Stien is pas 16 jaar maar heeft waarschijnlijk meer meegemaakt dan jij

Het is drie uur 's nachts en ik heb bijzonder veel zin om huilend in een foetushouding te liggen. Al uren staat Antipsychotica aan, het ongelofelijk persoonlijke debuutalbum van S10. De zestienjarige uit Hoorn rapt over hartverscheurende onderwerpen als zelfmoord, stemmen in haar hoofd en haar ervaring in een isolatiecel van een psychiatrische inrichting. Haar flow is voor hiphopbegrippen wat onwennig, maar wanneer het eenmaal klikt kan ik niet stoppen met luisteren. Na een tijdje voel ik me een voyeur die in het hoofd kruipt van Stien den Hollander, het brein achter het project. Ze spreekt mij aan vanuit haar slaapkamer of woonkamer, want dat is waar ze het grootste deel van de tracks opnam met een iPhone-microfoontje. In de outro bedankt ze iedereen voor het luisteren naar haar tape, en ik vind het jammer om afscheid te nemen van haar.

Een dag later vindt de releaseparty van Antipsychotica plaats in Sexyland, Amsterdam. Je kan er tatoeages laten zetten voor een tientje en er is naast een boel keiharde optredens ook een groepstherapiesessie. Die ochtend kan ik haar strikken voor een koffietje op Amsterdam Centraal. Op voorhand heb ik haar even opgezocht op het internet, maar ondanks het feit dat ze al twee tracks uitbracht – Gucci Veter en Chimi – is er bitter weinig te vinden over Stien. Dit is haar eerste grote interview.

Al snel blijkt dat ze even eerlijk is als haar muziek. Ze is lief, zachtaardig en praat vol passie over haar werk. Ik voel me meteen comfortabel bij haar. "Op mijn feestje straks wil ik dat iedereen zich goed en welkom voelt en niet bekeken," vertelt ze me. We praten over haar liedjes en binnen enkele minuten wordt het erg intiem. Het is middag, een van de drukste momenten op het station, maar de ruimte staat even stil als Stien praat over de momenten dat ze het allemaal niet meer zag zitten.

Noisey: Dit is je eerste grote interview. Heb je al nagedacht over welk soort vragen je niet wil beantwoorden?
Stien: Ik wil over alles praten, want ik heb geen geheimen. Ik zou het wel vreselijk vinden als een interviewer me zou beschrijven als een arrogant persoon. Ook word ik snel rood en als iemand daar een opmerking over zou maken, zou ik nog roder worden. Ik word nu al knalrood door er gewoon aan te denken.

Welnee, dat valt niet eens op. Wat vind je ervan dat iedereen nu je plaat kan beluisteren?
Heel erg eng. Omdat de plaat zo persoonlijk is, vond ik de intro en outro belangrijk waarin ik uitleg wat voor muziek ik maak. Voor de intro deed ik een interview met Bonne Reijn, maar het kwam niet echt over. Die avond heb ik de intro maar opgenomen in mijn bed met een iPhone-microfoontje.

Op de plaat werk je samen met Victoire en DMY. Hoe kwam je als onbekende artiest in aanraking met andere rappers?
Het begon bij mijn eerste nummer Chimi, waarvoor ik een feestje gaf in Sexyland. De dag erna kreeg ik een verschillende DM's van muzikanten die geïnteresseerd waren in een samenwerking. Vanaf dat moment ging ik met verschillende mensen in zee, maar dat is vooral slecht afgelopen. Ik voelde me misbruikt.

Wat is er gebeurd?
Ik had een relatie met iemand uit de Nederlandse hiphopscene, zijn naam ga ik niet noemen. Samen met hem en andere muzikanten gingen we muziek maken. Ik stak al mijn tijd en geld in treinreizen en studiosessies. Ik was nog maar net zestien, mijn eerste twee nummers stonden nog maar twee weken online en ik was naïef. Ik had er geen idee van dat je op voorhand een contract moet ondertekenen, bijvoorbeeld. Lang verhaal kort: ik sta op hun plaat en word gebruikt als reclame, want vrouwen verkopen goed. Zelf heb ik er geen eigen muziek aan overgehouden. Gelukkig heb ik een goede manager die in me gelooft en voor me zorgt.

Dat moet moeilijk zijn om jezelf niet te verliezen in die wereld.
Ik ben graag op mezelf en niet onder de indruk van mensen en hun fame. Ik vind het belangrijk dat ik altijd mezelf blijf. Ik ken mijn plaats en mijn focus blijft liggen op muziek. Ronnie Flex vind ik een goed voorbeeld hiervan: hij is lief, down to earth en toegankelijk. Ook wil ik enkel samenwerken met mensen van wie ik een goede vibe krijg. Op mijn tracks wil ik niet dat het gewoon gaat over bitches en money, enkel over wat bitches en money je hebben aangedaan. Daar sta ik op, want mijn plaat gaat over hele andere soort dingen. Ik wil zware onderwerpen zoals depressie en zelfmoord bespreekbaar maken.

