FYI.

This story is over 5 years old.

Muziek

Mijn werk als nachtbuschauffeur: veel kots, vergeten passagiers en bushoertjes

Iemand die in coma of met een overdosis in je bus zit is echt horror.

Ontboezemingen is een rubriek waarin we de anonieme verhalen delen van mensen uit de muziek- en feestwereld. Deze keer spreken we een buschauffeur die al jarenlang feestgangers naar huis brengt met de nachtlijn.

Na mijn eerste nachtdienst als buschauffeur nam ik me voor om nooit meer dronken door de straten van Amsterdam te lopen. Het was de eerste keer in mijn leven dat ik de stad 's nachts zag terwijl ik zelf nuchter was, en dan ziet het nachtleven er ineens een stuk smeriger uit. Mensen rollen strontlazarus de kroeg of club uit, gaan ergens shoarma eten en staan vervolgens bij de bushalte te wachten tot ze met hun zweetoksels naar binnen kunnen. Na meer dan tien jaar op de nachtlijnen van het GVB te hebben gereden, kan ik je een ding vertellen: mensen die onder invloed van alcohol of drugs met het openbaar vervoer reizen, kunnen erg vermakelijk zijn, maar ze zijn jammer genoeg vaker vervelend en agressief.

Advertentie

Over het algemeen kan het best lachen zijn op de nachtbus. Dronken passagiers gaan luidkeels zingen, vertellen grappige verhalen of gaan zoenen op de achterbank. Het leukste – voor ongehuwde chauffeurs althans – is dat de meeste gevallen van seksuele uitspattingen in de nachtbus zich voordoen met het personeel. Je zou het niet geloven, maar er zijn een hoop meisjes die vallen voor mannen in uniform – wij noemen ze bushoertjes en grappen weleens dat zij onze rit van een happy ending voorzien.

Helaas gebeuren er ook minder leuke dingen tijdens een nachtshift. Zo komt het heel vaak voor dat er iemand in de bus kotst. Het gaat vaak om onervaren blowers die in hun dronken bui een joint hebben gerookt, of dronkenlappen wiens maag protesteert tegen de vette hap die ze net naar binnen hebben gewerkt. Meestal heb ik uit voorzorg een zak met zand in de nachtbus, dat kan ik over het braaksel strooien om de geur te camoufleren tot ik bij de garage aankom. Daar pak ik dan een nieuwe, schone bus voor de volgende rit.

Dronken mensen hebben vaak de neiging om in slaap te vallen. Als ik ze wakker maak bij de eindhalte, zijn ze bijna altijd agressief. Ze schrikken wakker, slaan om zich heen en zijn kwaad dat ik ze niet eerder een seintje gaf. Soms krijg ik mensen helemaal niet wakker en moet ik de hulpdiensten bellen – iemand die in een coma of met een overdosis in je bus zit, is echt horror.

Het is ook meer dan eens voorgekomen dat ik de eerste rit in de ochtend had, en me te pletter schrok omdat er nog een passagier zijn roes lag uit te slapen. In de regel moeten chauffeurs aan het einde van hun rit de nachtbus doorlopen om te controleren of er nog iemand inzit, maar omdat we vaak moeten rennen om de volgende rit te beginnen, is dat niet altijd mogelijk. Als je je bus controleert na een rit, kun je trouwens wel meer dingen vinden dan slapende passagiers. Drugs bijvoorbeeld. Zo heb ik eens zestig bolletjes heroïne door de wc gespoeld.

Advertentie

Ik weet niet of het door de alcohol komt, of door de steeds sterkere wiet in de coffeeshops, maar de laatste jaren krijgen we steeds vaker met agressie te maken. Het gebeurt te vaak dat chauffeurs in het gezicht gespuugd worden, dat vandalen de leuning van stoelen afhalen en door het dakraam naar buiten gooien, of dat passagiers handtastelijk worden. In de laatste paar jaren zijn er een hoop buschauffeurs in elkaar geslagen – dat gebeurt ook overdag, maar toch vaak in de vroege uurtjes. Het engste wat mij is overkomen, is dat een dronken man me bij mijn stropdas pakte en me begon te wurgen. Gelukkig kan ik karate, en slaagde ik erin hem met mijn voet een knal op zijn kaak te geven. Toen die man aangifte deed, heeft het GVB me heel erg gesteund. Nu hoeven we niet meer op steun te rekenen, want de nieuwe hoofdregel is: wie slaat, die gaat. Wie zich nu met geweld verdedigt, kan met moeite zijn baan behouden.

