Deze week was er veel gedoe over een reclame van Hugo Boss (die eigenlijk al een paar maanden oud is), waaronder een soundtrack zit die wel erg veel lijkt op Intro, een nummer van het eerste album van The XX. Young Turks , het platenlabel van The XX, liet op Twitter weten nou niet bepaald blij te zijn met deze fake versie. Inmiddels is de video verwijderd van YouTube met de melding van een claim van UMPI (Universal Music Publishing International Ltd), maar toch kun je ‘m hier nog steeds bekijken.Het gebeurt vaker dat er bekende muziek in reclames zit waarbij je je kunt afvragen wat de oorspronkelijke artiest ermee te maken heeft. Wat in godsnaam hebben The Strokes bijvoorbeeld te maken met Groningen?
Margriet: Plagiaat staat in geen enkele wet omschreven. Het is geen woord wat voorkomt in auteursrecht.Hoe wordt dan bepaald of iets plagiaat is?
Buma Stemra heeft wel een omschrijving voor plagiaat: ‘de nabootsing van het werk of stijl van een ander en dit als eigen creatie laten doorgaan’. Maar als jurist vind ik dit te ver gaan. Wat wij in Nederland kennen is inbreuk op het auteursrecht. En wat wij niet kennen is dat het volgens de auteurswet of volgens andere regels verboden is om een stijl na te bootsen. Dat was in het verleden een grijs gebied.Nu niet meer dan?
Wanneer je vindt dat iemand anders jouw werk gestolen heeft, kun je twee dingen doen. Je kunt zeggen dat het inbreuk is op je auteursrecht is of dat het onrechtmatige nabootsing is. Ik denk dat Buma Stemra het om die redenen ook ooit in haar regelementen heeft opgenomen. Maar in een zaak die niet over muziek ging maar over schilderijen, is bepaald dat stijlnabootsing gewoon is toegestaan. Dus ik vind dat de omschrijving van Buma Stemra eigenlijk aangepast moet worden omdat dit niet meer klopt.Maar als ik redeneer vanuit de artiest dan zeg ik: ik heb een song gemaakt en een bedrijf maakt zomaar gebruik van wat ik gemaakt heb om een goed gevoel met hun reclame over te brengen.
Je legt precies de vinger op de zere plek: een opgewekt gevoel is gewoon niet beschermd en ook niet te beschermen. En dat is inderdaad waar het in de wereld van commercials vaak om gaat.Ook niet als de melodie vrijwel hetzelfde is, zoals de voorbeelden van Hugo Boss en de reclame van Groningen?
Die van Hugo Bosch is misschien op het randje, daar kan je over twisten en daar moet een musicoloog aan te pas komen. Maar bij de andere voorbeelden die je noemt gaat het vaak om stijlnabootsing, en mijn conclusie is dat dit naar Nederlands recht gewoon is toegestaan.Een musicoloog kan dus bepalen of iets plagiaat is?
Uiteindelijk moet de rechter oordelen maar als je als aanklager sterk wilt staan, moet je ervoor zorgen dat je meerdere musicologen hebt die je de muziek helemaal laat uitschrijven, en daar een overtuigend rapport van kunnen schrijven waaruit blijkt dat het inbreuk op auteursrecht is.En als je de rechtszaak verliest zit je zelf met de kosten?
Dat klopt. De dj die Tiësto aanklaagde verloor de zaak en hij zal wat betreft juridische kosten al snel 20.000 euro kwijt zijn geweest. Hij had beter een verzoek bij de commissie van Buma Stemra in kunnen dienen. Dit kost 1362 euro, en als Buma Stemra zegt dat het inderdaad inbreuk op auteursrecht is, dan krijg je vanaf dat moment al het geld voor de auteursrechten. Maar wil je meer, een schadevergoeding of bijvoorbeeld een verbod voor het gebruik van je werk, dan moet je alsnog naar de rechter want daar kan Buma Stemra niet over oordelen.Margriet Koedooder van De Vos & Partners Advocaten, is gespecialiseerd op het gebied van muziekrecht.
