Spinning is de onofficiële sport van de Zuid-Afrikaanse krottenwijken

<p>Please enable Javascript to watch this video</p>

Herinner je je de video van Die Antwoord's Baby's on Fire nog, waarin een BMW rondjes om Yolandi heen scheurt terwijl ze staat te dansen? Dit heet 'spinning' en is extreem populair in de krottenwijken van Zuid-Afrika.

In Soweto reizen in het weekend duizenden mensen naar zelfgemaakte arena's op lege parkeerplaatsen, om te kijken naar hoe mannen het rubber van hun banden rijden en dikke rookwolken produceren, terwijl ze uit het raampje van hun BMW's hangen.

Deze sport had nergens anders dan in Soweto kunnen ontstaan. Het is de beroemdste krottenwijk van Zuid-Afrika, met 850.000 inwoners verdeeld over 30 buurten. De opstand en daaropvolgende massamoord van 1976 zijn diep in het Zuid-Afrikaanse geheugen gegrift. De Sowetanen hebben vanuit de onderdrukking noodgedwongen een fuck-you-ik-doe-wat-ik-wil-instelling ontwikkeld, wat je sterk terugziet in het spinning.

In de jaren tachtig ontstond het ritueel binnen de gangstercultuur om een overleden bendelid te eren door op de begrafenis te spinnen in een gestolen auto. Later, in de jaren negentig, begon een groep van ongeveer twintig Sowetanen los van gangsterbegrafenissen de sport te beoefenen. In het begin deden ze eigenlijk maar wat (stunts, dragracing, enzovoorts) maar het draaide in ieder geval allemaal om BMW 325i's. Uiteindelijk ontwikkelde dit zich tot een sport, waar inmiddels mee geld te verdienen valt. Er is een groot netwerk van promotors, spinners en fans, en spinning staat op het punt om een officiële motorsport te worden

Jeff James was een van de mensen die er in de jaren negentig mee begon. Nu is hij 42, getrouwd, en vader, maar hij wordt gezien als een van de grondleggers en spint nog steeds ieder weekend. Hij beweert dat zijn auto de eerste was waar iemand ooit uitklom tijdens het spinning: "[De allereerste klimmer] was een goede vriend van me." "We deden allerlei dingen, zoals dragraces en stunts. Zo is het hele ding ontstaan. Sommige mensen zeggen dat het gevaarlijk is, maar elke sport is gevaarlijk. Ik zou tegen die mensen willen zeggen dat het er van buitenaf heel gevaarlijk uitziet, maar dat het anders is als je in de auto zit. Je moet alleen je volledige concentratie erbij houden."

Een groot deel van de aantrekkingskracht van het spinnen komt voort uit de roem die het met zich mee brengt. Sommige spinners staan vooral bekend om hun sterallures en hun grote bek, in plaats van hun daadwerkelijke rijkunsten. Jeff niet: "Ik spin mijn auto man, dat is alles." Toch is het een dure hobby, als je om het weekend je auto aan gort rijdt. Je moet dus een beetje beroemd zijn, zodat je een goede prijs kan vragen op het moment dat er promotors en organisatoren aankloppen. Jeff heeft dit punt in ieder geval bereikt. Hij onderhoudt zijn auto met het geld dat hij tijdens de evenementen ophaalt.

Omdat het nog geen erkende sport is, hebben alle spinners gewoon een baan, ook de beroemde spinners. Vaak hebben hun banen wel iets met auto's te maken. Jeff heeft een taxibedrijf, en Mageshe Ndaba, die 'de koning van het spinning' wordt genoemd, zit ook in deze industrie. In tegenstelling tot Jeff gaat hij wel voor de roem, en schept hij graag op over zijn verdiensten. Toen ik vroeg hoe goed hij was antwoordde hij zelfs een beetje verontwaardigd:

"Ze zouden me waarschijnlijk niet de koning van het spinning noemen als ik niet een van de beste was," zei hij nors. "De mensen hebben me zo genoemd. Ze hebben me in 2003 die naam gegeven omdat ze het vet vonden wat ik deed. Kijk, als mensen me zo willen noemen: prima. En zo niet, dan is dat ook best."

