Veel grote muzikanten uit Engeland hebben nog altijd een fulltime baan

Eerder dit jaar belde ik een zanger om hem te vertellen dat zijn succesvolle middenmoot-bandje was genomineerd voor een award. “Dat is fucking fantastisch!” reageerde hij lachend. “We zijn zo hyped, niet normaal.” Er volgde een stilte en ik hoorde wat geroezemoes op de achtergrond. Hij vroeg me een momentje te wachten, maar dat momentje duurde zeker vijf minuten. Ik dacht dat hij door het idee van een award zo van zijn stuk was gebracht, dat hij besloot vijf minuten op de wc bij te komen. Uiteindelijk kwam hij weer aan de telefoon: “Sorry vriend, er kwam net een klant binnen.”

Het duurde even voor ik doorhad dat hij achter de bar stond. Ik was zo naïef om te denken dat wanneer je zalen met een capaciteit van drieduizend man uitverkoopt en met je singles in de charts staat, je elke ochtend uitslaapt en de rest van de dag vult met het spelen van een paar akkoorden en het snuiven van coke uit de navels van strippers. Het vrijetijdsleven van een rockster, zeg maar.

Maar het ding is: die lifestyle is een mythe. Of beter: die is dood, bestaat niet meer. Dit jaar is het aantal bands in Engeland dat hun bijbaan vaarwel kon zeggen, op één, misschien twee handen te tellen. Natuurlijk weet iedereen dat je als muzikant geen geld meer kan verdienen – in Nederland is dat niet veel anders dan in Engeland. Maar waarom realiseren we ons dan niet dat ze dus op een andere manier hun brood zullen moeten verdienen? Laat het succes van Taylor Swifts nieuwe blockbusteralbum je er niet van overtuigen dat alles goed gaat. Buiten de major releases blijft de verkoop van muziek slinken. Zelfs de stijging van 4000% en de enorme boost aan aandacht voor Young Fathers nadat ze de Mercury Prize wonnen, bracht de band niet verder dan nummer #35 in de UK-charts. Als je anno 2014 in het artistieke klimaat wilt overleven, moet je al je dromen over wat het rocksterrenleven inhoudt achter je kunnen laten.

Sommige artiesten zoeken hun heil bij Kickstarter of bij Voordekunst, om zo hun album en tours te kunnen financieren. Ook verkopen veel bands nog steeds merchandise tijdens shows met de overtuigingskracht van een WNF-collectant in de Kalverstraat. Touren heeft nog altijd de meeste potentie om iets van geld op te leveren, maar elke band die regelmatig op tour gaat zal je vertellen dat je wel heel lang onderweg moet zijn om op zijn minst quitte te spelen.

Het enige geloofwaardige alternatief? Het zijn van een normaal, saai mens. Yep, rocksterren hebben ook een baan. Net als iedereen.

Het ding in Engeland is vooral: daar gaat het zelfs om de grotere bands. De jongens van Gnarwolves speelden op het hoofdpodium van Reading Festival maar werken ook allemaal achter de bar, en Sam van Bloody Knees verkoopt pannenkoeken. Matt Reynolds (op de foto hier beneden) is de zanger van Baby Godzilla (volgens Kerrang een van de twintig hotste bands ter wereld) en hij vertelde mij dat hij in een pingponghal werkt. De rest van zijn band werkt in een café, een supermarkt en bij McDonald’s. Waarom zouden ze dat doen als ze een van de meest spannende live-acts van Engeland zijn?

“Om de gebruikelijke reden,” vertelt Matt. “Om eten te kopen en de huur te kunnen betalen. Op dit moment stoppen we al het geld dat we verdienen met onze muziek direct terug in de band.” Simpel gezegd: hij moet iets te eten hebben. “En van rock kun je de huur niet betalen!” Ploegendienst of uitzendwerk zoals dat van Matt is perfect voor als je in een band speelt.

Bij de fans leeft het idee dat Baby Godzilla versterkers verwoest en van het podium afspringt in de armen van een adorerend publiek; niet dat ze vakkenvullen bij de Co-op. Maar het hebben van een baan is het grote geheim dat artiesten met elkaar delen. Josh Redrup, de bassist van de hardcoreband Palm Reader vertelde me: “Elke mediumgrote band (maar ook de grotere) hebben allemaal een fucking fulltime baan. Al onze vrienden zoals Dead Harts, Black Dogs, ze zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Je kunt er maar beter van uitgaan dat elke band die je ziet optreden er gewoon een fulltime baan op nahoudt.”

