Zes verschillende visies op Drake’s 'VIEWS'

Beeld: Adam Mignanelli

Met het nieuwe album VIEWS van Drake nog vers in het geheugen stelden we een team van schrijvers en denkers samen, afkomstig uit Toronto, Amerika en de UK. Zij beten zich vast in het anderhalf uur durende opus en praten over het al dan niet goede eerbetoon dat de God uit Toronto aan zijn stad heeft geschonken. Is het langste rapalbum van het jaar ook het beste? Is het überhaupt een rapalbum? In hoeverre belichaamt het album Toronto echt? En hoe goed zijn de oneliners? Hieronder bespreken we dit alles en meer.

Op het eerste, tweede en zelfs het twaalfde gezicht is VIEWS een gigantische tegenvaller. Mijn eerste gedachte was: ja, ik kan hier zeker op janken als ik met een fles wijn in bad zit, maar wat dan nog?

De eerste dertig seconden zijn letterlijk wind en helikoptergeluiden die een gevoel van drama proberen te creëren dat er gewoon niet is. Openingsnummer Keep the Family Close voelt als een poging tot de soundtrack voor een nieuwe Bond-film, zeker met het bijbehorende boekje vol met portretten van Drake (uitkijkend over de stad op een hoog gebouw, buiten bij een villa met een bontjas en een hond aan de riem, peinzend achterin de auto). Het is net een advertentie voor Call of Duty of voor een gigantisch dure whiskey. Dan zijn er de lyrics – in sommige nummers zijn zoveel popcultuurreferenties gekwakt dat het de spitsvondigheid ver voorbij is en recht de prullenbak in kan, naast de fles anusbleek van Kanye. Zouden we ons zorgen moeten maken dat een minder bekende rapper als Stormzy meer vuur losmaakt in vier minuten dan Drake in meer dan tachtig?

Ik denk dat het eraan ligt wat je überhaupt zoekt bij Drake. De afgelopen zeven jaar heeft hij zichzelf neergezet als de sultan van het sentiment, de koning van de comebacks en een menselijke meme. Dit blijft mensen bij omdat de effecten zo direct zijn, maar dit is pas iets van de laatste tijd. Het is makkelijk om te vergeten dat al Drake’s albums op z’n minst nogal veel geduld gevraagd hebben.

Het enige verschil is dat hij de laatste twaalf maanden heeft gespendeerd aan zichzelf neerzetten als de bron van meest deelbare content ooit, terwijl VIEWS zeer weinig te bieden heeft wat betreft meteen inzetbare voldoening. Voor iedereen die het agressieve If You’re Reading This-beeld van Drake heeft, is VIEWS een pijnlijke teleurstelling. Drake is zelf schuldig aan het beeld dat hij van zichzelf heeft gecreëerd en de bijbehorende astronomische verwachtingen van het publiek. En het is niet zo dat hij geen kwaliteit geleverd heeft – het voelt alleen alsof hij toegewerkt heeft naar een conclusie en nu met een totaal andere komt.

Maar goed, laten we kijken naar wat we wel hebben: VIEWS gooit veel op tafel. Het is meditatief, divers maar niet onsamenhangend, en het heeft langzame tempo’s en schitterende vocalen gedrapeerd over rijkelijke landschappen van geluid. Het album flirt met dancehall, afrobeat, grime en UK funk – wat VIEWS tekortkomt in sentiment maakt het goed in muzikale experimenten en productie. Jup, de spanningsboog is een rotzooi en de tracklist lijkt midden in de nacht bij elkaar gegooid, met Hotline Bling vastgeplakt aan het eind als veiligheidsnet. En als het gaat over samenwerkingen: met Wizkid, Kyla en Future en zonder Kanye West, Jay Z en Popcaan zijn er veel vragen opgeworpen en ontweken. Maar over het algemeen voelt VIEWS als het werk van een artiest die succesvol de publieke opinie over zichzelf – die uit de hand aan het lopen was – heeft teruggedraaid. Het mag dan wel niet het album zijn waar we op gehoopt hadden, maar misschien is dat juist goed.

Het was de bedoeling dat VIEWS over Toronto zou gaan. Dat is wat Drake zei in de aankondiging van het album in augustus 2014, toen het nog Views from the 6 heette. In de twee jaar daarna werd het album neergezet als een soort liefdesbrief aan de thuishaven; op de omslag zat een mini-Drizzy op de beroemde CN-toren in de stad; sessies voor het album vonden plaats in een speciale studio in Toronto; in interviews sprak Drake over Views alsof het een ovatie was richting zijn afkomst.

