk was als in Engeland, was de speciale aandacht voor de Nederlandse geschiedenis meer dan terecht. Punk is tegenwoordig minder aanwezig dan decennia geleden en de muzikale herinneringen aan die periode ontbreken in ons collectieve geheugen, maar toch heeft punk in ons land aardig huisgehouden.

Advertentie

Ook in Nederland heeft de punkbeweging ruimte opgeëist voor een radicaal ander perspectief op de maatschappij, muziek, mode en kunst. Het liet zien hoe je op eigen kracht iets kan creëren. In deze tijd –  waar Misfits-shirts gedragen worden door Justin Bieber-fans en waar het internet van iedere luie zak een DIY'er kan maken  – is de betekenis van punk een stuk vager geworden. Toch geloven wij niet in het cliché dat punk dood is.

Daarom gaan we de komende tijd op Noisey op zoek naar wat tegenwoordig nog punk is. Uiteraard kijken we eerst goed naar het verleden voordat we naar het nu kijken. Wat was punk in Nederland en wie waren de hoofdrolspelers?

Neem alleen al de Rondos uit Rotterdam. Opererend vanuit Huize Schoonderloo met een eigen label, uitgeverij en oefenruimte, creëerde de politiek geëngageerde band eind jaren zeventig een eigen microwereld. Bij hen ging het om creatie en om revolutionaire ideeën. De Amsterdamse band Jesus and the Gospelfuckers, uit dezelfde periode, was provocerend en destructief – regelmatig eindigden hun optredens in vechtpartijen.

Rondom het jaar 2000 keerde punk terug naar Rotterdam, dankzij de energie die Leen Steen in zijn label Tocado Records en zijn Heel Erg Punk-compilaties en -feestjes stak. Heel de underground van Rotterdam leek in een punkband te zitten en sommige bands uit die tijd zoals Die Nakse Bananen en Disturbance bestaan nog altijd – inclusief hanenkam, maar politiek geladen werd het niet meer.

Punk – met al zijn substromingen en verschillende uitingsvormen door de jaren heen – is altijd meer geweest dan drie akkoorden en anarchisme.  Volledig gaat deze serie niet zijn, wel zoeken we oude punks op in hun huidige habitat, kijken we naar wat nieuwe punk-kids onder het genre verstaan, en vertellen we over alternatieve speellocaties na het kraakverbod in Nederland. Het is overigens geen toeval dat we op deze heugelijke dag, waarop iedereen mag genieten van ons democratisch recht om te gaan stemmen, over punk beginnen. Mocht je als rasechte punker nog twijfelen of je wel je recht wil gebruiken, dan heeft Punker Douwe advies voor je.

Fuck het systeem. Stem.

Coverbeeld van gelukkige punkers in Paradiso 1978 door Martijn de Jonge.