Popster, kunstenaar, filosoof en mama: dit is Dolly Bing Bing

Dolly Bing Bing heeft alles wat je van een popster verwacht: de look, de dansmoves, het hitmateriaal, de back story en een buitensporige creativiteit. Ook al heeft ze het potentieel om een wereldster te worden, blijft de mainstream roem nog even uit. Een eerste EP vol producties waar FKA Twigs niet vies van zou zijn, bracht haar een toegewijd groepje van voornamelijk queer identifying fans op. Met haar laatste single ‘Kusje’ en een tweede oorwurm op komst, trekt Dolly voluit de kaart van stadiumpop. Naast popstar is Dolly ook nog beeldhouwer en beeldend kunstenaar als Stripper Angel, en doctor in de filosofie — al spreken ze haar in academische kringen liever aan als Elisabeth Van Dam. Ik sprak af met Dolly in de opera in haar thuisstad Gent om het te hebben over de oorsprong van Dolly, moederschap en hoe haar alter ego’s samenkomen.

Dit interview werd afgenomen voor de meest recente coronamaatregelen, op social distance en met neus-mondmasker om de veiligheid te garanderen.

VICE: Hey Dolly, we zitten hier in een hele mooie zaal in de Gentse opera. Wat brengt ons op deze chique plek?
Dolly Bing Bing: Ik doe mee als Dolly in het stuk A Revue door Benjamin Abel Meirhaeghe, een jonge regisseur en performer. Het is een "retro-futuristisch cabaret", waarbij Benjamin zich de denkoefening maakte wat de aardbewoners van de toekomst — aliens misschien — 2000 jaar van hier, zouden doen met de brokstukken van onze klassieke muziek. Dolly wordt gepresenteerd als een scharnierfiguur, die de toekomst vandaag al representeert. Ik was dan ook enorm vereerd. Ik ben ook beeldend kunstenaar en een van mijn sculpturen wordt gebruikt in het decor. Het is een grote, knalgroene, glossy, alien body met een baby op de buik. Voor de regisseur was dat echt het symbool van mijn nalatenschap voor de toekomst.

Je noemt jezelf dus een alien popstar en dat popster spreekt natuurlijk uit je muziek, maar wat maakt jou zo alien? 
Aan de ene kant slaat dat op mijn lichaam en hoe ik dat radicaal opvat als een dagelijks te trainen brok materie. Ik wil mezelf sterker maken: innerlijk en natuurlijk ook vanbuiten, fysiek. Dat is deels gegroeid vanuit mijn verleden en de tragiek die ik heb meegemaakt met mijn man die heel zwaar ziek was en waar ik voor moest zorgen. Ik wilde letterlijk mijn eigen spieren — maar ook de spier van mijn hart — sterker maken. Dolly was ook een manier om nog iets seksueels, levendigs en krachtigs te behouden, toen alles rond mij ziekte en dood was.

Naast het trainen, eet ik ook wel speciaal. Ik ben fruitariër en eet alleen maar rauw fruit, nootjes, blaadjes en zaden. Ik geloof echt dat dat je genen kan verbeteren en je sterker en cleaner kan maken. Een andere inspiratiebron was ook Ziggy Stardust, die een glamorous alien rockstar was. Pop is echt mijn ding, dus vandaar glamorous alien popstar. Dat ‘alien’ element laat je toe om een andere wereld te kunnen opentrekken dan waar mensen vertrouwd mee zijn. Wat ik doe, is eigenlijk niet zo heel anders dan wat Lady Gaga doet, maar toch vinden veel mensen hier Dolly toch wel iets speciaals.

De videoclip van Kusje, is dan ook wel écht popkunst die ik niet vaak zie vanuit België.
Dat is waar. Mijn smaak is ook internationaal gericht. Bij de clip voor 'Kusje' wilden we alles waar Dolly voor staat in de clip verwerken: de glamour én de battles. Het was ook altijd mijn droom om zoals in een film, heel stoer op zo'n dirtbike te rijden. In de realiteit was het vreselijk eng. Ze hadden gezegd: "Dolly, zet je er eens op en dan doen we een scene." Opeens vloog die bike weg en de cameraman zat ons achterna. Achteraf gezien misschien wel onverantwoord: ik in mijn lingerie op een dirtbike die aan 200 per uur over een werkende stortplaats race.