Mageshe was er ook bij toen het net begon, als 18-jarige scholier. Hij kwam niet uit Soweto, maar reed 's nachts vanuit het nabijgelegen dorp Springs om mee te doen.

"Er waren toen geen legale arena's. We deden het gewoon op straat." Hij kwam regelmatig in aanraking met politie. "Dan lulde ik me eruit. Soms wilden ze zelfs dat ik een demonstratie gaf."

Het grappige is dat de agenten nu de grootste fans zijn. "Sowieso! Nu is het van: 'Hey man, we vinden het echt vet wat je doet!' Als ik me op zou geven als rij-instructeur voor de politieacademie zouden ze me gisteren nog aannemen."

"Iedereen kent me als de 'Vader van het spinning'. Jonge spinners worden soms zelfs Mageshi's genoemd. Ik vertel ze vooral dat ze voorzichtig moeten zijn. Het zou veiliger worden als de overheid het fenomeen erkent en er een officiële sport van maakt. Het is een sport voor iedereen, net als voetbal: het geeft een enorme kick, en er wordt ook nooit gediscrimineerd." Met subsidie en officiële regels zou de sport zich kunnen ontdoen van het gangsterstigma dat er nu aan vastkleeft.

Toen ik naar de financiële kant vroeg, antwoordde Mageshe: "Dat wil je echt niet weten man. Er is echt niks duurder dan spinning."

Pule Earm is een filmmaker, spinningpromotor en commentator en is daarnaast actief in de politiek. Sinds 2009 probeert hij om met zijn promotiebedrijf Soweto Drift spinning uit de krottenwijken naar een nationaal niveau te tillen.

"Soweto Drift begon als film, maar ontwikkelde zich tot een belangrijk platform. We waren geïnspireerd door films als Tokyo Drift en The Fast and the Furious, en we wilden een soort Zuid-Afrikaanse variant maken. "De film was te zien op enkele filmfestivals en op de lokale zender Mzansi. Vorige maand sprak ik de minister van sport weer over spinning. Dat was geweldig. Hij heeft ons voorgesteld aan de belangrijkste directeur in de motorsport. Nu ik merk dat we serieus worden genomen wil ik nog harder vechten voor mijn missie."

Zijn werkt zorgt ervoor dat allerlei sociale grenzen worden doorbroken. Er komen zelfs politici en blanken uit de rijke buurten van Johannesburg naar Soweto. Dat is nog eigenlijk nog vreemder om te zien dan mensen die uit driftende auto's klimmen.

"Dat is pas sinds kort" vertelt hij. "De jongens uit de industrie nodigden hun blanke vrienden uit om in Soweto te komen kijken. Op andere plaatsen komen er trouwens veel meer blanke mensen, maar dat komt door de stijl van onze evenementen, die echt in de hardcore krottenwijkstijl zijn. Toch durf ik te zeggen dat de vermenging tussen mensen van verschillende achtergronden te dank is aan Soweto Drift. Promotors zagen na de film een bredere doelgroep. Nu durven motorsportfans overal heen, en daar ben ik enorm blij mee."

"We willen van spinning een nationale sport maken, dus we moeten goed omgaan met de blanke bezoekers. Helaas leven we in een wereld waarin men denk dat iets pas succesvol is zodra een blank iemand zich ermee bemoeit. Ik zie het zelf niet zo, maar ik vind het goed om te zien dat de blanke gemeenschap ook geïnteresseerd raakt. Misschien dat deze inmenging tegelijkertijd deuren voor ons opent in de motorsportindustrie."

"In spinning heb je jongens uit de krottenwijken, de middenklasse en de mensen uit de rijke buurten. Het is niet zoals met boksen of cricket, waar alleen de elite de kans krijgt. Het is eerder net als voetbal" zei Pule. "Het doorbreekt de grenzen van ras, klasse en politiek; er wordt niet gediscrimineerd."

In een land dat zo verdeeld is als Zuid-Afrika, is dat heel wat.