Amber Arcades geeft niet graag geld uit maar als ze het eenmaal doet is het een schot in de roos

foto's Nick Helderman

Annelotte de Graaf heeft een van de beste albums van dit jaar tot nu toe uitgebracht. Niet onder haar eigen naam, maar onder de naam Amber Arcades. Het debuutalbum Fading Lines nam ze op in New York samen met producer Ben Greenberg, ook gitarist van The Men, en met bandleden van Quilt en Real Estate. Fading Lines kwam een paar weken geleden uit via het Engelse label Heavenly Recordings. Het zijn dromerige, lichte popliedjes leunend tegen een niet al te zware muur van soundcapes en sprankelende gitaren zoals je kent van Deerhunter, en het is precies die combinatie die Fading Lines zo fijn maakt om naar te luisteren.

Ze nodigde me bij haar thuis uit. Ik kwam via de bosjes en de achterdeur binnen. Dat was niet helemaal de bedoeling, maar ik kon de voordeur van het immense gebouw niet vinden. Ze woont anti-kraak in een oud bejaardentehuis in Utrecht. Het voelde alsof ik de buurvrouw van twee deuren verderop was die kwam buurten, want ik kreeg meteen een bord met eten voorgeschoteld (quinoa met groente en kip, het was lekker). Ze kwam net terug van haar werk en had zelf ook nog niet gegeten.

De dag ervoor had ze haar eerste Nederlandse tv-optreden. Ze mocht de minuut van DWDD vullen. Het was in dezelfde uitzending dat Johan Derksen en wat leeftijdsgenoten vertelden over hun innovatieve plan voor een radiozender voor veertigplussers en daarbij alle ruimte kregen om zure, seksistische opmerkingen te maken zoals dat vrouwen geen muzieksmaak hebben. Daar spraken we een tijdje over (“Ik stond er met mijn oren te klapperen”), waarna we overgingen over het gebrek aan vrouwen op festival line-ups - zelf wordt ze in Nederland ook amper geboekt - en over hoe vrouwen nog altijd als genre worden gezien. “Ik heb recensies over mijn muziek gelezen en dan gaat het al snel over hoe lief mijn liedjes en mijn stem zijn. Dan doe je de muziek zo te kort. Het zou veel inhoudelijker over de muziek moeten gaan.” Het was allemaal erg interessant wat ze vertelde, maar omdat ze er inmiddels al uitgebreid over is geïnterviewd door mijn Noisey-collega Klaas Knooihuizen (maar dan voor Trouw) en omdat ze wel ontzettend goed wordt opgepikt in het buitenland, besloot ik dat allemaal te skippen en over te gaan op al het andere.

Noisey: Je wilde graag thuis afspreken, dat gebeurt niet vaak. Heb je nog dingen weggehaald voordat ik kwam?
Annelotte de Graaf: Nou, Casper (haar vriend, red) heeft wel een beetje opgeruimd. Ik zei nog: laat maar zo, dat is beter voor mijn rock ‘n roll imago. Er lagen nog wat kleren over de stoel en er stonden nog wat pedalen en een versterker op de grond. Het is toch door hem weggehaald, wat ook wel weer fijn is.

Het is weinig Nederlandse bands gegeven dat ze over de grens worden opgepikt, jij stond meteen met je eerste single op Stereogum en andere grote blogs. Zorgt dat niet ineens voor veel druk?
Het was juist super chill. Het zijn blogs die ik zelf veel en graag lees om nieuwe shit te ontdekken. Als je er dan zelf op staat, is dat echt te gek. Ze waren ook zo positief. Ze vergeleken mijn muziek met Yo La Tengo en Stereolab, wat twee inspiratiebronnen zijn.

Ik vind Yo La Tengo een adequate referentie, Deerhunter trouwens ook. En lief ga ik het niet noemen, want zoals je zei vind je dat woord je muziek te kort doen. Maar mag dromerig wel?
Zeker.

Het komt terug in de titels, in je teksten en in de clip voor Fading Lines zie je iemand vier minuten lang in de lucht zweven. Ben je iemand die zijn dromen onthoudt?
Soms. Ik heb ze een tijdje bijgehouden in boekjes, toen onthield ik ze ook goed. Dat was een paar jaar geleden. Ik dacht er laatst aan om het weer te gaan doen. Er zijn mensen die lucide kunnen dromen. Dat lijkt me zo vet, ik wil dat ook kunnen.

