Waarom reizen mensen naar India om zichzelf te vinden?

Dit is alweer het laatste deel van de serie ‘Antwoorden op prangende vragen uit de popgeschiedenis’. Zijn drie artikelen genoeg om iets een serie te noemen? Absoluut niet. Daarom noemen we het met terugwerkende kracht een drieluik. Enfin, in dit laatste artikel gaat het over de band Train en hun lied Drops of Jupiter. Wat is er aan de hand in dat lied? En welke vragen worden er gesteld? Let op en lees mee!

Ik heb het altijd een vreemd fenomeen gevonden dat mensen op een lange verre reis gaan 'om zichzelf te vinden'. Wie je bent is volgens mij volledig afhankelijk van het moment, waar je bent, wat je doet en met wie je omgaat. Dus als je jezelf vindt, ergens in India of weet ik waar, dan vind je een ander persoon dan degene die in Maassluis woont en net zijn of haar vwo-diploma heeft gehaald.

Je kunt jezelf werkelijk overal vinden. In een moestuin, op het toilet, in een enge attractie in een pretpark of gewoon terwijl je seksfilmpjes kijkt op het internet. Maar je kunt er niet van uitgaan dat je op al die plekken dezelfde persoon bent. En eerlijk gezegd denk ik dat het interessanter is om erachter te komen wie je precies bent als je op de wc zit, dan wie je bent als je toevallig eens een halfjaartje met een rugzak door Cambodja trekt.

Wat heeft dit allemaal met de band Train en hun hitsingle Drops of Jupiter te maken? Waarschijnlijk heb je net als ik voordat ik dit stuk ging schrijven nog nooit echt goed naar de tekst van dit liedje geluisterd. Dat is niet erg, het is namelijk een verschrikkelijk nummer maar dat doet er nu eventjes niet toe. Het gaat over een meisje dat is teruggekeerd van een reis naar een ver land waar ze op zoek ging naar zichzelf, en ook over een jongen die zich afvraagt wat dat meisje allemaal heeft meegemaakt terwijl ze weg was. Het eerste couplet gaat zo:

Now that she's back in the atmosphere
With drops of Jupiter in her hair, hey, hey
She acts like summer and walks like rain
Reminds me that there's time to change, hey, hey
Since the return from her stay on the moon
She listens like spring and she talks like june, hey, hey
Hey, hey.

Wat meteen opvalt is de poëtische beeldspraak die de zanger gebruikt om zoiets banaals als een reis te omschrijven. Als we hem moeten geloven is ze niet zomaar op vakantie gegaan naar Indonesië, maar heeft ze drie maanden door de ruimte gereisd, naar verre planeten of zoiets. Ze is ook onmiskenbaar veranderd door haar reis. We weten niet hoe hij over haar dacht voordat ze wegging, maar sinds haar terugkeer is ze een veel beter mens geworden. Hij dicht haar eigenschappen toe die in het beste geval onrealistisch lijken, en in het slechtste geval als een weersvoorspelling klinken. Ze loopt als de regen. Heel mooi, maar in mijn wereld valt regen doorgaans recht naar beneden.

De prangende vragen bevinden zich in het refrein. De zanger vraagt zich af:

Tell me, did you sail across the sun?
Did you make it to the Milky Way to see the lights all faded?
And that heaven is overrated?

Tell me, did you fall for a shooting star?
One without a permanent scar?
And did you miss me while you were looking for yourself out there?

Het is moeilijk om de intentie van de zanger te peilen. Te beginnen met de eerste drie regels van het refrein: ziet hij haar reis echt als iets dat zo bijzonder is als zeilen over de zon? Of is hij een ontzettende cynicus en probeert hij haar belachelijk te maken? Hij lijkt in ieder geval wel blij dat ze weer terug is, en hoopt dat ze tijdens haar verblijf ‘in de hemel’ tot het inzicht kwam dat het thuis zo slecht nog niet is.

