Het nieuwe album van Solange voelt als thuiskomen

The Chosen Ones maakt dat album af, als een lintje om een pakketje. Het onderstreept de focus op voorouders en erfgoed, die als een rode draad door de twintig voorgaande nummers heen loopt. Het doet denken aan de beroemde uitspraak van schrijver James Baldwin: “Our crown is already bought and paid for. All we have to do is wear it.” De plaat was een krachtig statement over hoe zwarte vrouwelijkheid voelde aan het einde van het presidentschap van Barack Obama. Haar nieuwe album, When I Get Home, dat vorige week verscheen, gaat verder waar A Seat at the Table ophield. Solange wil nog steeds het zwarte leven vieren, maar dit album is ook een intieme verkenning van haar eigen roots in Houston.

Volgens een statement van Solange op haar pagina op BlackPlanet is het album “een ontdekkingstocht door mijn herkomst,” een die begint met de vraag, “hoeveel van onszelf laten we thuis achter, en hoeveel dragen we voor altijd met ons mee?” Waar haar vorige album over haar moeders relatie met New Orleans ging (waar zij vandaan komt, en waar Solange het album opnam), voert het nieuwe album je mee naar de wijk in Houston waar Solange haar formatieve jaren doorbracht. Op When I Get Home duikt ze diep in haar eigen herkomst. Het album volgt een traject dat doet denken aan de migratie die haar eigen familie heeft doorgemaakt, en tevens verwijst naar een migratiepatroon dat is ingebed in de zydeco-cultuur, iets wat Solange uitgebreid bestudeerd heeft voorafgaand aan de release van dit album.

“Honderden mensen rijden op paarden van Texas naar Louisiana,” wist ze vorig jaar te vertellen in een interview met Billboard. Ze had het over de traditie waar honderden zwarte mensen in het zuiden van de VS een grote afstand afleggen te paard, ter ere van de zwarte Creolen die naar Texas afreisden voor werk. De paden die ze daarvoor gebruikten zijn nu uitgegroeid tot culturele broedplaatsen voor muziek en eten. “Het is een onderdeel van de zwarte geschiedenis waar je niet veel over hoort,” in haar woorden. In de 33 minuten durende korte film die haar nieuwe album begeleidt legt ze de focus op Creolen die de zwarte cowboycultuur in ere houden door deze reis te maken, net zoals Solange zelf met haar albums een reis aflegt van het New Orleans van haar moeder, naar Houston, waar ze opgroeide.

A Seat at the Table was zowel bij critici als bij het grote publiek een succes, en daarmee het bewijs dat een authentieke schets van wat het betekent om een zwarte vrouw te zijn ook in mainstream kringen aan kon slaan. Maar zou ze dat nog een keer kunnen? A Seat at the Table voelde op veel manieren als een hoogtepunt van haar carrière; het heeft Solange vier jaar gekost om dat album te maken, en sommige nummers (zoals Cranes in the Sky) had ze acht jaar voor de release in 2016 al geschreven. Het was niet zonder resultaat: ze won de Grammy voor Best R&B Performance in 2016 voor Cranes, en werd benoemd tot Artist of the Year door de Harvard Foundation. Voor veel zwarte vrouwen was A Seat at the Table een remedie tegen de kleine agressies van alledag, maar toen gebeurde het ondenkbare: Donald Trump werd president, en bracht met zich mee wat Ta-nehisi Coats omschreef als "het tenietdoen van het nalatenschap van Barack Obama". Haar fans wachten al sinds het uitkomen van A Seat at the Table, drie jaar geleden, op een nieuwe pleister op de wonde, zonder enig idee te hebben hoe ze het ditmaal aan zou gaan pakken.

Een jaar geleden vertelde Solange in een interview met Billboard dat ze met nieuwe muziek bezig was, in het huis waar Joni Mitchell vaak verbleef als ze Jamaica bezocht. Afgelopen oktober zorgde The New York Times Style Magazine voor meer speculatie toen schrijver Ayana Mathis beweerde dat het album “deze herfst nog” uit zou komen, “binnenkort” zelfs. Maar dat bleek wat minder kort dan verwacht.

Maar nu is ze terug. En haar terugkeer was moeilijk te missen: in de aanloop naar de verrassingsrelease (een move die ze van haar grote zus Beyoncé heeft geleerd), wist ze ook herkenbare elementen van de zwarte cultuur in te zetten. Zo heeft ze de site BlackPlanet afgelopen dinsdag nieuw leven ingeblazen, een online forum voor zwarte gemeenschappen van voor het jaar 2000. Twee dagen later vroeg ze fans haar te bellen op 281-330-8004, een telefoonnummer dat onlosmakelijk verbonden is met rapper Mike Jones, ook uit Houston. Als je een beetje oplette, dan wist je genoeg: er zat iets nieuws van Solange aan te komen.

