Maak kennis met de man die je festivalkak omzet in landbouwmest

Beeld door Siem van Woerkom genomen op Dour 2016

Als je deze zomer op Pukkelpop bent en je moet een grote boodschap doen, hoef je niet langer te vrezen dat je voedselkindje in dat blauwe, chemische water valt. Dankzij Green Corner Toilets, een bedrijf uit dorp Temse in Oost-Vlaanderen, vallen de uitwerpselen op een bedje van houtsnippers. Het beste van dit alles? Boer Raf Everaerts is eigenaar van de wc’s en verzamelt alle kak om er mest van te maken voor zijn akker.

In Nederland wordt op sommige festivals urine opgevangen om te hergebruiken, maar dat wat je uit je rug hoest nog niet. In België is Raf naast Pukkelpop ook te vinden op Dour, Dranouter en Ieperfest, en nog een aantal festivals in verschillende soorten en maten. Zijn klantenbestand stijgt, want ecologisch verantwoord feestjes geven is helemaal hot in België. Maar dan rest nog de vraag: waar komt onze kak eigenlijk precies terecht? En is festivalkak, met een bovengemiddeld percentage aan chemicaliën, wel goed voor de broccoli, aardappels en andijvie? Ik sprak met Raf af op zijn erf voor meer uitleg. Noisey: Hallo Raf! Hoe ben je op het idee gekomen om kak op festivals te verzamelen en niet gewoon bij de buurtkroeg?
Raf: Wel, oorspronkelijk was het idee om een alternatief te bedenken voor de chemische toiletten die je veel op festivals en evenementen ziet. Als die een hele dag in de warme zon staan, of soms zelfs gewoon overlopen, tja, dat is gewoon een ramp. Wij wilden de mensen een aangenamere ervaring geven, want het is een full service: als er eentje vol zit, maken wij die ter plekke onmiddellijk leeg, en we zorgen dat de toiletten altijd fris blijven.

En toen bleek dat je met de vangst ook nog eens mest kon maken?
Ja, inderdaad, en dat je er zelfs elektriciteit mee kan opwekken. Je ziet dat ook op onze Poop Cycle borden. (tekst gaat door onder foto)

De Poop Cycle borden die boer Raf in zijn magazijn heeft hangen

Festivalbezoekers gebruiken aardig wat drank en drugs, dus in festivalkak zullen aardig wat chemicaliën zitten. Soms zo veel, dat honden er ziek van worden. Het lijkt me niet bevorderlijk voor groente en aardappelen. Is het niet schadelijk?
Het is in principe af te raden om festivalpoep voor de akkers te gebruiken op een grote schaal, omdat de bezoekers inderdaad weleens twee flessen wodka drinken of enkele xtc-tabletjes slikken. Maar in de praktijk is het niet zo’n probleem. Je kan overigens het compostproces wel versnellen: als het bruine goud naar zeventig of tachtig graden celsius gaat, wordt het sneller actief.

Hoe bedoel je precies? Ik ben een leek.
Composteren is een redelijk langdurig proces waarbij een combinatie van stro, uitwerpselen, keuken- en tuinafval op een termijn van een à twee jaar omgezet wordt in voor landbouw bruikbare mest. Daar is vooral warmte en vochtigheid voor nodig – hoe warmer en vochtiger, hoe actiever. Maar echt volledig krijg je die chemische stoffen er niet uit. De vraag is natuurlijk hoe schadelijk dat is: heel wat boeren gebruiken voor onze groente- en fruitteelt modder en slib uit septische putten. Je kan je wel inbeelden hoe goor dat is.

Ik krijg spontaan zin in een lekkere wortel. Maar je gebruikt de festivalstront dus ook om energie mee op te wekken. Is poep daar dan zo efficiënt voor?
Ik ben nu een deal aan het sluiten met een biomassacentrale, daar kan je dan effectief elektriciteit verwekken uit uitwerpselen. Wat je er ook mee kunt doen bijvoorbeeld, is er water mee verwarmen. Alle festivalpoep gooi je op een hoop met daarbij ook wat GFT-afval gemixt met houtspaanders, zodat het niet al te vochtig wordt. Uiteindelijk trek je daar een waterleiding door en kan je water opwarmen tot 50 a 55 graden. Dat is al een goede temperatuur om bijvoorbeeld douches mee te voorzien, of de afwas mee te doen. Ik wil niet zeggen dat ik nu al in staat ben om op deze manier Dour of Pukkelpop volledig van warm water te voorzien – daar zou ik veel meer toiletten voor moeten hebben – maar je komt toch een eindje verder.

Hoe maak je mest van festivalkak? Gaat dat er anders aan toe dan bij uitwerpselen van koeien en varkens?
Het is een vergelijkbaar proces. Een grote boerderij met honderden runderen zal natuurlijk veel meer produceren, omdat die beesten een heel jaar door poepen, tegenover bezoekers die enkele dagen per jaar op een festival zijn. Mensen hebben ook best wat angst om toiletten te bezoeken op festivals, dat haalt de productie omlaag. Maar in Vlaanderen is het volgens mij niet legaal om dat te gebruiken op de landbouw, tenzij privé. Ik heb wel een vergunning om het te mogen bewerken, tot twintig kubieke meter. Dan heb je al wel best wat spul.

Raf en zijn personeel

Verklaarden mensen je voor gek toen je met dit project begon?
In het begin gebeurde dat weleens, maar er zijn ook heel wat mensen die dit proces al kenden. Dat zijn soms hippies, of mensen die in panden zitten waar geen wateraansluiting is. Ik heb het zelf niet uitgevonden, maar wil op deze manier iets leuks doen waar de mensen wat aan hebben: het is een totaal andere ervaring dan op zo'n stinkend chemisch toilet te gaan zitten puffen.

Durf je de mensen die je tegenkomt op de festivals nog wel normaal aankijken, nu je het fijne van hun kak weet?
Meer dan ooit tevoren. We hebben mooie shirts met op de voorkant de naam, en 'Kaka Team Caca' in blokletters op de rug. Zo kunnen zowel de Nederlandstalige als de Franstalige bezoekers ons herkennen, en dat vinden ze meestal wel leuk.

Denk je dat je een trendsetter bent en meer boeren festivalkak gaan verzamelen om als mest te kunnen gebruiken?
Ik heb al wel enkele nagemaakte versies van mijn droge toiletten op festivals zien staan, maar mijn modellen zijn gepatenteerd. Er wordt elk jaar zoveel duizenden kilo kak verzameld op festivals in de Benelux alleen al, waarom zou je daar niks doen? Ga je zelf graag naar festivals?
Ik wilde naar Werchter, maar door drukte lukte dat niet. Rock Zottegem is ook een favoriet, en het kan ook dat ik nog even wat bands op Pukkelpop ga kijken.

Check ook festivals.vice.com voor al je ronkende festivalverhalen, winacties voor tickets, fotoreportages en meer.