De daaropvolgende drie regels zijn wederom lastig te interpreteren, maar ik vermoed dat de zanger met ‘vallende ster’ probeert te zeggen: “Ben je daar een leuke jongen tegengekomen? Eentje die, in tegenstelling tot mij, geen verbitterde ziel heeft?” Tenslotte komt de onzekere tiener in hem tevoorschijn, als hij zich afvraagt of ze nog wel een beetje aan hem heeft gedacht, terwijl ze teder bemind werd op de hagelwitte stranden van Hanoi.

Het lied gaat verder:

Now that she's back from that soul vacation
Tracing her way through the constellation, hey, hey
She checks out Mozart while she does Tae Bo
Reminds me that there's room to grow, hey, hey, yeah.

Now that she's back in the atmosphere
I'm afraid that she might think of me as
Plain ol' Jane told a story about a man who is too afraid to fly so he never did land.

Hier blijkt dat het lied toch echt meer over de onzekerheid van de zanger gaat dan over een meisje dat een leuke reis maakte. Afgezien van het feit dat de woorden ‘Mozart’ en ‘Tae Bo’ in dezelfde zin mijn pik doen verschrompelen, valt me op dat de zanger erg zijn best lijkt te doen om iets positiefs uit de ervaringen van het meisje te halen. Alsof de reis niet alleen voor haar betekenis heeft gehad: hij wil óók een beter mens worden, door bezit te nemen van haar avonturen.

In de brug van het liedje toont de zanger uiteindelijk zijn ware gezicht, en valt zijn kaartenhuis van poëtische woorden jammerlijk in elkaar.

Can you imagine no love, pride, deep-fried chicken
Your best friend always sticking up for you?
Even when I know you're wrong

Hij begint met een wat vreemde opsomming: liefde, trots en gefrituurde kip. Je weet wel, die gouden driehoek van complete bullshit die nergens op slaat. “Kan je zonder die dingen?”, vraagt de zanger. “Weet je nog, dat ik het altijd voor je opnam, ondanks dat ik wist dat jij het fout had?” Afgezien van het feit dat dit een vrij ziekelijke manier van denken is, horen we hier voor het eerst iets over de relatie die de zanger heeft met het meisje: beste vriend. Maar ik vermoed dat hij liever een andere rol had gehad, namelijk haar vriendje.

Can you imagine no first dance, freeze-dried romance, five hour phone
conversation?
The best soy latte that you ever had, and me?

Het tweede stukje van de brug bevat weer zo’n wonderlijke opsomming. Wat ik denk dat er aan de hand is, is dat de zanger en het meisje elkaar op een andere manier zien. Zij ziet hem als een goede vriend, hij ziet haar als mogelijke partner. Dat denk ik doordat hij het heeft over een gevriesdroogde romance. Vriesdrogen doe je met iets dat je wilt bewaren voor later. Hij denkt: “Wel, we zijn nu vrienden, maar op een dag, als ze klaar is met zoeken naar zichzelf, dan wil ze wel met me!”

De laatste zin van het lied spreekt boekdelen:

Are you lonely looking for yourself out there?

Allereerst klopt deze zin qua tijdsbepaling niet met de rest van het liedje, waarin ze inmiddels teruggekeerd is. Of hij wil ermee aangeven dat ze, ondanks dat haar reis teneinde is, nog steeds op zoek is naar zichzelf. In ieder geval blijkt het volgende: hij kan het gewoon niet verkroppen dat ze een leuke tijd heeft gehad in Laos of Pnomh Penh. Het enige waar hij aan kan denken is: “Heb je mij gemist? Heb je nog aan mij gedacht? Weet je nog, dat ik een keer een vet lekkere soja latte voor je had gemaakt?”

Uiteindelijk kan ik maar één conclusie trekken: de zanger moet zelf hoognodig op reis. Het liefst naar een plek die ver weg is van de bewoonde wereld. Niet per se om zichzelf te vinden, want ik geloof niet dat hij daar de mentale kracht voor bezit. Nee, hij moet gewoon weg vanwege dat eeuwenoude gezegde, die prachtige Oosterse wijsheid, die keer op keer waar blijkt en in tal van situaties relevant, de woorden die je zachtjes uitspreekt als je het YouTube-venster waarin het liedje Drops of Jupiter speelt wegklikt: opgerot staat netjes.