Daarom voelt het als een gemiste kans dat het album, net zoals zo veel andere albums in de carrière van Drake, vooral gaat om treurige nummers over vroegere liefdes waarbij het totaal niets boeit waar ze wonen. VIEWS herhaalt Take Care: het is een collectie nummers van vrouwen die toevallig gemaakt zijn in Toronto, in plaats van een gedetailleerde en genuanceerde schets van de dingen die de stad speciaal maken. Misschien was dit album niet uitverkoren om het verhaal van Toronto te vertellen.

Alles bij elkaar: Drake is gewoon nooit goed geweest in albums, toch? Drizzy had de kans om iets speciaals en betekenisvols te creëren met VIEWS, maar hij heeft bewezen dat hij er nog niet echt is wat betreft het maken van een carrièrebepalend album. Misschien komt hij er nooit. In plaats daarvan is het waarschijnlijk dat de carrière van Drake gedefinieerd zal worden door zijn grootste hit, zoals Hotline Bling, Controlla en One Dance. Hij is de rappende versie van Queen: 10/10 singles, maar een collectie van albums dat altijd net de plank misslaat.

Kijk eens naar Drake daar, hoog en droog op de CN-toren, met een blik in de verte. Misschien is hij op zoek naar de volgende C-rapper uit Toronto om moeilijk tegen te gaan doen, of misschien is dit het moment om een doelwit op de rug te plakken van een of andere clubeigenaar die hem in 2008 eens niet liet spelen. Misschien is hij aan het kijken naar hoeveel mensen er in de rij staan van de Cheesecake Factory – waar de verkoop ongetwijfeld door het dak gaat. Misschien is hij gewoon aan het kijken naar hoe ver zijn nalatenschap al rijkt.

Drake is nog niet eens 30 – alhoewel hij nog maar tot zijn 35e heeft voor hij irrelevant wordt, en dat zijn z’n eigen woorden – maar hij behoort volgens de hitlijsten nu al tot de meest succesvolle rappers aller tijden. Hij gniffelt over het feit dat de meeste rappers met een platencontract “waarschijnlijk niet eens een greatest hits-album kunnen maken,” maar het gaat eigenlijk vooral over Drake zelf (is dat niet altijd zo?). En hij heeft gelijk: zijn greatest hits-album zal onvergetelijk zijn. Maar er zijn twee werelden: eentje waarin zijn grootste hits al ongeveer klaar liggen, met nummers als Started from the Bottom en Hotline Bling die ons Drake nooit zullen doen vergeten. En een andere waar we, nog maar zeven jaar op weg in zijn carrière, nog maar net beland zijn in de periode waarin zijn greatest hits gemaakt gaan worden.

VIEWS voelt als een album dat beide kan zijn. Aan de ene kant is het een nette opsomming van zijn loopbaan, een Take Care deel twee, een overwinningsrondje voor Toronto, en de meest verfijnde sound die producer 40 al voortgebracht heeft: die onderwater chipmunksoul die dit volledige decennium van r&b gevormd heeft. Nummers die Drake’s navelstaarderij aantrekkelijk maken zoals Redemption en U With Me? herinneren ons eraan dat niemand beter is in het beschrijven van de psychologische last die je voelt terwijl je naar het scherm van je iPhone 6 kijkt. Aan de andere kant is het een blik in de wereldwijde muzikale toekomst waarvan Drake het in zich heeft die te gaan scheppen: eentje waarbij hiphop steeds meer gaat lijken op zijn neefjes, Caraïbische dancehall en West-Afrikaanse pop.

Jammer genoeg lijkt VIEWS het prima te vinden geen van beide te doen. De plaat lijkt meer geïnteresseerd in het vechten van een bekrompen strijd en het scoren van gemakkelijke punten, nét nu wanneer de inzet het hoogst is. De keuze is op zichzelf weliswaar een interessante zet: het is een unieke move voor een popster als Drake om een album te droppen dat hem zo obsessief wil presenteren als ‘gast uit Toronto’, soms zelfs ten koste van het album zelf. Maar dit is zeker niet het pad naar het meest geweldige album ooit. Maakt niet uit hoe leuk het is dat Drake een enorm speciaal moment grijpt om een cultheld als Future op een nummer te laten zeggen dat hij liever een paar liter hoestsiroop drinkt dan dat hij naar het Met Gala gaat.