Zelfs diegenen die geen fulltime baan hebben, doen er iets naast om de stroom aan inkomsten op gang te houden. Eva van Rolo Tomassi is eigenaar van een online winkel waar ze handgemaakte spulletjes verkoopt – kussens, accessoires en merchandise. “Dit doe ik vanuit huis,” vertelt ze. “Wanneer we op tour zijn helpen vrienden en familie me met de bestellingen.” Het lukt haar om creatief te zijn; ze doet wat ze graag wil en haar andere werk rond haar bandschema te plannen – een slimme carrièrezet.

In tegenstelling tot het luie buitenbeentje zoals wij ze graag zien, werken rockartiesten hard. Heel hard. Ik vroeg Matt van Baby Godzilla hoe het is om na een tour gelijk weer achter de bar te moeten staan. “Natuurlijk, soms is het echt een domper als je de avond ervoor nog voor een volle zaal stond te spelen, maar het is voor mij belangrijk niet te vergeten waar ik vandaan kom. Zonder onze baantjes zouden we dit waarschijnlijk niet eens kunnen doen.”

Ons collectieve idee van wat het is om een rockster te zijn is één grote fantasie. Op zich zou dat niet verrassend moeten zijn – als het alleen om middelgrote bands zou gaan die wachten op een grote doorbraak. Maar dat is niet het geval. Als iemand vorig jaar van een succesverhaal kon spreken, dan was het wel Deaf Havana. Hun album Old Souls behaalde de nummer één in de UK-rockcharts en kwam terecht in de top 10 van de albumlijsten. Bruce Springsteen vroeg ze als voorprogramma en ze eindigden hun tour in het indrukwekkende Roundhouse, met een capaciteit van 5000 man.

Chris Pennels (foto hieronder) is de gitarist van Deaf Havana maar technisch gezien runt hij vooral Barfly, een zaal in Camden. Alhoewel hij dat uit liefde doet en het hem van de straat houdt, vertelt hij: “Op het punt waar we nu zijn kan ik nog niet rondkomen van onze bandinkomsten.” En dat zal ook niet heel snel veranderen. “Het hangt er natuurlijk ook een beetje vanaf wat er met de volgende plaat gaat gebeuren, maar ik denk niet dat het zo snel anders zal zijn.” In Engeland zal zowat iedereen over Deaf Havana spreken als een succesvolle rockband, dus hoe monsterlijk groot moet je dan wel niet zijn om wel je baan op te kunnen zeggen? (Het antwoord is: zo groot als Royal Blood, FYI).

Dat zegt overigens niet dat Chris het kut vindt dat hij in deze situatie zit. Sterker nog, volgens hem werkt het prima op deze manier. “Al is het wel een beetje raar, want mensen herkennen me hier op mijn werk. Ze lopen op me af en vragen wat ik hier doe, en of ik niet genoeg verdien met de band. Ik zeg dan a.) nee, en b.) waarom zou ik hier werken als dat wel het geval zou zijn? Maar het is een goeie back-up. Mocht de band uit elkaar gaan, dan zou ik zonder deze baan best fucked zijn. Elke band heeft een houdbaarheidsdatum.”

En hij heeft gelijk. Elke nieuwe band is slechts een paar stappen verwijderd van het afvoerputje. Muzikanten, of ze nou willen of niet, moeten wel op geld gericht zijn. Ze moeten ook aan een carrière naast de band werken, aan een portfolio.

De waarheid is: bijna al onze favoriete bands uit Engeland worstelen hiermee – zelfs op het hoogtepunt van hun succes. Het gaat om harde, eenvoudige werknemers, net als de rest van de wereld. Precies om deze reden zouden we zoveel mogelijk geld in die bands moeten stoppen. We zouden moeten stoppen met zeiken wanneer iemand op Kickstarter geld vraagt voor een tour. In plaats daarvan zouden we moeten doneren als het om een project gaat waar je zelf ook enthousiast van wordt. We zouden binnen onze macht merchandise en albums moeten kopen. En alsjeblieft, wees aardig tegen de persoon die achter de kassa zit als je vanavond naar de supermarkt gaat; de kans is groot dat hij of zij ook in een toffe band speelt.

Volg Hannah Ewens op Twitter: @hannahrosewens