Om chauffeurs te beschermen tegen agressie, zijn er nu DNA-kits. Wie bespuugd wordt, kan met een wattenstaafje het speeksel verzamelen. Daarnaast zit in de nieuwste bussen een noodknop. Als de chauffeur zich bedreigd voelt en daarop drukt, klapt het raam omhoog en zit je ingesloten.

Een nachtelijke busrit kun je als chauffeur alleen overleven als je genoeg humor hebt en goed kunt improviseren. Vanuit je raam moet je proberen in te schatten wie problemen kan veroorzaken en wie niet. Soms zie ik iemand staan die zich wel heel erg hard moet vasthouden aan een paal om recht te kunnen blijven staan, of een groepje gasten dat al herrie aan het schoppen is bij de halte, en dan stop ik niet.

Advertentie

Het komt vaak voor dat mensen niet willen of kunnen betalen. Dan kun je twee dingen doen: proberen om ze de bus uit te krijgen, of mee laten rijden. Om niet teveel tijd te verliezen, laat ik mensen het liefst gewoon meerijden – zeker als ze een creatieve manier verzinnen om mee te reizen, zoals het incheck-piepje opnemen met hun telefoon en dat af te spelen. Doordat het GVB ons zo vaak undercover controleert om te zien of we iedereen wel laten betalen, kan dat nu eigenlijk niet meer. We zoeken dus naar andere manieren om agressiviteit te voorkomen. Zo liet een collega van mij een dronken jongen geloven dat hij vijf euro van hem kon lenen als hij zou controleren of de achterlichten van de bus het nog deden. Hij zei dat hij het gevoel had dat als hij de motor startte, zijn achterlichten kleiner werden. "Als ze kleiner worden, zwaai dan even naar me om een teken te geven," zei hij. Vol enthousiasme ging dat gastje kijken, maar de chauffeur reed gewoon weg.

Een van de vervelendste lijnen vind ik nachtbus 74 richting Amstelveen, omdat daar altijd veel studenten van de campus Uilenstede op zitten. Dronken studenten zijn zo ongelofelijk vervelend, dat ik vaak de verwarming extra hoog zet, zodat ze rustig in slaap vallen en ik geen last heb van hun herrie. Een keer tijdens de winter was het echt koud buiten en een hoop studenten kwamen terug van een themafeest waarbij ze enkel lakens droegen. De bus draait vlak voor de campus rechtsaf, maar ze wilden echt niet halfnaakt door de kou naar huis lopen. Ze hebben allemaal wat extra betaald, zodat ik een straatje verder zou rijden. Het was mijn laatste rit van de nacht, dus dat was mooi meegenomen.

Het saaiste wat er tijdens een nachtdienst kan gebeuren, is dat je met een lege bus heen en weer rijdt. Eigenlijk mag je geen muziek opzetten in de bus, maar er was een periode dat ik dat wel deed. We mogen toch wel een beetje entertainment? Ik had een speaker aan mijn microfoon hangen en met mijn voet kon ik de muziek veranderen. Dat vindt niemand storend.

Het fijnste is de laatste rit van de nacht. Als er niemand in de bus zit, rook ik op het gemak een sigaret. Als er maar een of twee passagiers in de bus zitten ben ik ook wat makkelijker. Ze mogen van mij gerust een sigaret – of in uitzonderlijke gevallen een jointje – binnen oproken. Op weg naar de garage overtreed ik met plezier de regels om een verloren toerist of iemand die zich in de tijd heeft vergist mee te nemen tot aan Surinameplein, de laatste halte in de buurt van het Centrum.

Ik ben een prima gozer en een goede buschauffeur. Ik kan dealen met een verstoord bioritme en een hoopje kots hier en daar, maar onfatsoenlijkheid en agressie, daar kan ik best zonder. Dat geldt niet alleen voor de nacht, maar ook voor overdag.