Heb je het al eens geprobeerd?
Ja, er zijn verschillende theorieën. Een theorie is dat je elke dag je droom moet opschrijven en dat je op die manier vanzelf in die flow komt van het onthouden en je van daaruit steeds bewuster wordt van je dromen. De andere theorie is vet en heb ik eens geprobeerd. Als je droomt, kun je niet lezen. Je kan wel dingen zien, maar echt lezen lukt niet. Je schrijft iets op een papiertje, zo had ik staan ‘dit is geen droom’, en dat bekijk je elke dag zodat het een routine wordt. Dat probeer je ook tijdens je slaap. Wanneer het dan lukt om het briefje te pakken en je kan niet lezen wat er op staat, weet je dat het een droom is. Ik heb het een week volgehouden.

Zijn je dromen wel eens het startpunt van je liedjes?
Nee, ik heb alleen maar bizarre dromen over achtervolgingen, dood en verderf. Oorlogen ook, best wel heftig dus. Maar soms zijn ze ook wel leuk. Een keer heb ik gedroomd dat ik met Boris van Idols was getrouwd, maar toen was ik dertien of zo. Ik ben wel een dromerig type. Ik kan makkelijk overdag in mijn eigen gedachte verzinken. Dat is af en toe ook wel een dingetje op mijn werk, dat ik dan uit het raam zit te staren. Ik heb het altijd wel gehad. Mijn ouders stuurden me ervoor naar een homeopaat van wie ik steentjes kreeg om als ketting te dragen. Die moest ervoor zorgen dat ik minder snel met mijn gedachte zou afdwalen.

Hebben de steentjes geholpen?
Nee, niet echt (lacht).

Misschien maar beter ook, anders had Amber Arcades misschien wel nooit zo geklonken als nu.
Veel muziek ontstaat inderdaad vaak in mijn hoofd en op die momenten wanneer ik met mijn gedachte afdwaal. Eerst heb ik een ander liedje in mijn hoofd, en dat liedje gaat zo’n eigen leven leiden dat het een heel nieuw liedje wordt.

Welke liedjes op Fading Lines zijn op die manier ontstaan?
I Will Follow, Apophenoa en Turning light, al is die eerste onderweg naar werk in de trein ontstaan. Vaak als er even niets is, dwaal ik af. Ook op mijn werk gebeurt het wel eens, dan zing ik de melodie in op mijn telefoon.

Je bent jurist bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) op de afdeling gezinshereniging. Het lijkt me dat je het daar drukker hebt dan ooit en dat afdwalen haast onmogelijk wordt.
Ik werk daar nu bijna een jaar. Daarvoor werkte ik voor de rechtbank Utrecht bij vluchtelingenbewaring. Daar was ironisch genoeg geen werk meer. Als vreemdelingen geen asiel krijgen, moeten ze eigenlijk terug naar land van herkomst. Doen ze dat niet, dan kunnen ze in bewaring worden gesteld tot maximaal anderhalf jaar. Vanwege de kosten die daaraan verbonden zijn, gebeurt dat steeds minder. Bij de IND is er juist veel werk, omdat daar alle aanvragen binnenkomen. Ik ben aangenomen om de achterstand weg te werken sinds de stroom vluchtelingen is gestegen. Je werkt zo hard als je kan, maar je wordt niet overspoelt met vragen. Het heeft geen zin om als een malloot de aanvragen af te werken, dan zie je te veel over het hoofd.

Hoe belangrijk is het werk voor je?
Heel belangrijk. Ik ben vrij toevallig bij vreemdelingenrecht terecht gekomen, maar dit is wel de perfecte plek voor mij. Ik studeerde internationaal recht en liep stage bij de VN, bij het Joegoslavië tribunaal. Ik merkte dat ik daar niet op mijn plek zat; als jurist ben je een kleine pion en kun je weinig betekenen omdat het toch meer een politieke zaak is. Wat ik nu doe, is concreter en meetbaar. Het gaat om individuele zaken, ik merk dat ik dat fijn vind.

