De wereld is klaar voor een Lady Gaga-renaissance

Lady Gaga is een geboren ster. Dat weet ze zelf ook. Al aan het begin van haar publieke carrière zei ze met regelmaat dit soort dingen: “Sommige mensen worden gewoon zo geboren. Je hebt ’t of je hebt ’t niet, en ik ben nou eenmaal een geboren superster.”

Geef haar eens ongelijk: Lady Gaga is al tien jaar lang zo beroemd als maar kan, en er zijn amper momenten geweest waar dat onnatuurlijk voelde. Ze is iemand voor wie beroemd zijn geen toeval of geluk lijkt, maar de normaalste zaak van de wereld. Zelfs na gefaalde audities, gedoe met platenlabels en de jaren die ze doorbracht in achterkamertjes om hits te schrijven voor andere artiesten, stond uiteindelijk de roem onvermijdelijk aan haar voeten.

Misschien is het gevoel dat ze voorbestemd was om beroemd te worden, waarom Gaga – die opgegroeide aan de westkant van Manhattan en al piano kon spelen toen ze drie jaar oud was – altijd voorbereid leek te zijn op die roem. De wereld leerde haar kennen toen haar debuutalbum The Fame uitkwam, dankzij de hits Poker Face, Just Dance en iets later, Paparazzi. Ze hield zonder schaamte de aandacht vast met quotes als “Ik kan mezelf mentaal laten klaarkomen,” en bizarre, ronduit belachelijke modekeuzes. Net als Madonna was ze klaar om beroemd te zijn, leek ze nooit overweldigd en altijd zorgvuldig voorbereid om elke kans om op te vallen met beide handen aan te grijpen.

Hoewel de artiest die vroeger als Stefani Germanotta door het leven ging nooit veel moeite leek te hebben met omgaan met roem, waren haar tien jaar in de schijnwerpers niet zonder tegenslagen. Vorig jaar kwam de Netflix-documentaire Gaga: Five Foot Two uit, waarin ze gevolgd werd toen ze aan haar vierde album, Joanne, werkte. In de docu gaf ze toe dat haar liefdesleven onder haar sterrendom heeft geleden, en haar twee meest recente albums, ARTPOP en datzelfde Joanne, werden door de muziekpers verweten onsamenhangend, onorigineel en overdadig te zijn. Onlangs onthulde Gaga ook dat ze worstelde met de chronische pijnstoornis fibromyalgie, nadat ze gedwongen was om een aantal optredens van haar tour ter ondersteuning van Joanne te annuleren.

De misstappen en tegenslagen heeft ze echter overwonnen zonder haar langetermijnplan uit het oog te verliezen: in de loop der jaren heeft ze haar roddelblaadjes-persona afgeschud en is ze een steeds serieuzere artiest geworden. Deze heruitvinding begon in 2011 toen ze – tot de verbazing van velen - een zangstem van wereldklasse liet horen in een opvoering van The Lady is a Tramp samen met swinglegende Tony Bennett. Deze samenwerking, voor Bennetts album Duets II: The Great Performances, bleek zo vruchtbaar dat hij samen met Gaga een heel album met duetten opnam ( Cheek to Cheek, 2014), waarmee ze een niveau van muzikale legitimiteit bereikte en ook bij het grote publiek in achting steeg. Gaga wist natuurlijk altijd al dat ze beroemd zou worden, maar al die tijd wilde ze meer; haar ambitie was de hoogste regionen van beroemdheid te betreden. Ze wilde tijdloos zijn.

Ze is altijd het meest overtuigend geweest in haar rol van de ‘klassieke’ zangeres, iemand die oude klassiekers tot leven kan brengen, iemand die losstaat van de tijdsgeest. Toen ze het Amerikaanse volkslied zong tijdens de Super Bowl was dat indrukwekkender dan toen ze het jaar daarop tijdens de rust een hele show met eigen muziek opvoerde; toen ze een minimalistische opvoering van The Sound of Music weggaf bij de Oscars in 2015 was dat een van haar beste optredens ooit. Ze heeft bij dit soort dingen de présence van een Judy Garland of Barbra Streisand – van haar klassieke, theatrale en krachtige zangstem tot haar bijna pijnlijk expressieve gezicht. En ook met haar meest recente daad treedt ze in de voetsporen van Judy en Barbra; net als beide actrices speelt Gaga nu de hoofdrol in de nieuwste remake van Hollywoodklassieker A Star Is Born.