Hoe van de pot gerukt het ook klinkt: ik ben blij dat er op een bepaald moment ergens in de wereld een jongentje UGK ontdekt omdat Drake een verse van Pimp C op het album gebruikt. En toch klinkt het alsof hij het vooral voor zichzelf doet. Een opstandigere ster zou ons meer momenten geven dan wat eerbetonen aan dancehall, Controlla en Too Good.

Drake rapt graag over de flamboyante gloriedagen van rap, de Hype Williams Big Pimpin’ era, maar hij raakt de magie van een Big Pimpin’-stijl niet echt. Wanneer Drake in zijn pocherige en schreeuw-rapmodus gaat, lijkt het altijd alsof hij een rekening te vereffenen heeft met iemand, hoewel het niet altijd duidelijk is wie die iemand is. Het voelt elke keer alsof hij uithaalt naar een makkelijk doelwit. De standaard bangers en throwbackmeditaties – Hype, Still Here, 9, Pop Style, Weston Road Flows, Views, etc. – voelen als saaie herkauwingen. Als hij echt wat meer als Jay wil zijn, zou hij het oude trucje moeten proberen: geef je vijanden maar een halve bar.

Want ik heb wel het gevoel dat er een opmerkelijk goede visie van Drake bestaat, eentje die ‘why you gotta fight with me at Cheesecake / you know I love to go there’ in een soort van triomfantelijk meeroepmomentje zou kunnen veranderen. De reden waarom we nummers als 0-100 zo goed vinden is niet omdat ze over bepaalde mensen gaan, maar omdat ze onverwacht universele gevoelens bovenhalen. Hier ligt de focus op Drake zelf – en dat gaf hij nagenoeg toe in het interview op Beats 1 tijdens de introductie van het album – wat bepaald geen sterrenzet is. Misschien is het oneerlijk om te verwachten dat dit album een klassieker zou zijn, maar wanneer je het zo’n zelf-mythologiserende rol toe-eigent, dan haal je die verwachting wel op je schouders. VIEWS is nu al een succes en er zijn best wel wat kanshebbers om in zijn greatest hits te belanden. Maar uiteindelijk is het gewoon weer een nieuw album van Drake.

‘I made a career off of reminiscing’ zegt Drake op U With Me?, een warme ode aan DMX op zijn nieuwe album VIEWS. Het is een van de meest wijze bekentenissen op een album vol moedeloze zelfreflectie. Hier zie je een rapper en zanger die aan een heel groot deel van de wereld geïntroduceerd werd door de So Far Gone-mixtape uit 2009. Take Care, zijn bejubelde tweede album, zou evenveel kracht halen uit de creaties van vriend en producer Noah “40” Shebibs aanbiddende referenties aan Jon B, SWV, als van zijn eigen opperoprechte pijn – een restant van de reeks liefjes die hij niet kon weerstaan ondanks zijn sterrenstatus. Sinds 2013 is hij zich volledig gaan focussen op het onderhouden van de OVO-sound, op een label dat meer en meer bevolkt wordt door r&b-hardsellers zoals het soulvolle house-duo Majid Jordan, en op zijn Hold On, We’re Going Home-faam. Nostalgie is Drake’s business: en business is good.

Al deze concepten zijn als een web door VIEWS geweven. De lust voor meisjes waar Drake niet meer naar omkijkt druipt langs alle kanten van Keep the Family Close en Redemption. De geesten van verloren hiphop en r&b-klassiekers vullen U With Me? en Weston Road Flows. De gerespecteerde r&b-tweederangsburgers komen boven op Faithful, With You, and Summer’s Over Interlude. Wat VIEWS anders maakt is dat het de eerste keer is dat Drake ook op z’n eigen muziek terugblikt. Op het eerst gezicht kwam er een diepte en flexibiliteit in zijn songwriting die weinigen hadden zien aankomen of voor mogelijk achten na de geforceerde commerciële feel van zijn debuut, Thank Me Later. In de nasleep van de strakkere raps, lengte en sequences van Nothing Was the Same uit 2013, voelt het gebrek aan focus op VIEWS losbandig en lichtvoetig.