Dat hoor je nu terug op Antipsychotica. Twijfelde je ooit eraan of die plaat te heftig is om te laten horen?
Ja. Ik ben heel onzeker en hecht veel belang aan de mening van mensen. Maar toen ik het ging maken, had ik het idee dat het wel therapeutisch was. Er moet meer gepraat worden over onderwerpen die zwaar zijn. Er zitten zo veel mensen vast met zichzelf.

Je rapt bijvoorbeeld over stemmen in je hoofd.
Ja, die stemmen zijn van een man en een vrouw. De man is een soort oude detectiveachtige guy met een hoed, lange jas en een baard. De vrouw is ook een soort spion en erg streng. Ik hoor ze nog steeds iedere dag en het beïnvloedt me wel, maar ik heb het geaccepteerd dat ze niet meer weggaan. Dat is oké.

Dat klinkt eigenlijk wel heftig.
Ik ben extreem hypersensitief, ik zie nu bijvoorbeeld elk gezicht, hoor elk geluid en ik word door kleine dingen erg onzeker. Die stemmen versterken dat nog veel meer. Als ik een slechte dag heb en ik ontmoet iemand nieuw, vertellen die stemmen me dat die persoon me lelijk en raar vindt en binnen twee maanden zal verlaten.

Dat is vreselijk. In Positief spreek je mensen aan die je kende van de psychiatrische instelling waar je in zat. Tegen wie praat je precies?
Tegen een manipulatieve vrouw die me in mijn tijd in de inrichting vreselijk demotiveerde. Na enkele maanden in de instelling, voelde ik me helder. Ik had een jaar school gemist en wilde zo graag terug naar de maatschappij. Ik wilde dat vragen aan die vrouw, maar was zo bang. Hoe gaat ze me in godsnaam ooit serieus nemen? Toen ik vroeg of ik naar huis mocht zei ze dat ik na mijn tijd in de instelling waarschijnlijk nooit naar school zou mogen gaan, maar rechtstreeks naar een instelling voor mensen met gedragsproblemen. Ik voelde me vreselijk, ik was in de war en verloor alle hoop. De gedachte dat ik gevangen zou zitten met zulke harde kinderen deed me pijn. Later sloot ze me op in een isoleercel.

Ah, dat komt ook terug in het nummer.
Ja, een dokter die ik niet kende, vertelde me ook nog eens dat ik borderline had. Ik was nog maar dertien jaar, maar wist dat dit niet klopte. Ik was namelijk helemaal niet agressief, enkel doodongelukkig.

Wat gebeurde toen?
Ik probeerde zelfmoord te plegen. Kinderen die buiten stonden, sloegen alarm. Vanaf dan is alles een waas, als een soort lsd-trip. Verschillende mensen stormden naar binnen, ik dacht dat ik dood was. Ik werd wakker in een isoleercel, waar ik zeventien uur lang werd opgesloten. Dat heeft me echt gebroken. Later hebben mijn mama en ik het ziekenhuis aangeklaagd omdat ze niet de juiste procedure hadden gevolgd voor mijn opsluiting.

Voelde het goed om die mensen aan te spreken in de track?
Ja, toch wel. Maar ik heb het ook gewoon laten gaan. Mijn nieuwe leven is begonnen.

Hoe vindt je moeder het eigenlijk om je album te horen?
Ze vindt het heel mooi en ze staat er honderd procent achter. De tracks zijn voor ons allebei niet zo zwaar meer. Toch moet het vreselijk geweest zijn voor haar om te weten dat haar dochter dood wilde. Nu weet mijn moeder dat ik het red.

Dat is mooi. Zonder Reden is ook een hele zware track. Waar gaat die over?
Ja, dat nummer gaat over mijn tweelingbroer. Hij heeft het ook moeilijk. Ondanks de dingen die hij doet, houd ik zo intens veel van hem. Die tekst gaat over het feit dat ik me verdwaald voel, maar zijn leven vooropstel. Hij is mijn alles.

Tot slot rap je: "Waarom ben ik ongelukkig zonder reden?" Hoe blijf je nog staan als je dit soort dingen voelt?
Dat is niet gemakkelijk. Iemand zei laatst tegen mij: "Je bent een beetje verslaafd aan ongelukkig zijn." Hij had gelijk. Als je vanaf je veertiende een lange tijd uit de maatschappij bent gehaald, is het moeilijk om er terug in te komen. Veel jongeren die in een instelling zitten, vinden het verslavend omdat het de enige plaats is waar je structuur en veiligheid krijgt en niet in die boze, harde wereld moet zitten. Daarbij kan ik erg zwaarmoedig zijn. Als ik een ongelukkig meisje zie in de trein bijvoorbeeld, beeld ik me in dat ze zelfmoord wil plegen. Op mijn slechte dagen, begin ik op te zoeken of dat meisje echt zelfmoord heeft gepleegd en dan ben ik boos dat ik haar niet heb tegengehouden. Maar omdat ik zo gevoelig ben voor alles, zie ik ook alle mooie dingen rondom me. En daar probeer ik me vanaf nu aan vast te houden.

Luister hieronder naar 'Antipsychotica' van S10.