Ik merk soms wel wat weerstand tegen mijn esthetiek hier in België, en dat vind ik niet altijd prettig. Het publiek dat mij het meest omhelst is de queer gemeenschap en de gay community, zoals ook de eerste fans van Lady Gaga. Dat zijn vaak de meest open-minded mensen die dat wat ze niet meteen herkennen toch omhelzen. Misschien is het ook het performatief karakter van mijn shows die heel naakt zijn waarbij ik mijn lichaam letterlijk in de verf zet en het seksueel getinte dat soms moeilijk ingang vindt. Mainstream popcultuur is nochtans altijd heel seksueel, als je naar om het even welke clip van Beyoncé of zo kijkt.

Misschien omdat die vrouwelijkheid helemaal anders is dan het androgyne beeld dat door Dolly geschept wordt? 
Dat is niet bewust zo gekomen, maar ik formuleer er wel een alternatief van vrouwelijkheid mee. Ik noem mezelf ook queer, ook al ben ik niet gay. Sommigen denken zelfs dat ik transgender ben, wat ik helemaal niet erg vind. Ik laat mannelijke kanten toe. Tegelijkertijd denk ik: waarom zouden sterke spieren nu een exclusief mannelijk kenmerk moeten zijn? Vrouwen kunnen die even goed ontwikkelen. Grace Jones, die ook haar lichaam als sculptuur neerzette, is een grote inspiratiebron voor mij.

Er zit ook wel een verschil tussen je vorige EP en de single 'Kusje'. Je lijkt pop nu volledig te omarmen, terwijl je daarvoor nog meer richting FKA Twigs' werk ging. Hoe komt dat? 
Ik voelde de beweging in mezelf dat ik een breder publiek wilde bereiken. Bovendien houd ik ook van popmuziek, en ik heb daar nooit op neergekeken alsof het minder Grote Kunst was. Ik vind het net een kunst om zo'n groot publiek te kunnen bereiken. Hitmuziek is zeer krachtig. Als het me zou lukken om een paar hits te scoren, kan ik daarna mijn extravagantie gemakkelijker laten omhelzen. Niet dat ik dat tactisch uitdenk, hoor. Ik wil gewoon poppy dingen brengen.

Documentairemakers: Lennert Madou (regie, edit), Rhomi Martens (camera), Sofia Hendriks (geluid)

In Bing Bing zeg je dat je spieren als een kostuum zijn. Je zegt ook dat je make-up een vorm van zelfbescherming is. Is make-up dan een soort van masker? 
Ik zie het zeker niet als een masker, maar meer als iets wat beter toont wat er vanbinnen zit. Dat kan ik er dan aan de buitenkant "opleggen". Tegelijkertijd is het ook een beetje een rol die ik speel, alleen val ik nooit weg uit die rol omdat mijn kunst en mijn leven samenvallen. Het is soms ook moeilijk, want het kost veel energie, tijd en werk om er zo uit te zien. Maar ja, dat is de vorm waarin ik me het meest mezelf voel en het meeste in kwijt kan. Eigenlijk zou je kunnen zeggen: je make-up trekt zoveel aandacht, dus je komt eigenlijk in een fragiele positie terecht. Ik houd er net van als mensen naar mij kijken. Daarom ben ik ook performer en kruip ik graag op een podium. Dat heb ik veel liever dan anoniem ergens rond te lopen. Voor mij is mij open en bloot tonen, mét mijn make-up, iets heel expressiefs. Mijn kwetsbaarheid tonen, maakt mij net sterker. In die zin is het ook heel eerlijk. Natuurlijk verberg je iets, maar tegelijkertijd toon ik iets wat anderen vaak nooit durven te tonen.

Herken je jezelf dan in drag art? 
Ik vond het altijd geweldig tof en bewonderenswaardig, maar het was geen directe inspiratiebron. Ik merk wel dat die communities vaak naar mij uitreiken, of dat ik in eenzelfde line-up met drag verschijn. Dat vind ik heel tof want het is ook een interessant publiek. Er zijn ook veel aspecten waar ik me niet in herken.

Ik ben toch een white educated woman in the European west, en al ben ik nu een single mother en kunstenaar — wat niet gemakkelijk is in deze samenleving — word ik algemeen wel aanvaard. Veel mensen die ofwel geworsteld hebben met hun identiteit als gay, queer of trans, hebben vaak zoveel negativiteit tegen zich gegooid gekregen dat ze soms een enorme Pride hebben ontwikkeld die ik bewonder, waar iets assertiefs in zit. "Look at me, I'm the bitch in this house." Dat vind ik cool, maar dat is niet iets waar ik me in herken. Ik ben eerder sweet Dolly — die wel extravagant en halfnaakt verschijnt.

