Het is een kwestie van tijd voordat vrouwelijke artiesten de Nederlandse hiphopfestivals bestormen

Het gebrek aan vrouwen op de line-ups van festivals is een probleem. Vorige festivalzomer onderzocht VICE hoe groot dit gebrek exact was en de uitkomst is op z'n minst teleurstellend te noemen. Zo was meer dan negentig procent van alle artiesten op Lowlands en Down the Rabbit Hole mannelijk. Hier kunnen meerdere redenen voor zijn: dat vooral mannen de touwtjes in handen hebben bij labels en festivals is er een van, en dat er veel minder vrouwen doorbreken dan mannen telt ook mee.

Daarom is het een welkome verrassing dat een hiphopfestival als Appelsap twee vrouwelijke rappers – Young MA en 070 Shake – prominent op de line-up heeft geplaatst. Natuurlijk is dat in vergelijking met het aantal mannelijke geboekte artiesten nog steeds een beetje karig, maar het is in ieder geval een stap in de goede richting. Zeker nu er een nieuwe generatie hele sicke vrouwelijke rappers aan de poort staat te rammelen.

Het is te makkelijk om Young MA aan te wijzen als aanvoerder van deze generatie, zij is het rammelen van poorten namelijk allang voorbij. De rapper uit New York is daar met gemak overheen geklommen, rapt rondjes om iedereen die in haar buurt durft te komen en bevindt zich sinds haar monsterhit OOOUUU aan de top van de scene. Uiteraard heeft ze geen status als Nicki Minaj, maar goed, wie wel? Ze heeft het in elk geval voor elkaar gekregen om op de twee grootste Nederlandse hiphopfestivals van Nederland te staan: Woo Hah en straks op Appelsap.

Een van de dingen die haar zo sick maken is het vermogen om te rappen als de grootheden uit New York die voorafgingen aan haar succes, zonder stoffig te klinken. De kribbe van het hele genre staat in deze stad, maar laten we eerlijk zijn: op wat uitzonderingen na is New York tegenwoordig irrelevant vergeleken met steden als Atlanta en Chicago. Juist hierom is het zo bijzonder dat uitgerekend een vrouw als Young MA de stad in de rauwe, nietsontziende stijl waarin het ooit groot is geworden, terugzet op de kaart.

Wat kilometers noordelijker, in North Bergen, New Jersey, is een hele andere stroming gaande. In de geboortestaat van Lauryn Hill is 070 Shake iemand die hoge ogen gooit, in een totaal andere stijl dan Young MA: het is meer wavy, melodieuzer, en minder straight forward. Waar Young MA een eigen draai geeft aan de traditionele regels in rap verkent 070 Shake alle nieuwe paden en is ze niet bang om nieuwe dingen te proberen.

Vorige maand werden de twee nog samen met Kodie Shane – uit het kamp van Lil Yachty – geportretteerd in Vogue. Met citaten als "I'm a woman who likes women no matter how much you can't stand it; there's millions of us you're gonna see it," profileren ze zich niet alleen als de stem van een nieuwe, vrouwelijke golf van topartiesten maar ook als voorbeeld voor alle vrouwen die worstelen met het uiten van hun seksuele geaardheid.

Dat Appelsap deze artiesten het podium biedt dat ze verdienen is natuurlijk woke af, maar zoals ik hierboven al aanhaalde is het nog maar een van de eerste stappen in de goede richting. Omdat ik benieuwd was wat vrouwen uit de Nederlandse hiphopscene denken over deze ontwikkeling, sprak ik Latifah en I Am Aisha.

Latifah denkt dat de reden voor het aantal geboekte vrouwen redelijk voor de hand ligt: ''Ik denk dat er niet veel vrouwen op festivals staan omdat er gewoon niet veel vrouwen lit zijn. Dat heeft niet echt iets te maken met vrouwendiscriminatie, hoor. Als je lit genoeg bent kom je er vanzelf te staan, kijk naar Young MA of naar iemand als Stefflon Don. Ik begin nu op te komen en merk dat ik op steeds meer festivals sta. Zo werkt het,'' vertelt ze.

