Ik ploeterde een dagje door stapels vinyl met Calypso Steve

Ik dacht altijd dat het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid een groot archief was gevuld met voornamelijk obscure en historische opnames. Een plek waar kalende radio- en televisiemannen hun handen kunnen leggen op zeshonderd uur aan materiaal van een Fries orkest, of veldopnames gemaakt tijdens een significante gebeurtenis in de Twentse geschiedenis. Maar in het kleurrijke gebouw in het Media Park in Hilversum kun je werkelijk álles vinden: die eerder genoemde materialen, maar ook Patricia Paays debuutalbum en N.W.A.’s Straight Outta Compton. Nu snap ik waarom het door Wikipedia “een van de meest complete muziekcollecties ter wereld” wordt genoemd.

Terwijl een hoop radiomakers van de publieke omroep achterover leunen en inmiddels een digitaal archief gebruiken, vinden dj’s van online radiostations moeilijk doen vaak juist leuk. Die kun je wakker maken om rond te zoeken in oneindige kasten aan platen, om zo iets onbekends uit een onverwachte hoek te vinden, en dat te mixen met iets anders waar je nooit van gehoord hebt. Zo ook de dj’s van Red Light Radio. Daarom nodigde Gregory Markus, oprichter van RE:VIVE, vier residents van het Amsterdamse station uit om eens te flink te neuzen in het archief van Beeld en Geluid. Daar mogen ze platen verzamelen die ze op donderdag 6 september laten horen tijdens de Media Summer Night, een avond waarop jonge mediamakers met verschillende disciplines alle aandacht krijgen.

RE:VIVE ken je misschien van eerdere samenwerkingen waarbij ze archiefmateriaal nieuw leven inbliezen, zoals het project over het Damrak dat ze maakten met Fog Mountain Records. Ook werkten ze aan een album met R&S Records, waarbij de relatie tussen Nederland en water naar muziek werd omgezet. Red Light Records-baas Calypso Steve (echte naam James Pole) is een van de dj's die voor Red Light Radio gaat draaien tijdens de Media Summer Night, dus ging ik met hem en Greg van RE:VIVE een dagje het archief in. Naast hem zullen ook Red Light Radio-oprichter Orpheu the Wizard en dj’s Carista en Merel draaien met materialen die zij daar gevonden hebben.

Noisey: Hé James, waar ben je vandaag naar op zoek?
James: Ik zit vooral te kijken in het Nederlandse gedeelte van het archief. Daar heeft Orpheu nog niet gezocht. Ik wil graag Nederlandse postpunk en wave draaien donderdag.

Maar waar let je dan op? Je kent een hoop van deze muziek natuurlijk nog niet.
James: Ik ben altijd op zoek naar oudere platen die nog steeds relevant klinken. Ik kijk naar dingen zoals het artwork, het jaar waarin het uitgekomen is en titels van nummers.
Greg: Het werkt ook altijd goed om naar de instrumentenlijst te kijken. James kwam net bijvoorbeeld een plaat tegen die hem interessant leek, maar toen stond de banjo in de instrumentenlijst. Toen hebben we het maar laten zitten.
James: Het helpt als er computerdrums, synths, of gewoon heel veel percussie tussen staat.

Wat is de laatste keer dat een platenhoes je vertelde wat voor muziek erop stond?
James: Nou, ik kwam vandaag een plaat met Sinterklaas en Zwarte Piet erop tegen, en dan weet ik wel zeker dat ik het niet hoef te checken.

Greg, in 2016 spraken we met je omdat je artiesten had uitgenodigd veldopnames uit het archief om te toveren tot nieuwe muziek. Wat doen jullie nog meer hier?
Greg: Voor Dekmantel Festival heb ik producers gevraagd nieuwe muziek te maken voor films uit het archief die getoond werden in EYE. Met Lakker hebben we een project gedaan over water in Nederland, waarbij de muzikanten in gesprek gingen met professoren en archiefmateriaal gebruikten om een plaat te maken rondom dit thema. Dit is de eerste keer dat ik dj’s uitgenodigd heb voor een samenwerking, en dat is natuurlijk weer heel anders. James is volgens mij wel thuis in deze rekken, hij heeft zelfs al wat platen opnieuw gesorteerd.
James: Ja, zo anders dan werken in een platenzaak is dit niet. Bij Red Light Records ben ik natuurlijk ook gewend om platen te sorteren.

Jullie zijn Amerikaans en Schots. Wat is jullie connectie met dit Nederlandse archief?
Greg: Wat denk ik leuk is aan het uitnodigen van gasten in dit archief die niet Nederlands zijn, is dat een niet Nederlands persoon op een heel andere manier iets Nederlands uitlegt dan een Nederlander. Denk bijvoorbeeld aan dat project over water, dat ziet er heel anders uit als iemand met een Ierse achtergrond dat maakt. Maar ik zie ook veel waarde in het uitnodigen van lokale muzikanten. Tijdens Dekmantel werkten we samen met Parrish Smith en Upsammy. Nu met Orpheu, Merel en Carista.
James: Ik raak ook meer bekend met Nederland door platen te luisteren. Bijvoorbeeld doordat ik veel Surinaamse platen tegenkom, en op die manier de connecties tussen Nederland en dat land leer kennen.

Is dat ook iets dat je donderdag gaat draaien?
James: Nee, niet per se. Ik ben veel werk van technolegende Orlando Voorn tegengekomen. Platen waarvan ik wel wist dat ze bestonden maar die ik nog nooit eerder had gezien. Maar zoals ik eerder al zei, zit ik vooral tussen de wave uit de jaren tachtig te zoeken. Ik kom veel tegen van het label Stichting Stopcontact bijvoorbeeld. Of is dat niet sociaal genoeg voor een feestje, Greg?
Greg: Hm, het zou wel leuk zijn als mensen kunnen dansen.
James: Maar dat is juist de uitdaging toch? Dat ik het zo mix dat het alsnog toegankelijk klinkt.

Benieuwd naar wat James Pole je gaat laten horen tijdens de Media Summer Night? Hieronder vind je enkele parels die hij in het archief vond:

Donderdag 6 september draaien Carista, Merel, Calypso Steve en Orpheu the Wizard van 17:00 tot 23:00 in de tuin van het Instituut voor Beeld en Geluid.