VIEWS heeft ook heel wat hoogtepunten, (Fire & Desire, Redemption, Feel No Ways, Faithful) en briljante verwijzingen (lees: flirten met dancehall, afrobeat, 70s soul en elektronische muziek), en heel wat daarvan is echt heel goed. Maar het voelt alsof Drake expres een Drake-album maakt, met alle verwachte onderwerpen, producers en gasten die iedereen die hem een beetje in de gaten hield al had verwacht. De OVO-machine is té efficiënt, zeg maar. Dit is niet noodzakelijk negatief – er zijn artiesten die een moord zouden doen voor een album met dezelfde solide sound als maakt niet uit welke OVO-release. Maar na vier serieuze studioalbums is Drake al een beetje zijn kracht aan het verliezen om te shockeren. Hoe je het ook wendt of keert, het duurde zeven albums voor bij Jay-Z een bepaalde formule te vinden was, en Kanye West vindt nog steeds – en constant – creatieve manieren om onze verwachtingen omver te blazen. De sluwe poging van VIEWS om alle typische Drake-dingen samen te voegen op het album doet de vraag rijzen: is dit het beste wat het gaat worden?

“I’m more worried about consistency. I’m more worried about bodies of work,” zei Drake in 2013 in een interview waarin hij zijn relatie met Kendrick Lamar beschrijft. Lamar bracht twee weken daarvoor het nu wereldberoemde Control uit. “I’m talking about hit records, and I'm basically talking about one guy who’s up every night thinking about how to get better, how to do things bigger, and that's Kanye West… That’s my guy I aspire to surpass. Consistency, it's been one album. Consistency is you need more than one album. It's time to show and prove.” Hoewel dat statement een paar jaar eerder kwam dan Drake’s nieuwe album, denk ik toch dat dit een accurate voorspelling van de carrière van Mr. Graham is. Precies dit idee van consistent zijn is waarom VIEWS, dat op zich een goed album is, voelt als een teleurstelling.

Samenhang is een van de grootste krachten van Drake. Sinds het fenomeen van So Far Gone heeft Drake zijn verhalen over relaties, succes en zijn liefde voor Toronto steeds verder uitgebouwd en toegelicht. Ooit was het een ex zonder naam, nu is het ‘Courtney from Hooters on Peach Street’. De stress van jong en succesvol zijn, werd ‘Please do not speak to me like I'm that Drake from four years ago. I'm at a higher place’. En shout outs naar Toronto veranderden in ‘I take Eglinton to 401 East / And exit at Markham Road in the East End'.

In plaats van vooruit te gaan heeft Drake een van de beste momenten van zijn vorige projecten in een blender gestopt: samples van telefoongesprekken, soap-operamomenten uit Take Care, het agressieve stemgeluid van Hype en Still Here. Ik vind het nog steeds gaaf, maar de glimp naar iets fenomenaals wordt overspoeld door het bekende. Het is niet moeilijk om je voor te stellen dat Drake ergens op zat te broeden, maar het risico niet wilde lopen om de fans teleur te stellen die op zoek zijn naar iets nieuws om te quoten. Hij is te berekenend en te gefocust op zijn publiek. Hij weet hoe ze zullen reageren, maar met die kennis komt luiheid. Zoals hij in Redemption zegt: ‘Tryna satisfy everybody / It's like they can't get enough / Until enough is enough / And then it's too much’. Daar ga ik heen met Drake en het is frustrerend, maar, zoals ik al zei: ik hou toch nog steeds van dit album.

VIEWS is zoooooo Toronto dat het bijna zeer doet. Ik bedoel, het is logisch aangezien zo veel van zijn verhaal een kopie is van de problemen die we al vaker hoorden van artiesten: geld maakt niet gelukkig maar hij is het gelukkigst wanneer hij kan kopen wat hij wil, high kan worden wanneer hij wil, wanneer hij maar wil. Drake schetst geen beeld van Toronto maar van zijn Toronto. De plaats waar hij al rondliep met zijn ellende voor zijn ellende cool was.

In zijn exclusieve interview met Zane Lowe van Apple Music zegt Drake dat het thema van VIEWS het altijd veranderende weer in Toronto is. In theorie is dat waar: gesprekken over de koude wind komen uit de mond van iedereen uit Toronto, ooit, die proberen je tijd te vernachelen met gepraat over wanneer de zon eindelijk boven de sneeuw en het ijs uitkomt. Maar hij komt met een van de Drakeste lines op Redemption, wanneer hij uitsputtert: ‘You really gon’ spend the winter with another nigga?’ voordat hij het hele lijstje afgaat met vermeende slechte dingen die zijn exen hem aan hebben gedaan. Zijn Toronto dus.