Wanneer ben je bereid om je baan op te geven voor de muziek?
Als ik weg moet. Wanneer mijn baas vindt dat het niet meer is te combineren. Ik heb best wat vakantiedagen en ik kan redelijk vaak onbetaald verlof nemen. Daarbij helpt het dat we nog niet langer dan twee weken achter elkaar weg waren. Tot nu toe zijn ze flexibel.

In een interview met NRC noem je de muziekindustrie “natuurlijk een rare en oververhitte wereld”. Wat merk je daarvan?
Wat ik bedoelde te zeggen is dat het een op zichzelf staande wereld is die weinig verbinding heeft met wat daarbuiten gebeurt. Ik wil daar liever niet door opgeslokt worden en alleen nog maar bezig zijn met de nieuwste releases en wat er nog meer in de muziekwereld gebeurt. Het is ook om die reden dat ik waarde aan mijn baan hecht en aan oude studievrienden en collega’s. Zij weten absoluut niets van muziek, dat is fijn. Ik wil graag maatschappelijk betrokken blijven.

Als muzikant is dat niet mogelijk?
Ik weet niet of muzikanten per se veel van wereldproblematiek afweten en zich daarover zouden moeten uitspreken. Het enige wat je als muzikant kan doen is mensen aansporen om zich te verdiepen en up to date te blijven. Ik twijfel of muziek sowieso de potentie heeft om de wereld te kunnen verbeteren. Het klinkt misschien plat, maar je bent als muzikant toch meer een entertainer. Ik ben er zelf in elk geval terughoudend in. Ik weet niet alles, en over het enige onderwerp waar ik veel vanaf weet mag ik niet praten. Ik mag geen radicale en zelfs geen gefundeerde uitspraken doen over het vreemdelingenbeleid, en de zaken die ik behandel zijn privé. Wacht, mijn kat wil naar binnen. Ben je allergisch?

Nee, hoe heet je kat?
Spagett, vernoemd naar een karakter uit Tim and Eric Awesome Show, Great Job! Spagett verstopt zich altijd achter een plant of iets anders en als hij erachter vandaan komt roept hij ‘spagett!’. Eigenlijk is het heel flauw.

Je hebt de opnames in New York gefinancierd met al je spaargeld. Het gaat om 12 duizend euro. Dat je überhaupt op je zeventwintigste zoveel op je rekening had staan. Ben je iemand die geen geld uit durft te geven?
Ik ben heel voorzichtig met geld. Mijn ouders zijn op mijn zesde gescheiden en ik ben opgegroeid met een alleenstaande moeder. Ze had een uitkering en we hadden het best krap. Ik heb van haar meegekregen dat het goed is om altijd iets van spaargeld te hebben. Sinds mijn eerste bijbaan als caissière in de supermarkt, ik denk dat ik iets van vijftien was, spaar ik. In het begin verdiende ik geen drol, maar zette toch vijftig euro per maand opzij. Het is ook niet dat ik er nog nooit wat van had uitgegeven. Eerder heb ik er mijn laptop van betaald.

Hoe wist je zo zeker dat dit de juiste investering was?
Intuïtie. Ik wilde al langer een album maken. Ik heb eigenlijk geen idee…

Ik bedoel: een album opnemen is in wezen makkelijker dan ooit, tegenwoordig heb je genoeg aan een laptop om het goed te laten klinken. Toch koos jij voor twee maanden New York.
Ik heb die keuze niet gemaakt omdat ik vond dat het album op een bepaalde manier moest klinken zoals alleen Ben Greenberg dat kan. Maar ik vond dat als ik dan toch een album zou maken, ik het beste all the way kon gaan. Ik besloot er een droomervaring van te maken door een tijdje in New York te gaan wonen en met muzikanten te werken die ik supervet vind. Wat er ook met de plaat zou gebeuren, ik zou er in elk geval een mooie ervaring aan over houden. En dat heb ik, en nu gaat het ook nog eens hartstikke goed, helemaal in Engeland. Het is niet erg dat het in Nederland zo langzaam gaat. Soms heb je geduld nodig. Is het niet nu, dan misschien wel bij de volgende plaat. Ik moet gewoon doorgaan, dan kunnen ze op een gegeven moment niet meer om me heen.

Fading Lines van Amber Arcades is uit via Heavenly Recordings en is hieronder te streamen via Spotify.