Advertentie
En de Belgen van Das Pop waren ook al niet blij dat hun song mis/gebruikt werd door een ramenfabrikant. En hier vind je nog zeven voorbeelden van dit soort ongegeneerde muziekpikkerij.Aan de reacties van artiesten te zien gebeurt dit meestal niet in broederlijk overleg. Maar wat voor recht hebben muzikanten eigenlijk? Genoeg aanleiding om eens te praten met een specialist. Ik belde met Margriet Koedooder die gespecialiseerd is op het gebied van muziekrecht. Zij verdedigde onder andere Tiësto toen hij aangeklaagd werd door Dj Michiel de Jong vanwege plagiaat, een zaak die ze won.Noisey: Om meteen met het belangrijkste te beginnen, wanneer is iets plagiaat volgens de wet?
Margriet: Plagiaat staat in geen enkele wet omschreven. Het is geen woord wat voorkomt in auteursrecht.Hoe wordt dan bepaald of iets plagiaat is?
Buma Stemra heeft wel een omschrijving voor plagiaat: ‘de nabootsing van het werk of stijl van een ander en dit als eigen creatie laten doorgaan’. Maar als jurist vind ik dit te ver gaan. Wat wij in Nederland kennen is inbreuk op het auteursrecht. En wat wij niet kennen is dat het volgens de auteurswet of volgens andere regels verboden is om een stijl na te bootsen. Dat was in het verleden een grijs gebied.
Advertentie
Wanneer je vindt dat iemand anders jouw werk gestolen heeft, kun je twee dingen doen. Je kunt zeggen dat het inbreuk is op je auteursrecht is of dat het onrechtmatige nabootsing is. Ik denk dat Buma Stemra het om die redenen ook ooit in haar regelementen heeft opgenomen. Maar in een zaak die niet over muziek ging maar over schilderijen, is bepaald dat stijlnabootsing gewoon is toegestaan. Dus ik vind dat de omschrijving van Buma Stemra eigenlijk aangepast moet worden omdat dit niet meer klopt.Maar als ik redeneer vanuit de artiest dan zeg ik: ik heb een song gemaakt en een bedrijf maakt zomaar gebruik van wat ik gemaakt heb om een goed gevoel met hun reclame over te brengen.
Je legt precies de vinger op de zere plek: een opgewekt gevoel is gewoon niet beschermd en ook niet te beschermen. En dat is inderdaad waar het in de wereld van commercials vaak om gaat.Ook niet als de melodie vrijwel hetzelfde is, zoals de voorbeelden van Hugo Boss en de reclame van Groningen?
Die van Hugo Bosch is misschien op het randje, daar kan je over twisten en daar moet een musicoloog aan te pas komen. Maar bij de andere voorbeelden die je noemt gaat het vaak om stijlnabootsing, en mijn conclusie is dat dit naar Nederlands recht gewoon is toegestaan.Een musicoloog kan dus bepalen of iets plagiaat is?
Uiteindelijk moet de rechter oordelen maar als je als aanklager sterk wilt staan, moet je ervoor zorgen dat je meerdere musicologen hebt die je de muziek helemaal laat uitschrijven, en daar een overtuigend rapport van kunnen schrijven waaruit blijkt dat het inbreuk op auteursrecht is.En als je de rechtszaak verliest zit je zelf met de kosten?
Dat klopt. De dj die Tiësto aanklaagde verloor de zaak en hij zal wat betreft juridische kosten al snel 20.000 euro kwijt zijn geweest. Hij had beter een verzoek bij de commissie van Buma Stemra in kunnen dienen. Dit kost 1362 euro, en als Buma Stemra zegt dat het inderdaad inbreuk op auteursrecht is, dan krijg je vanaf dat moment al het geld voor de auteursrechten. Maar wil je meer, een schadevergoeding of bijvoorbeeld een verbod voor het gebruik van je werk, dan moet je alsnog naar de rechter want daar kan Buma Stemra niet over oordelen.Margriet Koedooder van De Vos & Partners Advocaten, is gespecialiseerd op het gebied van muziekrecht.