Met een release die precies op het einde van Black History Month en het begin van Women’s History Month valt zet When I Get Home haar intersectionele exploratie van persoonlijke identiteit voort. Op het nummer Can I Hold The Mic maakt ze bijvoorbeeld duidelijk dat ze niet zomaar op een simpele manier gedefinieerd kan worden: “Ik kan mezelf niet reduceren tot een eenduidige uitdrukking van mezelf; er zijn te veel delen, te veel lijnen, te veel rondingen, te veel reizen, te veel pieken en dalen,” zoals ze het zelf uitdrukt. Gelukkig hoeft ze ook op dit album niet te kiezen voor een simpele uitleg.

Ook het concept van een thuis is een terugkerend thema op het album, en Solange’s gebruik van herhaling geeft het album een zeker doorleefd gevoel. Op Dreams, een samenwerking met Earl Sweatshirt, Raphael Saadiq en Devin the Dude, zingt Solange over hoe dromen kunnen veranderen. Het nummer bestaat voornamelijk uit één zin, die ze telkens herhaalt: “Dreams, they come a long way, not today.” De herhaling geeft het nummer, en een groot deel van het album, het gevoel van thuiskomen: jezelf overgeven aan bekende, vertrouwde gevoelens, op een bijna instinctieve wijze. Solange maakt het de luisteraar makkelijk om een voorstelling te maken bij wat zij met ’thuis’ bedoelt. Ze past dezelfde herhaling toe op Beltway, een nummer dat bijna twee minuten lang is, waar ze slechts drie woorden of korte zinnetjes herhaalt: “Don’t”, “You love me” en “Lone”. Solange geeft haar publiek een kijkje in haar hoofd op dit album, en wanneer ze bepaalde straten in Houston waar ze een bijzondere band mee heeft benoemt ( S McGregor, Beltway, Exit Scott), schetst ze een beeld van haar liefde voor de stad. Het album dient als een kaart van de plekken die bijgedragen hebben aan haar identiteit.

Home is a recurring focus on the album but it's Solange's use of repetition that makes the album feel lived in. “Dreams,” a collaboration with Earl Sweatshirt, Raphael Saadiq, and Devin the Dude,

Op de momenten waarop Solange niet bezig is met eerbetoon brengen aan Houston, viert ze haar eigen zwartheid. Haar odes aan het leven van een zwart persoon in de VS zijn misschien niet zo expliciet als op Don’t Touch My Hair, maar ze spreken nog steeds tot de verbeelding. Op Binz levert ze commentaar op het cliché dat zwarte mensen altijd te laat zouden zijn, en op Almeda reflecteert de vervormde percussie op de achtergrond de sterke drank waar ze aan het begin van de track aan refereert. “Black skin, black braids, black waves, black days, black baes, black things,” zegt ze, nadat ze een waslijst aan objecten noemt die in zwarte huishoudens te vinden zijn: “Brown skin, brown face, brown leather, brown keys.”

Het geloof en vertrouwen dat ze in haar eigen zwart zijn plaatst wankelt geen seconde. “Black faith can’t be washed away. Not even in that Florida water,” zingt ze, een referentie naar het helende water dat ze bij zich droeg op het Met Gala in 2018. My Skin My Logo is het speelse resultaat van een duet tussen Solange en Gucci Mane, waar ze over elkaar rappen – hun vriendelijke sparren onderstreept Solange’s zelfvertrouwen nog eens. Het nummer ontleent z’n naam aan de laatste zin – “My skin my logo” – de impact ervan versterkt omdat zwarte consumenten momenteel Gucci boycotten vanwege een trui van achthonderd euro die verdacht veel leek op blackface. Solange’s keuze om het nummer over Gucci, de persoon in plaats van het merk, te maken was een goede: zwarte huid wordt gezien als inferieur aan blanke schoonheidsidealen, maar Solange schrijft nieuwe regels voor. Een zwarte huid is een luxe.

Je zal geen nieuwe variant op Cranes in the Sky of Mad vinden op dit album, en dat is ook de bedoeling. Een vrouwenstem op de achtergrond, rond het midden van het album, dient als een vriendelijk geheugensteuntje: “Do nothing without intention.” Hoewel When I Get Home niet dezelfde impact heeft als A Seat at the Table, lijkt het ook alsof Solange dat zo bedoeld heeft. In de drie jaar sinds haar vorige album is de politieke situatie ontzettend snel en ingrijpend veranderd, en When I Get Home is het geluid van de gratie waarmee je jezelf overeind houdt temidden van absolute chaos, statig als een lid van een koninklijke familie. Solange’s kroon is al gekocht en betaald, en When I Get Home is een erfenis voor iedereen die haar op zal volgen. Het is aan ons om de kroon te dragen.

Volg Noisey op Facebook, Instagram en Twitter.