Foto's van punkrockers met extreme hanenkammen

Ed Templeton maakte als middelbare scholier mid jaren tachtig kennis met skateboarden, een subcultuur die hem onverwacht toegang gaf tot een andere grote subcultuur: de punkers. “Dat ik een skateboard had zorgde ervoor dat ik in aanraking kwam met jongeren die ik eerder zou hebben vermeden. Ik vond ze stoer, maar ze jaagden me ook de stuipen op het lijf,” vertelt Templeton. “Maar opeens zeiden ze: ‘Jij doet aan skateboarden toch? Kom met ons hangen!’ Een compleet nieuwe wereld ging voor me open. Ze gaven me cassettebandjes van de Dead Kennedys en ik ging steeds meer skateboarden. Zo namen ze me onder hun hoede.”

Templeton herinnert zich de ochtend nog goed toen een van zijn punkvrienden, Ron Hanstein, de school binnenliep met een puntige hanenkam, in plaats van het platte, rommelige kapsel dat hij normaal had. “Ik vroeg hem hoe hij zijn haar zo recht overeind kreeg. Zijn antwoord? ‘Met eiwitten en gelatine van het merk Knox’. Later die dag werd hij van school getrapt.”

Net zoals Templeton’s eerste fotoproject ( Teenage Smokers en Teenage Kissers, waarin hij zich focuste op adolescente rokers en onbeschaamde tongzoensessies) is ook Hairdos of Defianceeen verzamelproject, ditmaal van hanenkammen. De portretten van rebellie zijn gedurende de afgelopen twintig jaar gemaakt ー tijdens zijn dagelijkse trips naar de pier op het strand van Huntington, Californië, maar ook tijdens zijn vele reizen. Net zoals zijn andere werk leggen ze alledaagse excentriciteit vast, gecombineerd met een gevoel van humor en empathie.

Templeton vertelt aan i-D waarom hij zelf nooit een hanenkam zou willen, maar wel mensen bewondert die er een hebben.

Waarom een verzameling van foto’s van hanenkammen?
Eigenlijk begon het met de titel. Mijn vriend Mike Burnett is fotograaf voor het skateboardtijdschrift Thrasher, en tijdens een van onze skatetours zagen we een paar kinderen met hanenkammen, waarop Mike zei, “Kijk, verzetskapsels (hairdos of defiance)!” Die term heb ik altijd onthouden. Iedere keer wanneer ik iemand met een hanenkam zag dacht ik, ‘daar loopt weer met een verzetskapsel’. Toen Roberts Projects me benaderde voor een expositie kwam die naam weer bij me op. Ik begon mijn archieven door te spitten en realiseerde me dat ik al die jaren jaren gefascineerd werd door jongeren met een hanenkam. Als ik ze op straat zag, sprak ik ze aan en schoot ik hun portret. Maar ik had er nooit aan gedacht om er een serie van te maken.

Je straatfotografie is vaak spontaan, maar het lijkt alsof deze jongeren weten dat je ze fotografeert.
Over het algemeen stap ik niet zo makkelijk op mensen af. Ik heb zo mijn methodes om dichtbij mensen te komen, maar ik ben niet zo goed in small talk. Er zijn een paar foto’s die spontaan zijn genomen, maar het grootste deel is inderdaad gepland. Het is lastig om een goede foto te maken van een hanenkam als iemand beweegt. Dus als ik een coole hanenkam zag vroeg ik gewoon of ik hem of haar mocht fotograferen. Tijdens die momenten besefte ik ook dat in mijn generatie een hanenkam vaak iets was om bang voor te zijn. Toen ik in 1985 begon met skateboarden en naar punkmuziek luisterde, betekende een hanenkam vooral: laat me met rust. Nu is een hanenkam eerder een manier om gezien te worden en contact te maken. Veel van de jongeren zagen er een best eng uit, maar ik realiseerde me dat ze graag gefotografeerd worden ー ze vinden het fantastisch. Daarom zijn ze zo lang bezig met hun haar. Ik ontdekte dat de meeste mensen het prima vinden om op de foto te gaan. Na een tijdje durfde ik daarom meer.

In het persbericht vertel je over een vriend die van school is getrapt om zijn hanenkam. Die anekdote laat 'hairdos of defiance' zo realistisch klinken; het net zo lang tarten van autoriteit tot je eruit getrapt wordt, zonder ook maar een woord te hoeven zeggen.
Zeker, hanenkammen hebben die lading altijd gehad. De oorspronkelijke Amerikaanse stammen droegen hanenkammen om mensen te intimideren als ze in gevecht gingen. Er was een bataljon aan Amerikaanse parachutisten die tijdens de tweede wereldoorlog hanenkammen scheerde om zichzelf gek te laten lijken, en zo anderen te intimideren. In de jaren zeventig adopteerden Londense punkers het kapsel, het was het ultieme anti-sociale gedrag. Een doorn in het oog, een middelvinger. Het is altijd bedoeld als een vijandige haarstijl.

Is er iemand specifiek die je de afgelopen jaren vaker hebt gefotografeerd?
Een jongen in Huntington Beach die soms, met zijn stekels rechtovereind, op het strand een boek ligt te lezen. Ik heb hem meerdere keren gefotografeerd, zonder dat ik doorhad dat het dezelfde man was. Ik denk dat hij twee keer in het boek voorkomt. Er is ook een man met groene Liberty-stekels (zoals Het Vrijheidsbeeld) die ik een aantal keer heb gezien. Hij komt ook twee keer in het boek voor.

Je hebt ook veel in Londen gewerkt. Zijn er regionale verschillen in hanenkammen die je zijn opgevallen?
Ik had er eigenlijk nog nooit over nagedacht, maar in Londen zie je vooral hele minimalistische hanenkammen. Super strak gekamd, bijna space-age-achtig. Hier in Californië zijn ze ruwer, vaak met de hand bij elkaar gedrukt.

Heb je zelf eens iets geks gedaan met je haar?
Nee, en ik denk dat deze jongeren me juist zo fascineren omdat ik dat persoonlijk nooit zou doen. Om twee redenen: punk stond in mijn perceptie juist voor het tegenovergestelde van een hanenkam. Het idee dat je een uur bezig bent met je haar om punk te zijn vond ik niet logisch. En ten tweede: ik denk niet dat ik moedig genoeg ben. Maar ik heb alsnog veel respect voor de mensen die de deur uitgaan en via hun kapsel met de maatschappij communiceren. Ik heb eigenlijk zoveel ontzag voor ze dat ik het zelf niet wil, of niet kan doen.

Dit artikel verscheen eerder op i-D NL