“Ik ben Will Bevan”: 10 jaar na de ontmaskering van Burial

Het besluit van Burial om zichzelf bekend te maken werd aangewakkerd door een onderzoek van de Britse krant The Sun. Een week nadat Burial genomineerd werd voor de Mercury Prize deed Gordon Smart, journalist van de rubriek “bizar” uit die krant, een oproep: Burial moest worden ontmaskerd, en de ontmaskeraar zou een beloning krijgen. Je zou het kunnen vergelijken met Batman: door de woorden die Smart gebruikte, leek Burial ineens een superheld. Zo omschreef Will Bevan zichzelf trouwens ook ooit (al liet hij het woord ‘superheld’ wel voorafgaan door ‘waardeloze’). Burial is in elk geval net als Batman geobsedeerd door de nacht, probeert zijn identiteit verborgen te houden en heeft met zijn muziek levens gered.

Misschien heb ik te veel stripboeken gelezen, maar de ontmaskering van Burial doet me denken aan Spiderman. In de stripreeks probeert hoofdredacteur J. Jonah Jameson continu het alter ego van Spiderman te onthullen om zijn eigen ego een boost te geven. Ook Smart probeerde de identiteit van Burial te onthullen, zonder zich druk te maken waar Burial eigenlijk voor stond: sombere straten in sombere steden een beetje mooier maken. En net als Jameson – die niet doorhad dat Spiderman bij hem op kantoor werkte – was het Smart ontgaan dat The Independent een jaar eerder al had gehint op de connectie tussen Will Bevan en Burial. Of dat Burial een dag voor Smart zijn stuk schreef zijn identiteit al had bekendgemaakt. Zo moeilijk was het niet om deze kwestie uit te vogelen.

Tien jaar geleden, toen Burial ontmaskerd werd, markeerde de heksenjacht van The Sun een keerpunt: mysterieus blijven werd moeilijker. De opkomst van social media betekende een nieuw tijdperk in de muziekwereld. Het werd normaal om online te graven naar sappige feitjes over artiesten, om hun privéleven te ontrafelen en hun persoonlijke geschiedenis in te duiken. Het internet bood bakken vol informatie die razendsnel verspreid kon worden via Reddit of RapGenius.

Je zou kunnen zeggen dat Burial de laatste anonieme artiest was. Anderen hebben geprobeerd de surveillance-cultuur te omzeilen, met wisselend succes. In 2013 genereerde het neo-funkcollectief Jungle een hoop interesse met hun verborgen identiteit en geheime optredens. Ze gebruikten de initialen ‘T’ en ‘J’ – zelfverzonnen pseudoniemen die hun echte namen vervingen. Maar terwijl het bij Burial draaide om de muziek, lag bij Jungle de focus op het feit dat ze anoniem waren. Misschien ben ik cynisch, maar het voelde als een pr-stunt die bedoeld was om een hype aan te wakkeren. Zonder oprechte reden is anonimiteit zinloos.

Sommige artiesten hebben letterlijk maskers gebruikt. Het meest beroemde voorbeeld is Daft Punk: het duo draagt al vanaf het begin een helm, en creëerden daarmee een afstand tussen hun muzikale identiteit en hun echte identiteit. Maar nadat Burial bekend werd, heeft de EDM-cultuur het idee van een masker omarmd en uitgemolken. Van Deadmau5 tot Marshmello, maskers worden uitgebuit, waardoor het effect verschuift van anonimiteit naar extra beroemdheid. Maskers worden ingezet om een identiteit neer te zetten die interessanter (en beter te verkopen) is dan de persoon achter het masker. Nog los van het feit dat de identiteit van al deze gemaskerde mannen al lang ontrafeld is, heeft zo’n masker weinig met mysterie te maken. Het enige mysterie is waarom mensen het allemaal zo interessant vinden.

Hoewel het nu onmogelijk lijkt om helemaal anoniem te blijven, is er misschien nog één optie: (deels) verscholen blijven. Niet via vage persberichten of V for Vendetta-maskers, maar door strikte controle over wat je wel en niet deelt. Natuurlijk is dat nogal lastig met al die onuitputtelijke speurders op het internet, maar iemand als Frank Ocean lukt het bijvoorbeeld aardig. Hij is een superster, maar houdt wel afstand van zijn publiek. Hij deelt teasers en treedt sporadisch op, maar geeft verder weinig bloot. Via controle over zijn social media heeft hij in de hand wat er van hem wordt gezien. Hoewel hij natuurlijk niet de volledige controle heeft, bepaalt hij nog steeds zelf wanneer hij zingt, praat of optreedt. Als artiesten pers laten voor wat het is en voor zichzelf spreken, kunnen ze zo raadselachtig zijn als ze willen. Misschien is dit de enige haalbare optie voor moderne popartiesten: afstand houden, maar nooit helemaal verdwijnen. Een beetje wazig zijn, maar wel zichtbaar.

Burial onderscheidt zich van al die andere artiesten vanwege het feit dat hij nog nooit heeft opgetreden. Hierdoor is zijn échte identiteit nog altijd een mysterie. In 2015 waren er geruchten dat hij zou optreden op Unsound Festival, maar die bleken ongefundeerd. Er ging tien jaar voorbij. Zijn masker is afgevallen, maar we hebben nog steeds maar een paar foto’s, wat blogposts en een handjevol interviews. We weten niks over zijn privéleven. Maar om eerlijk te zijn, hoeft dat ook niet. We weten dat hij Will Bevan heet, dat hij uit Zuid-Londen komt en dat hij een fucking superheld is.