Stop gerust met het plaatsen van deze berichten op de facebookpagina van je lievelingsband

Social media is sinds de grote doorbraak van Myspace anno 2000 het communicatiemiddel voor fans om met hun favoriete muzikanten in contact te komen. Door reacties te posten, berichten achter te laten en te twitteren is verbinding makkelijker gelegd dan ooit. Zolang de band niet verschrikkelijk beroemd is, is de kans groot dat de muzikant zelf aan de andere kant van het beeldscherm zit en op z’n gemak de fanpost doorleest.

Iedereen is klik- en like-geil, en zo lang ze niet Madonna of Justin Bieber heten, bestaat er een grote kans dat jij als ijverige schrijver een persoonlijk antwoord terugkrijgt. Vooral bij bands die onder de 100.000-like-grens (het magische getal) zitten, heerst er vaak een klimaat van openstaande deuren: ze praten met de fans en wisselen dingen uit. Eigenlijk is het helemaal super: de muzikant lijkt dichterbij te staan en het publiek voelt zich daardoor meer verbonden dan bij die twee keer per jaar dat ze op het podium te zien zijn.

Maar als je als muzikant eenmaal tot die bereikbaarheid bent toegetreden, kun je niet meer terug. Dagelijks moet je berichten doorspitten met absurde wensen van fans, harde kritiek accepteren en gastenlijstbedelarij doorstaan. De verbale gevatheid van het publiek kan een fantastische, leuke gelegenheid zijn voor de muzikant om nader tot zijn publiek te komen, maar het kan ook degraderend, pijnlijk en volledig nutteloos zijn voor alle betrokkenen. Als je tot de mensen behoort die hun lievelingsbands regelmatig cryptische berichten via sociale mediakanalen toestuurt, en je niet precies weet hoe ergerlijk dit kan zijn, dan help ik je dat graag even uit te zoeken. Wie de volgende algemene regels kent, kan niet veel meer fout doen. En met een beetje geluk krijg je misschien wel een virtuele like terug van je lievelingsrapper.

Het boeken van een concert is heel simpel – dat weet iedereen. Een bandlid hangt een grote kaart van Nederland in de oefenruimte, blinddoekt de andere bandleden en drukt een dartpijl in iemands handen. PLOP: Den Haag; PLOP: Utrecht; PLOP: Deventer – et voilà, daar is je driedaagse tourweekend. Maar waarom zou je drie dagen touren als dat er ook vijf of zes kunnen zijn? Het probleem: je had maar drie dartpijltjes. De oplossing: zet iets op de facebookpagina van je band. Het duurt meestal niet lang voordat fans in de reacties beginnen over hun dorp – bestaande uit vier boerderijen en één kroeg – en over wanneer jullie daar nou een keer komen spelen.

Het zou mooi zijn als alles besloten kon worden met een paar dartpijlen, maar zo simpel is het niet. Een band zou best wel overal willen spelen, maar zolang ze nog geen klonen hebben of kunnen teleporteren, moeten ze roeien met de riemen die ze hebben. Het wanhopige geschreeuw van plaatsnamen in facebookcomments zal daar weinig bij helpen. Dus als je wilt dat jouw lievelingsband in jouw dorp/stad/provincie komt spelen, kun je het beste een mail schrijven aan de boeker of gewoon gelijk een koffer vol geld sturen naar je favoriete band. En kijk zo nu en dan eens naar de tourdata – in tachtig procent van de gevallen zal het antwoord op ‘Kom toch eindelijk eens naar Gorinchem (of vul zelf iets in)!’ namelijk zijn: ‘Alweer?’