A Star Is Born – een geliefd Hollywoodverhaal over een beroemde, uit de gratie geraakte zanger, die een jonge, meer getalenteerde jonge vrouw ontmoet – is uiteindelijk een verhaal over beroemdheid. De versie waar Gaga in schittert, naast Bradley Cooper – die de film ook regisseerde – is maar liefst de vierde versie van dit klassieke verhaal, en door Gaga te casten heeft Cooper haar de rol van haar leven bezorgd – en zij hem. De rol voelt relevant voor Gaga en haar levensverhaal. Ze begrijpt roem beter dan wie dan ook, en haar rol in de film zou haar carrière een volslagen nieuwe richting op kunnen sturen; er wordt nu al gefluisterd over Lady Gaga als potentiële Oscarwinnaar.

Rolling Stone noemt de film in hun recensie “bijna perfect” en stelt de vraag “wie had kunnen weten dat ze niet alleen een échte actrice zou blijken, maar één van zulk kaliber?” Volgens de vijfsterrenrecensie van The Guardian is ze “betoverend,” en Empire (nog eens vijf sterren) noemt haar rol “intrigerend en sterk uitgevoerd.” Het zijn conclusies die iedere prof tevreden zouden stellen, en hoewel Gaga eerder geacteerd heeft (haar voornaamste rol was in Ryan Murphys tv-serie American Horror Story), is A Star Is Born haar meest geprezen rol tot nu toe, die haar hoogstwaarschijnlijk zo beroemd zal maken als ze altijd heeft willen zijn, en daarbovenop haar positie als een van de grootste popsterren ter wereld kan herstellen.

Het zou naar mijn mening niet meer dan juist zijn. Sinds haar debuut, tien jaar geleden, zijn er maar weinig sterren als Lady Gaga geweest. Het poplandschap is in de laatste tien jaar enorm veranderd – social media, iets wat aan het begin van haar carrière nog niet zo populair was, is nu alomtegenwoordig, en fans lijken bovenal de herkenbaarheid van sterren te waarderen – en dit lijkt me hét moment voor Gaga om de superster uit te hangen.

En hoewel ze de dagen van haar vleesjurken gelukkig achter zich heeft gelaten, en zelf wel (soms wat onhandig) social media heeft omarmd, representeert Gaga precies het type beroemdheid dat als bewijs dient waarom we überhaupt beroemdheden hebben. Ze bezit talent dat zo breed tot uiting komt dat je het bijna wel van een afstand moet bewonderen, en de kunstzinnige aanpak waarmee ze de wereld tegemoet treedt inspireert juist omdát het niet zozeer herkenbaar is, maar een unieke en specifieke visie.

De wereld lijkt dan ook klaar voor een Lady Gaga-renaissance. Aanstaande december zal ze, terwijl het waarschijnlijk blijft gonzen van Oscargeruchten, voldoen aan een ander kenmerk van muzikale zwaargewichten: een residentie in Las Vegas, net zoals Judy Garland voor haar. Momenteel staat deze gepland voor twee jaar, en zal uit twee afzonderlijke delen bestaan: Lady Gaga Enigma en Lady Gaga Jazz & Piano, waarmee ze alle kanten van haar muzikaliteit belicht. Dit, en de wijdverspreide waardering voor haar rol in A Star Is Born, lijkt aan te geven dat Lady Gaga goed op weg is om nóg beroemder te worden, op meerdere manieren, op eenzelfde manier als haar voorgangers dat deden. Het moment waarop ze erkent zal worden als een entertainment-grootheid lijkt onvermijdelijk, en eerlijk is eerlijk: het is hoog tijd.

Dit artikel verscheen eerder op Noisey UK.