Volgens Aisha is het niet per se het gebrek aan vrouwen, eerder het gebrek aan uitgebrachte muziek. ''Ik denk dat veel vrouwen nu pas opkomen, want hoe ga je opgemerkt en geboekt worden als je geen muziek hebt uitgebracht? Kijk hoe weinig clips van vrouwen er op YouTube staan. Natuurlijk kan dat aan veel dingen liggen: misschien waren ze nog bezig met ontwikkelen of misschien hadden ze niet de juiste mensen om zich heen. Maar ik weet nu dat er genoeg goede dingen aan zitten te komen,'' zegt Aisha.

Of het nou ligt aan een gebrek aan vrouwelijke artiesten, een gebrek aan uitgebrachte muziek of aan iets anders: feit blijft dat de scene, vooral in Nederland, gedomineerd wordt door mannen. Daarom vraag ik me af of Latifah en I Am Aisha tegen dingen aanlopen in dit door mannen gedomineerde wereldje. "Persoonlijk maak ik liever geen onderscheid tussen mannen en vrouwen. Ik heb zoiets van: wat jij kan, kan ik ook en misschien nog wel beter," zegt Latifah vol zelfvertrouwen. ''Maar waar ik wel tegenaan loop is dat vrouwen elkaar neerhalen. Ik ga geen namen noemen, maar nu ik iets meer in het daglicht kom merk ik dat vrouwen me opeens anders behandelen. Opeens zie ik undercover shots op Instagram. Natuurlijk is dat vervelend, want het is niet alsof ik in andermans spot kom. Er is genoeg ruimte voor ons allemaal, juist omdat er zo weinig vrouwen zijn. Kijk hoeveel mannen er zijn, zij gunnen elkaar toch ook? Daar ligt nog wel een probleem."

Aisha voelt zich niet geremd doordat ze een vrouw is, maar denkt wel dat het anders is om met haar te werken dan met mannen. "Ik heb vaak genoeg dat ze raar opkijken omdat ik wel styling wil bij een clipshoot,'' vertelt ze. ''Maar ik ben wel blij dat ik in deze tijd muziek maak hoor. Toen ik in 2010 opkwam was het nog moeilijker dan nu om ertussen te komen. Het was moeilijk om te kunnen staan waar de mannen al waren, ik weet niet precies waar dat aan ligt, misschien wel aan mijn muziek. Pas na Zulke Dingen Doe Je ging het echt lekker, en ik hoop dat ik daarmee wel deuren heb geopend voor andere vrouwen, zoals anderen dat ook voor mij hebben gedaan."

Hoewel er in het verleden altijd enorme vrouwelijke hiphopsterren zijn geweest in Amerika, kan de opkomst van een nieuwe generatie vrouwelijke rappers in dat land als voorbeeld worden gezien voor Nederland. Young MA en 070 Shake zijn slechts het topje van de ijsberg. Ook Aisha ziet dit.

''In de tijd van Lil Kim was er niet alleen Lil Kim. Je had ook Eve en Da Brat. Zij vormden een eigen tijdperk. Maar in de tijden die daarna kwamen leek het wel alsof er de hele tijd maar plek was voor één iemand. Ik denk dat dit misschien juist demotiverend was, vooral voor jonge meisjes, dat er steeds maar één iemand zo bovenuit steekt. Het was een lange tijd alleen maar Nicki, Nicki, Nicki. Daarom is het zo mooi om te zien dat er nu ook ruimte is voor Young MA, maar ook voor SZA, Dej Loaf, Remy Ma en Cardi B. Een nieuwe generatie.''

Als ik Latifah en I Am Aisha mag geloven wordt er zoveel goede hiphop gemaakt door vrouwen dat het slechts een kwestie van tijd is voordat festivals als Appelsap en Woo Hah meer vrouwen op de line-up knallen. Tot die tijd is het zaak om de ogen goed open te houden, en misschien iets vriendelijker te zijn in de youtube-comments. Het is 2017, kom op zeg.

Appelsap Fresh Music Festival Zaterdag 12 Augustus 2017 Flevopark Amsterdam 12.00 - 23.00 uur appelsap.net/tickets

Wil je meer lezen over dit geweldige festivalseizoen? Dat kan hier.