Wat als er naast Nirvana nog meer bands hadden bestaan?

Wat hebben we toch een mazzel gehad met Nirvana. Voor zeven glorieuze doch bange jaren hadden we een échte band. Het was een nieuwe en spannende sensatie voor de wereld om de eerste en enige band te hebben, en die band zegende ons met drie uitstekende albums die de cultuur voorgoed veranderde – Bleach, Nevermind, en In Utero. De eerste keer dat we het Nirvana-ding hoorden – deze ‘muziek’ – wisten we meteen dat het menens was. De band was zo fantastisch dat we het nog altijd graag over ze hebben. Voortdurend. Meer dan twintig jaar na het overlijden van de band blijft Nirvana het culturele muziekdiscours domineren, met documentaires, boeken en artikelen. Elke dag ontdekken we meer en meer over het legendarische Nirvana.

Maar ik heb nagedacht. Stel je eens voor: wat als – blijf bij me, dit is echt zo absurd! – er andere bands bestonden in de wereld? Bands die niet Nirvana zijn. Ik bedoel, volledig anders en onafhankelijk van Nirvana. Klinkt gek, toch? Laat me dit uitleggen.

(Lees lekker ook al deze Nirvana-stukken:)

Hoe graag we Nirvana ook verheerlijken, de band bestond eigenlijk gewoon uit drie gasten uit Seattle die het belachelijk unieke idee hadden om een band te beginnen, toch? Dus wat als – en nogmaals, dit is heel gek hoor – ná Nirvana drie andere gasten uit Seattle, andere jongens dan Kurt Cobain, Dave Grohl en Krist Novoselic, een compleet andere band begonnen en dat zij dan Smells Like Teen Spirit speelden en wij ze zouden overladen met aandacht? Of dat die muzikanten – nu ik erover nadenk – helemaal geen Nirvana-liedjes speelden, maar gewoon compleet originele, eigen liedjes! Oké wacht, ze hoeven niet per se uit Seattle te komen. Ze zouden ook uit andere steden kunnen komen, Spokane en Tacoma bijvoorbeeld. Of nee, ze zouden eigenlijk uit elke stad in elke staat in Amerika kunnen komen: Vermont! Idaho! Florida! Delaware wat mijn part, noem ze allemaal maar op. Het zou zelfs kunnen dat die bands die niet Nirvana zijn in heel andere landen of werelddelen zouden ontstaan. Nu ik er nóg verder over nadenk, deze nieuwe ‘band’ zou niet eens uit drie gasten hoeven te bestaan. Het zouden er vier kunnen zijn, of zes of tien zelfs. Of twaalf! Wow, oké, zit je goed in de riemen? Heel misschien zou het zelfs mogelijk zijn om als vrouw in een band te zitten – ja, echt, dit kan gewoon. En die vrouw hoeft niet eens blank te zijn. Ze kunnen van allerlei verschillende rassen zijn, of zelfs totaal verschillende religies aanhangen. Heb ik je hoofd al laten exploderen door alles wat er mogelijk is? Wacht, blijf bij me. Als er andere bands zouden bestaan – al ging het maar om één band buiten Nirvana om – hadden we meer dan drie albums om naar te luisteren en hoefden we niet te teren op het kopen van Nirvana’s jubileumedities, box-sets, B-kanten en zeldzame collecties, speciale versies en officiële live-opnames waar de platenmaatschappijen elke vakantie mee komen aanzetten. Denk nu even aan alle boeken die er over Nirvana zijn geschreven. Als we meer dan één band hadden gehad (nog steeds een idiote gedachte), zouden we waarschijnlijk meer boeken hebben gelezen. Dan lagen bij de ‘muzieksectie’ in een boekenwinkel de planken niet alleen maar vol met Nirvana-historie en biografieën over Kurt Cobain, maar ook met verhalen over andere bands en met biografieën over andere frontmannen.

De hele staat van de muziekjournalistiek zou anders zijn als er meer bands dan Nirvana zouden zijn (geweest). Tijdschriften zouden niet twee decennia lang elk godganse nummer hoeven wijden aan Kurt Cobain. Ze zouden naast Kurt Cobain een andere frontman op de cover kunnen zetten. Of wacht, ze zouden Kurt er ook helemaal niet op hoeven zetten! Stel je dat eens voor. Als Rolling Stone Kurt Cobain niet op de cover plaatste, zouden mensen het dan nog wel kopen? Dit is als dat raadsel met die boom die omvalt in een bos waar niemand is, maar dan met grunge. Maar het zouden niet alleen tijdschriften zijn die totaal anders zouden zijn; muziekblogs zouden niet steeds helemaal gek hoeven te gaan bij elk decenniaoud kort filmpje waarop Kurt Cobain staat te hoesten, alleen omdat ze weten dat hun lezers erop klikken. In plaats van het posten van het hele opgegraven video-archief zouden ze hun content kunnen wijden aan nieuwe bands die daadwerkelijk een liedje hebben gemaakt in de laatste twintig jaar. Misschien zouden dit zelfs bands kunnen zijn die niet als Nirvana klinken.

Misschien zouden we zelfs kritisch over de nieuwe band kunnen schrijven en ze vergelijken met andere nieuwe bands, in plaats van het alleen maar over Nirvana te hebben met een vleiend en eerbiedige vocabulaire dat meestal alleen is weggelegd voor oorlogshelden en Nobelprijswinnaars. Als we andere bands hadden gehad zouden ook de kledingmerken geen te dure vintage Nirvana-shirts meer hoeven te verkopen aan mensen die nog niet eens geboren waren toen Kurt Cobain nog ademde. Geen semi-ironische smiley-shirts, de mensheid zou vrij zijn om elk bandshirt te dragen, wat je maar wil. Ik weet het, het is moeilijk om je een wereld voor te stellen waarin niemand een Nirvana-shirt draagt, maar sluit je ogen en fantaseer met me mee. Ja, het zou nogal een gekke wereld zijn als we andere muzikale opties hadden en niet alleen maar één bepaalde act zouden verheerlijken tot op het punt waarop ze zo extreem zijn opgehemeld dat we elk rationeel perspectief kwijt zijn. Maar voor nu bestaat er maar één band – en die band heet Nirvana.