Elke band die al een tijdje bezig is en ooit enige vorm van succes heeft gehad, kent het probleem van de kleinere hitjes. Dat ene nummer dat het beter deed dan alle andere en niet alleen in de smaak viel bij de hardcorefans, maar ook bij hun vrienden en daar weer de vrienden van. Ook al had het nummer miljoenen kliks op YouTube en was het te horen in een of andere hippe sportreclame, het zal altijd die ene hit blijven die kenmerkend zal zijn voor de band. Alleen, vaak weten de bandleden helemaal niet wat ze bij dat nummer anders hebben gedaan dan normaal en vaak vinden ze het zelf niet eens hun beste werk. Maar het publiek houdt ervan en laat dat graag weten. Onder de nieuwe video staan dan ook vaak reacties als ‘Leuk, maar het wordt tijd dat je weer zoiets doet als Baby One More Time’. Of ‘Baby One More Time was geil, ga alsjeblieft weer terug naar je roots’.

Een juist antwoord op dit soort reacties is er niet. Het zal alleen nooit gebeuren dat de band deze wens uit laat komen. Dat is een gevecht dat ze alleen maar kunnen verliezen. Alsof je vraagt of iemand een vervolg wil maken op het recept van Werther’s Original, de boterbabbelaars die je grootouders vroeger in een schaaltje op de vitrinekast hadden staan; dat kan alleen maar een goedkoop aftreksel worden. Ontspan en denk eraan dat je je favoriete hit zo vaak terug kunt luisteren als je maar wilt.

Leuk dat je gisteren bij een concert was van een klein bandje dat echt wat kan worden. Je laat zien dat je de band steunt door meteen op social media te plaatsen hoe vet de show was. Maar als je echt wilt opvallen, zet je er ook bij dat je de enige in de zaal was, of post je tien foto’s waarop duidelijk te zien is dat er vóór het podium geen mens te zien is; dat houdt de band menselijk en zal de likes doen vertienvoudigen. En misschien zijn er een paar arme zielen die bij het zien van deze post uit medelijden kaartjes kopen voor het volgende optreden.

Maar laten we eerlijk wezen: slecht bezochte concerten zijn onaangenaam voor zowel de mensen die voor, als op het podium staan. Als de band niet met de lege ruimte om kan gaan en de hele tijd met lange gezichten speelt, mag je, het liefste zonder schaamte, eerder weggaan. Maar het is geen reden om dit fiasco te delen met potentiële fans. Dat is vreselijke reclame die niemand verder helpt. De artiest zelf probeerde al veel eerder dan je dacht de frustratie door de rampzalige kaartverkoop weg te drinken met een fles wodka. En dan helpt het niet als je nog even extra zout in de wonden strooit.

Ik begrijp het, je neemt een beetje risico als je uitgaat en wilt je ontsnapping in de wereld van de livemuziek tot in de puntjes plannen. Dus is het handig om enorm veel vragen te stellen en enige organisatorische van tevoren problemen te doorgronden, zoals: Wanneer opent de zaal? Wanneer begint de band? Hoeveel kost de entree eigenlijk?

Maar zelfs als je deze drie dingen weet, ben je nog niet eens op de locatie. Dan raak je pas echt in de stress: Wat kost een gin-tonic? Wat moet ik met mijn nieuwe jas doen? WANNEER BEGINT DE BAND? Het is een beter idee om al deze vragen een paar weken voordat het concert plaatsvindt al te stellen, ervan uitgaande dat je werkelijk geïnteresseerd bent in een nuttig antwoord.

Houd er rekening mee dat artiesten meestal behoorlijk stonede types zijn. Tussen het teksten schrijven en stemmen van gitaren door, gaat er, behalve de tour, niet veel om in hun hoofd. Daarnaast bekommeren ze zich tijdens iedere kleine tour alleen om een bij elkaar geraapt pdf-je met de broodnodige informatie van de boeker. Vaak wordt die informatie pas voor het eerst goed bestudeerd als de bagage al klaar staat in de tourbus. Op dat A4tje staat wanneer ze bij welk podium aan moeten komen, wanneer de soundcheck begint en wanneer het eten wordt geserveerd. Soms staat er nog in kleine lettertjes bij wanneer de kaartverkoop begint, hoeveel de entree aan de deur kost en of de bar ook lactose-vrije, vegetarische bio-cocktails aanbiedt; allemaal informatie die de gemiddelde artiest kort na de heenreis via de frontale hersenkwab direct weer vergeet. Dus als je geen verkeerde informatie van muzikanten met een enorme kater wilt krijgen, moet je je misschien wenden tot de enige betrouwbare bron: het poppodium.

