Rats on Rafts is niet volwassener geworden, ze zijn nu gewoon beter

Op 2 april komt het album Tape Hiss van Rats on Rafts uit, een compromisloze plaat die op vol volume beluisterd dient te worden. Noisey sprak met zelfverklaard controlfreak David Fagan over weggaan bij Top Notch, De Wereld Draait Door en boze christenen.

Noisey: Het is nu meer dan drie jaar geleden dat jullie vorige plaat uit kwam, dat is best lang. Hoe zijn jullie als band veranderd ondertussen?
David Fagan: Toen de vorige plaat uitkwam waren we al zeven jaar een band, en in 2011 ging alles opeens veel harder dan we hadden verwacht. Daarna moesten we goed bezien wat er nou eigenlijk gebeurd was. We hebben een boel meegemaakt en mensen ontmoet, maar dat waren niet allemaal dingen waar we op zaten te wachten. Daar zijn we uiteindelijk alleen maar sterker van geworden. Dat kun je nu terug zien in de manier waarop we de plaat hebben opgenomen, en hoe de nummers in elkaar zitten. Daar heeft heel veel tijd in gezeten. Zo’n lang proces klinkt misschien een beetje geforceerd, maar het is vrij natuurlijk verlopen.

Zou je – in popjournalisten-clichés gesproken – kunnen zeggen dat jullie volwassener zijn geworden?
Nee, dat gelukkig niet. Als een band dat van zichzelf zou zeggen, zou ik hun nieuwe plaat niet meer kopen. Dan zullen ze wel saai geworden zijn.

Serieuzer dan?
Ook niet. We hebben ons verder ontwikkeld, dus we zijn gewoon beter. De nieuwe plaat is wel donkerder, denk ik. Dat realiseerde ik me toen ik ‘m laatst luisterde.

Het viel mij ook op dat dit album harder en venijniger klinkt. Hoe komt dat?
De nummers op onze eerste plaat waren eigenlijk ook veel steviger dan ze klinken op de plaat. Als je bij een hard optreden staat, gaan je oren op een gegeven moment pijn doen en het geluid vervormen. We hebben bij het opnemen geprobeerd om die rauwheid van een optreden op plaat te krijgen. Om dat te bereiken is alles analoog opgenomen en afgemixt – niks is digitaal gebeurd, het is zelfs direct van band naar vinyl overgezet. Als je de plaat opzet, is het alsof je live naar ons luistert. Daarom moet je hem ook op hard volume luisteren. Het moet iets raken.

Het album komt op vinyl en op cd uit, maar ook digitaal en zelfs op cassette. Waarom zo veel opties?
We willen niet snobistisch doen tegen mensen die graag een cd of het digitale bestand luisteren, maar voor ons persoonlijk is vinyl wel het uitgangspunt. Op ieder ding klinkt het weer anders. Cassette zou trouwens wel eens het beste kunnen zijn; omdat het van tape op tape is overgezet, heb je daar zo min mogelijk kwaliteitsverlies. Het is een lange cassette, zodat je heel het album op de A-kant kan beluisteren zonder onderbreking. Op de B-kant komt dan waarschijnlijk het hele album, maar dan achterstevoren. Gewoon omdat het kan, haha.

Analoog opnemen, direct van band naar vinyl persen, cassettebandjes – het klinkt niet goedkoop allemaal.
Daar hebben we ook heel hard voor gewerkt. We zijn een eigen label begonnen en daarom hebben we nu alles zelf in de hand. Ik ben een controlfreak, maar zie ook wanneer iemand anders iets beter kan uitvoeren. De hoes van het album hebben Arnoud (gitarist) en Shalita (management) ontworpen. Met het idee daarvan heb ik me bemoeid, maar niet met de uitvoering ervan. Die hoes is trouwens op een speciale manier in elkaar geplakt, zoals ze dat in de jaren zestig deden. Normaal is zo'n hoes van binnen vastgeplakt, maar toen deden ze dat aan de buitenkant. En dan kan je het drukwerk weer door laten lopen over die flappen – dat ziet er gelijk heel uniek uit.

Jullie hebben nu een eigen label, waarom zijn jullie bij Top Notch weggegaan?
Mensen denken vaak denken dat er allerlei problemen waren, maar dat is eigenlijk helemaal niet zo. We hebben daar gesprekken gehad, zoals je die ook wel eens in een relatie hebt, waaruit bleek dat het niet ging werken omdat wij andere ideeën hadden. Door veel met De Kift op te trekken hebben we gezien dat je echt alles zelf kan doen. Dat wilden wij ook. Daarom was het voor ons op dat moment de juiste keuze om niet met Top Notch verder te gaan. Top Notch heeft ons trouwens creatief gezien altijd precies laten doen wat we wilden. Daar lag het niet aan. Maar dit is het enige wat ik doe in mijn leven wat écht uitmaakt – dat uit handen geven, daar word ik heel nerveus van.

