FYI.

This story is over 5 years old.

Muziek

R.I.P. SUB071 - de beste rock ’n roll fietsenkelder ter wereld

Een ode aan een lelijk, maar heldhaftig gebouw in Leiden.

Het is rond middernacht en ik sta buiten Multiplex, een zwartglazen gebouw vlakbij station Leiden. Ik staar een beetje voor me uit, half dronken. Binnen is de Amerikaanse punklegende MDC bijna klaar met hun optreden. Ik praat wat met een paar oude vrienden en realiseer me: dit is het dan. Voor mij geen afterparty. Ik klop nog eens vriendschappelijk op de houten deur van SUB071 en sjok met een buik vol Schutters bier naar huis.

Advertentie

Het poppodium SUB071 was de beste rock ’n roll fietsenkelder ter wereld, onderin het gekraakte Multiplex-gebouw. Hoewel de dinsdagavond als de laatste SUB071 werd aangekondigd, vindt het feest niet in de kelder, maar een etage erboven plaats. Dat headliner MDC nooit in die legendarische kleine plek had gepast, had daar waarschijnlijk mee te maken. Multiplex is dan ook vol, echt ramvol. Honderden mensen lopen er rond. Ik zie veel oude bekenden voor een laatste keer de SUB insneaken om nog één keer de unieke, eenvoudige sfeer te proeven. Er lopen gasten rond die er vooral zijn om achteraf te zeggen “dat ze erbij waren”. Er zijn MDC-fans en een hoop crusten die zich verwonderd afvragen waarom ze hier nooit eerder zijn geweest. Jammer voor ze.

Laat ik de muziek niet vergeten. Naast MDC spelen er nog twee bands die SUBs ‘less is more’ en ‘can do’-houding bezitten. De avond opent met Crustenunie, de Leidse crustcoreband die het publiek met hun energie te lijf gaat. Net als The Ramones gunnen ze zichzelf nauwelijks pauze tussendoor. Kru$h zorgt voor een briljante show: intens, vol woede en humor, gedreven door de krassende, krakerige stemmen van de twee vocalisten. In beide bands zitten mensen die voor SUB als programmeur, roadie en geluidsman werkten. Logisch dus dat ze hier op de laatste avond staan. Ze zouden eigenlijk alle applaus moeten ontvangen.

In veel gesprekken worden herinneringen aan oude optredens opgehaald. SUB was een plek waar heel wat goede bands speelden - van Denemarken tot aan Chili, Servië, Israël, Engeland, Argentinië en Amerika. Rob Fisk van Deerhoof en Common Eider gingen zo op in de SUB-sfeer dat ze harder en harder begonnen te spelen. Het anarchistische Gul Night Out bestormde het publiek met rode onderboekjes en deksels van vuilnisbakken (of waren dat twee verschillende avonden?). Samuel T. Herring van Future Islands deed zijn ding ten overstaan van twintig man op een verschrikkelijk koude winterse avond. De show van TV Buddhas werd een van de heetste optredens in de geschiedenis van de SUB (de drummer viel bijna flauw). Daniel Land and the Modern Painters, Air Cav en Calvin Party brachten de underground van Manchester naar Leiden, en dan die nacht met The Membranes, Las Kellies en Repetitor die maar liefst twee keer in de SUB speelden, waarvan één keer voor een boel rechtenstudenten van de Universiteit Leiden. Wat een avond was dat. Het beeld van de professoren, die strak in het pak selfies maakten op de schreeuwende noise van Repetitor en de spacepunk van Membranes, ik zal het nooit vergeten.

SUB071 was ook een broedplaats voor Nederlandse bands, en een belangrijke factor in de Nederlandse undergroundscene. Er werden releaseshows gehouden, bands die later werden opgepikt hielden hier hun try-outs en de plek werd ook als oefenruimte gebruikt. Spilt Milk, Rats on Rafts, Space Siren, The Sweet Release of Death, WOLVON, Naive Set, No Future Kids, Spoelstra, Katadreuffe, Shaky Maracas, Yoshimi, My Vanity Project, AC Berkheimer, Rooie Waas, Appie Kim, Deze, Sugar Coated Mindbombs, The Julie Mittens, Droppings. Zo zou ik nog wel een tijdje door kunnen gaan. SUB gaf al deze bands een podium.

De allereerste shows in 2007 waren vrij basic: geen podium, geen oogstrelend licht, geen fluwelen gordijnen om feedback op te vangen. Er was zelfs kans op een elektrische schok als je tegen de muur aanleunde. En dan had je nog het meer en de zandbak achter de zaal, voordat de gemeente die ruimte ombouwde tot een fietsenstalling.

Dus hier sta ik dan, buiten de Multiplex, uitkijkend op de straten van Leiden. Had ik al gezegd dat ik lichtelijk dronken ben? Ik kijk omhoog. Ja, het pand waar SUB en Multiplex inzaten is niet om aan te zien en staat de nieuwe ambities van Leiden in de weg. En dan staat het ook nog pal naast het station. Duizenden kantoorklerken in omringende panden zullen elke dag met pijn in de ogen vanachter hun bureau tegen elkaar hebben gezegd: “Wat een lilluk ding he,” en in alle eerlijkheid: dat is het ook. In al zijn lelijkheid is het gebouw een goede bekende geworden, grappig en – gezien het feit dat SUB en Multiplex meer dan duizend bands en artiesten hebben geboekt – ook heldhaftig. Voor het nieuwe gebouw dat ervoor in de plaats komt zou een gedenksteen moeten komen: ‘Ooit stond hier de beste rock ’n roll fietsenkelder ter wereld’. Het is een zinloos gebaar naar een mooi, spontaan ontstaan project, gerund door muziekliefhebbers die met SUB071 duizenden mensen van over de hele wereld wisten te raken.