Hoe probeer je dat zelfvertrouwen aan je eigen dochter door te geven? 
Ik toon haar dat wat zij wil en hoe zij zich wil uitdrukken perfect is. Ik heb geen verwachtingen van waar ze op moet lijken. Als ze thuis wil dansen, stimuleer ik het natuurlijk, maar het is niet iets waarvan ik denk dat ze het per se moet worden. Ik zal altijd omarmen wat ze wil doen. Dat heb ik overgenomen van mijn ouders. Door moeder te zijn, voel ik ook dat die rol niet te onderschatten valt.

In de docu’s over Dolly, Bing Bing en The Refuge of Art, gaat het ook over de relatie tussen Dolly en Elisabeth. Kan je die twee persoonlijkheden nog los van elkaar beleven?
Het is niet evident omdat het soms ook vermoeiend is om elk moment van de dag kunst te zijn. Niet dat ik vind dat ik nu complete kunst ben, maar goed, ik draag toch mijn make-up zoals ik me presenteer als Dolly. Volgens mij is er per dag maar een moment waarop dat even wegvalt. Dat is als ik 's avonds op de bank neerplof, dan luister ik naar mijn lichaam dat moe is, en misschien wel honger heeft of even wil relaxen. Als je een kunstwerk bent, moet je voortdurend op het toppunt van de intensiteit zijn die je hebt, qua aanwezigheid en look. Het is niet alsof je een boek aan het schrijven bent dat je even opzij legt. Ik ben ook beeldhouwer en beeldend kunstenaar, dus ik maak wel ruimte om in mijn atelier te gaan sculpteren of manga te tekenen, maar die gaat ook over Dolly, dus ja! 

Is Elisabeth dan de beeldhouwer of Dolly? 
Dat is ook Dolly, maar ik heb wel een naam voor mijn kunst: Stripper Angel. Het leek mij tof dat mensen ergens een knalgeel beeld zouden zien staan waarvan je zou denken dat het door een man gemaakt is omdat het zo groot en vakkundig gemaakt is, om dan te zien dat iemand die Stripper Angel heet dat gemaakt heeft. Ik vind het leuk om er wat mysterie rond te houden, maar doe vaak ook Stripper Angel / Dolly Bing Bing, omdat ik daar het meest mee bekend ben.

Komt de doctor in de filosofie in Dolly soms ook nog boven? 
Daar probeer ik Dolly zeker mee in te betrekken. Ik word soms uitgenodigd om lezingen te brengen, en dan heb ik liever dat ze me als Dolly Bing Bing aankondigen, die ook filosoof is. Maar daar hebben ze het toch zeer moeilijk mee. Ze willen eerder “Elisabeth Van Dam is doctor in dit en dat…” Voor mij maakt die titel niet eens uit. Ik doe aan filosofie omdat ik denk dat dat mijn leven kan verdiepen. Mijn radicale levensvorm komt daar ook uit voort. Als je kunst en je leven één zijn, dan is dat een filosofisch statement bijna. Ik belichaam mijn denken. Vandaar dat het ook niet te vereenzelvigen valt met een puur popproject. Ik hoop in mijn pop te laten doorschemeren dat er vanalles achter en onder zit.

Ik kan me wel voorstellen dat mensen niet meteen doorhebben wat er allemaal schuilgaat achter "Kusje hier, kusje daar." 
Inderdaad, maar als ze de clip zien zeggen ze toch dat het speciaal is. Pop is ook net dat: iets geks naar voren schuiven dat dan goed samenvalt op een

goede melodie. Pop en popconcerten zijn misschien wel de hedendaagse opera's. Echte grote shows brengen dans, decor, licht, goede tekst en muziek samen in 1 groot spektakel. Ik vind dat een grote kunstvorm. Figuren als Bowie en Lady Gaga hebben dat echt aangetoond. Dat is meesterlijk.

Wat staat er nog tussen Dolly als niche artiest en Dolly als mainstream bekende artiest? 
Ik blijf mezelf ontwikkelen om steeds betere muziek te maken en probeer ook zelf te producen. De belangrijkste weg om succes te hebben, is toch gewoon goede muziek maken. Dat is uiteindelijk wat mensen bindt.

Dolly Bing Bing treedt op op het showcase festival Fifty Lab op 20 november, dat dit jaar noodgedwongen digitaal door zal gaan. Het concept blijft hetzelfde: verschillende internationale festivals presenteren je een selectie van opkomend talent. Dit jaar is de line-up 100% Belgisch. Dolly werd geselecteerd door het Griekse Plisskën Festival.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.