In het verleden hebben jullie je laten inspireren door de stad Rotterdam en de muziek die er in de jaren tachtig gemaakt werd, is dat nog steeds zo?
We hebben ons een tijd heel erg verdiept in de oude punkscene van de stad. De invloed daarvan is er toen ingeslopen en dat gaat nooit meer weg. Het is een beetje als de eerste keer de Ramones horen. Als je dat goed vindt, dan blijft dat bij je. Rotterdam blijft me fascineren – nu weer met al die toeristen opeens, ook best bizar.

Wat vind je ervan dat Rotterdam opeens populair lijkt te worden?
Het zal wel veel met marketing te maken hebben. Het kan toch anders niet, dat van de ene op de andere dag de stad voor buitenstaanders verandert van een vieze, lelijke stad, in een mooie leuke stad? Zo veel is er niet veranderd in de afgelopen drie jaar. Er staan een paar lelijke gebouwen bij, zoals het Centraal Station, maar dat is het.

Hoe staat het met de muziek in de stad?
Ik ga zelf bijna niet uit de laatste tijd, dus ik heb daar niet zo veel kijk op. Het is de afgelopen jaren niet zo best geweest. Zeker voor beginnende bandjes is het niet makkelijk om hier leuke optredens te krijgen, omdat er weinig podia zijn. Toch heb ik het idee dat er wel weer wat staat te gebeuren.

Wat vind je muzikaal gezien van Nederland?
Uiteindelijk blijft Nederland toch het land van de middelmaat, maar gelukkig zijn er altijd wel Nederlanders die van goede muziek houden. Het lijkt wel of je altijd de uithoeken moet opzoeken om leuke bands te vinden. Ik vind Nouveau Velo uit Helmond nu heel gaaf, en The Homesick uit Dokkum. Die laatste staan ook in ons voorprogramma van de komende tour. Maar het is niet zo dat er één stad is waar tien goede bands zitten.

Ik heb het idee dat authenticiteit heel belangrijk is voor jullie als band. Is het dan niet vreemd dat jullie wel bij De Wereld Draait Door staan op te treden?
Dat heeft niks te maken met authenticiteit. Wat maakt het nou uit of ik mijn nummer hier speel of daar, zo lang ik maar speel wat ik wil spelen. Het is toch een goede manier om mensen onze muziek te laten horen? Het verbaast me dat mensen zich zo druk maken over dat televisieprogramma, alsof zij bepalen wat er qua muziek gebeurt. Alsof het hun schuld is wanneer het niet goed gaat met muziek. Er zou veel meer ruimte voor muziek moeten zijn op televisie, maar als iedereen zich blind blijft staren op dat ene programma, komt dat er nooit. Wij hebben mooi wel op nationale televisie een nummer gespeeld met de titel God is dead. Daar gaat De Kik niet overheen met hun Beatles-imitaties. Daarna hebben we een heleboel boze christenen op ons af gekregen, dus het is opgemerkt. Leuk toch?

Wat betekent succes voor Rats On Rafts?
Met de muziek die wij maken hebben we niet de illusie dat we ooit succesvol gaan zijn naar de maatstaf van nummer één-hits, of een boel geld kunnen verdienen. Maar dat boeit ons niet. Voor ons is succes dat we iets kunnen maken waar we achter staan, en dat dat gewaardeerd wordt voor wat het is. Niks is belangrijker dan dat.

Kunnen jullie nu leven van de muziek?
Nee, maar dat is ook niet het uitgangspunt. De band kan zichzelf in leven houden van wat we verdienen. Ik kan me voorstellen dat bands op een punt komen waar het inkomen belangrijker wordt dan wat ze precies aan het doen zijn. Bij ons gaat het altijd al alleen maar om wat we doen. Geld is een bijzaak. Al mijn vrije tijd gaat in de band zitten en dat is niet erg, want daar krijg ik alleen maar energie van. Dat is bij iedereen in de band zo en daarom hoeven we daar nooit over na de denken. Dat is al tien jaar zo. Maar het is in die tien jaar wel iets beter geworden: vroeger moesten we met de trein naar een optreden, en nu hebben we een busje.

Rats on Rafts houdt zijn releaseshow vanavond in Rotterdam, maar dat optreden is al uitverkocht. Dus raden we je aan om ze elders te gaan zien, bijvoorbeeld op Motel Mozaique. Ook in Rotterdam, maar dan een festival (dat leuk is). En verder spelen ze in:

4/4 – Merleyn, Nijmegen *
9/4 – Simplon, Groningen *
10/4 – Ekko, Utrecht *
17/4 – Bitterzoet, Amsterdam
18/4 – Stroomhuis, Eindhoven *
24/4 – Asteriks, Leeuwarden *
* Supportact: The Homesick