Ik interviewde Jezus om te vragen waar het heen moet met de wereld

Ted Neeley's cv in drie woorden: Jesus Christ Superstar. De 73-jarige levende legende speelt al sinds 1971 Jezus en doet qua allround aardig-mens-zijn weinig onder voor de zoon van God – voor zover ik daar als atheïst iets zinnigs over kan zeggen. Inmiddels speelde Neeley de rockopera die hem de rol van zijn leven bezorgde al meer dan vijfduizend keer. Je zou zeggen dat hij wel een keer klaar is met die liedjes, die huilende huisvrouwen en die Jezus. Maar Ted barst op een bijna bovenmenselijke manier van de energie.

Beroepsdeformatie is hem blijkbaar niet vreemd: als je zo lang Jezus speelt, ga je je vanzelf als hem gedragen. Omdat het Kerst is, en de wereld best wat advies van bovenaf kan gebruiken, sprak ik Ted in Den Haag, en ging ik bij hem te rade over mijn generatie, de staat van de wereld en dat ene liedje van Muse.

VICE: Dag Jezus. Eén op de zes Nederlanders tussen de 25 en 35 krijgt een burn-out. Bestond dat in uw tijd ook al?
Ted Neeley: Nee. Maar wij hadden ook al die technologie niet, snap je? Het eerste wat iedereen 's ochtends doet, is z'n e-mail checken. Je geeft je hersenen niet eens de kans om wakker te worden. Als mensen een gesprek hebben en hun telefoon gaat, haken ze meteen af. Mijn zoon, die in januari 30 wordt, heeft een regel: als hij met vrienden uit eten is, moet degene die als eerste zijn telefoon pakt de hele rekening betalen. Stop dat ding weg! Al is het maar voor een paar minuten. We zijn hier, je hoeft niet te weten wat er ergens anders aan de hand is.

Misschien willen we altijd verbonden zijn omdat we bang zijn iets te missen. Heeft u dat niet?
Jazeker wel, maar ik houd het in de perken. Als ik geen telefoontjes verwacht, gaat dat ding niet eens aan. Toen ik zo oud was als jij nu, reed ik vaak van mijn huis in Texas naar mijn werk in Californië. Als ik iemand moest bellen deed ik dat bij de benzinepomp, vanuit een telefooncel. Dat was prima. Laatst was ik bij de dokter en kwam er een jonge vrouw met een prachtig klein meisje van een jaar of vier binnen. Zodra die begon te jammeren, gaf haar moeder haar meteen een smartphone om mee te spelen. Vier jaar oud!

Los van alle technologie: als u de vroege jaren zeventig vergelijkt met nu, wat ziet u dan?
Toen zag je een groep mensen rustig pratend over straat lopen. Nu heeft iedereen haast. Alsof je naar een mierenkolonie kijkt. Je maakt zelden oogcontact met iemand. Ik ben altijd iemand geweest die naar mensen staart en 'hoi' zegt. Ik hou vooral van kleine kinderen, daar kan ik mijn ogen niet vanaf houden. Ze zijn gewoon prachtig. Toen ik een paar jaar geleden in Italië een keer "Ach, wat een mooi kind!" zei, siste mijn bodyguard meteen: "Niet doen, anders denken ze dat je dat kind gaat aanranden." Ik maar denken dat Italië de zetel van het christendom en de paus was, en uitgerekend hier lopen kinderverkrachters rond? Wow, wat is er met de wereld gebeurd

Nou, wat is er met de wereld gebeurd?
We zijn gek geworden. We lijden constant onder terroristische aanvallen, hoe is dat mogelijk? In 1972 waren we in Israël om de film Jesus Christ Superstar te maken. Jezus werd gekruisigd omdat de hoge priesters dachten dat hij op oorlog uit was. Bijna 2000 jaar later, in de woestijn, waren we continu omringd door oorlog. De grenzen werden gebombardeerd met tanks en straaljagers. Daarom zie je die ook in de film. Nu, bijna vijftig jaar later, is het nog steeds bonje: religieuze groepen die elkaar afslachten omdat ze niet geloven in de filosofie van de ander. Waarom snakken mensen zo naar oorlog? Ik snap het niet.

Ted in Jesus Christ Superstar. Afbeelding via YouTube

Ik was eerder deze maand in Israël. Overal in de woestijn zie je militaire oefenterreinen en in de steden zijn het leger en de politie volop vertegenwoordigd op staat.
Waar vechten zij voor? We worden niet geboren met haat. Haat is aangeleerd. Waarom leert de ene generatie de volgende generatie dat ze iemand moeten haten vanwege hun huidskleur of religie? Het is alsof er in onze recente geschiedenis steeds minder geluisterd wordt naar het gedachtegoed van Christus en steeds meer naar het gedachtegoed van Adolf Hitler. Neem Amerika, waar de National Rifle Association heel machtig is. Ken je de acteur Charlton Heston? Toen hij president van de NRA werd en er sprake was van het aan banden leggen van wapenbezit, zei de man die ooit Mozes speelde in The Ten Commandments: "Over mijn lijk!" Met veel mensen valt gewoon niet te praten over vrede. Zij leven voor de overwinning. Daar is zo'n liedje over, maar ik kan nu even niet op de tekst komen.