Dit ongepaste commentaar komt gelukkig niet al te vaak voor. Vooral bij bands met een viercijferig aantal likes of meer kan niemand echt hopen op een kans van slagen. Toch gebeurt het nog af en toe. Grappig genoeg vooral bij bands die de luttele acht euro entree goed kunnen gebruiken. Vaak zijn het de arme studenten die het geld liever in hun zak houden en daarom met het domme idee komen om hun gierigheid publiekelijk tentoon te spreiden.

De gastenlijst is er voor vrienden, bekenden, familieleden, tinderdates, pers en prijswinnaars. Ik begrijp best dat je blut bent, de band heel goed vindt en ze gewoon live wilt zien – ik heb zelf wel eens wat hartverwarmende mails met gastenlijstplaatsen beantwoord. Maar een paar buitenlandse muzikanten hiermee op Facebook lastigvallen? Dat is net alsof je zegt: ‘Sorry jongens, ik ben blut. Heeft iemand zin om mijn keuken gratis te komen slopen, zodat ik het niet hoef te doen?’

Als je de pagina van een band gebruikt om je eigen hobbyproject te promoten, word je met fakkels en hooivorken weggejaagd van alle sociale medianetwerken. De succesfactor voor deze scherpzinnige promoties is ongeveer nul komma nul. De bandleden klikken zelfs als ze zich vervelen waarschijnlijk niet eens op je ravepunknummer, maar straffen je meteen met de virtuele prullenbak. Simpelweg omdat je hun reactieruimte gebruikt als pr-instrument. Als je het echt meent, stuur dan een persoonlijk bericht of gewoon ouderwets een mail. In veel gevallen vinden muzikanten het wel spannend om nieuwe projecten en demo’s van hun aanhangers te horen; plak het alleen niet op hun eigen digitale muur.

Noem me ouderwets of gewoon gestoord, maar dit snap ik gewoon niet. Als je je vrienden op een video, liedje of een foto wilt wijzen, klik dan toch gewoon op die grote, altijd aanwezige deelknop. Hij is er voor iedereen en biedt een handige, persoonsgebonden mogelijkheid om levensnoodzakelijke berichten van de band te verspreiden. Die arme reactiefunctie heeft jou toch niets misdaan? De muzikant moet zich nu door een enorme hoeveelheid van compleet foutieve en vreemde namen wringen. Gebruik dus de deelfunctie. Je kan het, ik geloof in je.

Facebook is een mijnenveld, vooral voor muzikanten. Voor hen betekent het platform namelijk nog echt iets: het is het grootste medium als het gaat om verbinding met de buitenwereld. Zowel boekingsagenten, festival- en cluborganisatoren als labels en muziektijdschriften kijken voor een groot gedeelte naar het aantal duimpjes, verkoopcijfers of andere onmeetbare onzin. De reactieruimte is voor de bandleden een toevluchtsoord voor uitwisseling van flauwekul en zoiets als een gesprek, naast alle kille backstage-ruimtes, uren op het asfalt en betonnen hotelkamers waar ze soms weken achtereen in verkeren. Vertroebel dit bastion van digitale vriendschap niet, en plaats gewoon iets leuks. Dan krijg je misschien wel een like van de artiest terug; en iedereen weet dat dat het begin is van eeuwige roem en rijkdom.

Hannes Naumann schrijft voor Noisey Duitsland en zit in het electropunk-trio Captain Capa. De facebookpagina van de band heeft op het moment van schrijven 13.900 likes.