Uprising van Muse?
Dat is 'm! 'We will be victooorious!'

U luistert naar Muse?
Jazeker, ik vind ze geweldig. Ik hou van dat liedje, maar het gaat over 'victory'. Daar gaan mijn nekharen recht van overeind staan, want het maakt me bang. Ik zou willen dat ze een andere tekst op die melodie hadden verzonnen.

Bent u eigenlijk religieus opgevoed?
Religie is vaak het eerste waar je als kind mentaal aan wordt blootgesteld. Als je in die eerste zes vormende jaren elke zondag naar de kerk gaat, raak je gebrainwasht. Zodra je oud genoeg bent om voor jezelf na te denken, kun je het geloof pas in twijfel gaan trekken. Mijn ouders waren niet zo religieus en lieten ons zoveel mogelijk vrij. Toch zat ik constant in de kerk. Niet omdat mijn familie dat per se wilde, maar omdat het hele sociale leven in dat kleine Texaanse stadje zich afspeelde in de kerk.

U bent als kind dus niet gebrainwasht?
Nooit. Wel was er een duidelijk plan: mijn oudere broer zou drogist worden, mijn jongere zus accountant en ik dokter. Mijn vader was een roughneck worker die lange dagen maakte in het olieveld, mijn moeder bleef thuis om te koken en kleding te naaien. Ze hadden hun dromen voor ons, maar we mochten worden wat we wilden. Mijn broer is nu drogist, mijn zus accountant, en kijk mij!

Hoe kijkt u nu tegen religie aan?
Ik vind het een goed concept, maar voor mij werkt het niet. Ik geloof in de heilige geest, God en Jezus Christus als de zoon van God omdat dat me vroeger zo geleerd is. Na al die jaren Superstar geloof ik in een hogere macht. Deze musical viert de menselijke spiritualiteit, iets dat ons als mensen verbindt met elkaar, of we dat nu willen of niet.

Delen we die spiritualiteit ook met bijvoorbeeld terroristen?
Nee. Perfectie is niet vanzelfsprekend. In de negen maanden voor de geboorte van een kind kan er van alles fout gaan. Als er genetisch iets mis is met de vader of de moeder, kan het zijn dat de hersenen van het kind daar onder lijden. Iedereen die het in zich heeft om explosieven op een kind te doen en dat kind de straat op te sturen, is gestoord.

Het enge is dat we langzaam lijken te wennen aan de aanslagen.
Omdat het aan de lopende band gebeurt. Het is gewoon geworden. De eerste gebeurtenis in mijn leven die me heel hard raakte, was de moord op John F. Kennedy. Ik was op tour met mijn band. We reden door Albuquerque, New Mexico toen het nieuws op de radio kwam. Ik kon gewoon niet geloven dat een samenleving tot zoiets gruwelijks in staat was. Weet je trouwens in welke Amerikaanse stad de meeste moorden met vuurwapens plaatsvinden? Chicago. Waarom? Rassenstrijd. Dus weg met die wapens! De NRA sponsort zóveel politici en lobbyisten, dat geloof je gewoon niet. Het draait allemaal om geld. De one percent heeft alles in handen.

U komt dan wel uit Texas, maar zo te horen bent u geen Trump-fan.
We mogen blij zijn als hij maar één termijn krijgt. Gisteravond had ik het er met een paar vrienden over: het is bijna alsof de leiders van Amerika en de wereld ergens in de laatste zestig jaar besloten hebben om spiritualiteit de rug toe te keren, en terug te gaan naar de filosofie die Hitler maakte tot wie hij was. Als iemand je niet aanstaat, ruim je hem uit de weg. Laat je omringen door vertrouwelingen met al hun geld en je overheerst de wereld. Voor het eerst sinds de moord op Kennedy ben ik bang voor wat er nu gaande is. We weten niet meer wie we kunnen vertrouwen. Time Magazine heeft Trump nota bene verkozen tot Man of the Year! En alleen maar omdat hij zoveel ellende heeft veroorzaakt. Vroeger werd je Man of Woman of the Year omdat je een gevierd, fantastisch mens was. Nu is het een idioot die niets geeft om niemand.

Misschien zijn wij wel de idioten en niet Trump en zijn kiezers.
Dat klopt, want we doen er niks aan. Technisch gezien had de Amerikaanse samenleving dit kunnen stoppen. Maar dat hebben we niet gedaan. Amerika is altijd verdeeld geweest tussen mensen die voor vrede en medemenselijkheid zijn en mensen die de andere kant opkijken als ze iemand op straat passeren. Zo van: zolang het mij en mijn familie niet raakt, boeit het me niet. Oké, en stel nou dat je ouder wordt en je geld en huis verliest, hoe voel je je dan?

Zorg gewoon voor elkaar. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje.

De echte Jezus had het zo kunnen zeggen. Bedankt!