Kom op punkers: haat de politie!

Laat me je een verhaal vertellen: een openlijke gay-gast is de frontman van een politieke punkband in Austin, Texas. Anno 2014 kunnen dat er wel meer dan vijftig zijn, maar in 1979, voordat Austin het op zijn heupen kreeg, waren dit soort rockbands op één hand te tellen. Dat dit heeft kunnen veranderen is mede te danken aan Gary Floyd en zijn band The Dicks.

Eén van hun wapenfeiten is hun eerste single Hate The Police - een strak gebalde vuist van een nummer dat vol zit met boosheid over een racistische, schietgrage politieagent. Het is best deprimerend om te beseffen dat het nummer na 34 jaar nog altijd actueel is en niets aan zeggingskracht heeft ingeboet. Hate The Police neemt het perspectief aan van een bevooroordeelde agent die zijn macht misbruikt:

Mommy, mommy, mommy / look at your son / you might have loved me / but now I’ve got a gun. / You better stay out of the way / I think I’ve had a bad day / … Daddy, daddy, daddy / proud of his son / he’s got him a good job / killing ni—ers and Mexicans / I’ll tell you something / and it’s true: / You can’t find justice / it’ll find you.

Het is het nummer waar ik aan moest denken bij de moord op Trayvon Martin door George Zimmerman in 2012 en pijnlijk genoeg ook nu weer nadat de politie van Ferguson een jonge, donkere gast, Mike Brown, heeft doodgeschoten. Het is duidelijk tijd voor actie, maar waarom laten de punkbands van nu hun tanden dan niet zien?

Zonder al te diep in te gaan op wat tegenwoordig precies de definitie is van een punkband, denk ik dat we makkelijk kunnen stellen dat de meerderheid van de ‘scene’ vooral in zichzelf gekeerd en verveeld lijkt. Natuurlijk, voor die houding is en zal er altijd ruimte zijn. Sinds The Replacements is er altijd wel een reden te bedenken om met bier te ontbijten. Maar hebben we echt weer een nieuw nummer van FIDLAR nodig over coke? Of een oproep van Deer Tick om te gaan zuipen? Niet dat elke punkband politiek moet zijn en elke politieke punkband alleen maar nummers over politiek zou moeten maken, maar in godsnaam, kunnen we ons asjeblieft iets meer met de wereld bezig houden?

Toen The Dicks eigenlijk nog groentjes waren, kochten Rollins en MacKaye hun eerste Ramones-platen, precies in de periode dat de kritiek op Reagan begon aan te trekken. In de acht jaar die volgden, vocht de punkscene tegen de man en zijn politieke spel. The Minutemen mengde zich als fel tegenstander in de Irangate; zowat elke band binnen het genre ageerde tegen de president, met The Dead Kennedys voorop. En één van de beste nummers van Ramones uit hun latere periode, Bonzo Goes To Bitburg, is geschreven uit afschuw van Reagans bezoek aan een nazibegraafplaats.

Ook vrouwen schopten tegen het systeem dat verkrachting, homofobie, vrouwenhaat en geweld voortbracht, met als beste voorbeeld de band Bikini Kill. Riot grrrl was in de vroege jaren negentig een levendige scene die stond voor verandering en gelijke rechten. Zelfs bands die zich aan de softere kant van het muziekspectrum begaven, mengden zich in het maatschappelijk debat, zoals Heavenly met Atta Girl.

Toen kwam Bush en samen met hem een ton aan anti-Republikeinse spikedragers, grotendeels geleid door Billie Joe Armstrong. Als je nu naar de line-up van het Rock Against Bush-event kijkt, is die misschien wat gênant. Hoewel Fat Mike’s actie Punkvoter ervoor zorgde dat tien procent meer jongeren naar de stembus gingen, was het technisch gezien een mislukking en een voorbeeld van kortzichtigheid. Als ze niet Bush als Target Numero Uno hadden genomen, maar hadden gekozen voor een meer gerichte strategie die dichter bij de DIY-aanpak van punk past, hadden ze waarschijnlijk echt iets kunnen veranderen.

Ze wilden de oorlog winnen zonder actie te ondernemen. De Irak-oorlog ging gewoon door en ondertussen viel de scene uit elkaar; bands verdwenen en raakten uit het zicht. Tegenwoordig is Propagandhi de enige prominente, politieke punkband, een band die zijn positie heeft verworven door simpelweg te blijven bestaan: Propagandhi is in 1986 opgericht en ze rocken sindsdien onophoudelijk tegen onrechtvaardigheid.

Terug naar nu, 2014: Amerika kookt als nooit tevoren en wij lijken gemuilkorfd: niemand laat iets van zich horen.

Let wel, ik zeg dit vanuit het idee waar punk en de cultuur erom heen in de basis voor staat. Er zullen altijd uitzonderingen zijn, onbekenden. Maar we leven nog altijd in tijden van krankzinnig racisme en verkrachtingen, schandalig politiegeweld en -moord, gelekte documenten, een groeiend aantal daklozen en een constant gevecht voor gelijke rechten zijn aan de orde van de dag. Om maar wat te noemen.

Sinds twee weken zijn er protesten in Ferguson terwijl de politie een poging doet publicaties in de media hierover te censureren en met traangas naar onschuldige burgers en journalisten gooit. Is het nou echt nodig om te zeggen hoe verdomd belangrijk dit moment is? En hoe meer dan ooit punkbands politiek en sociaal-maatschappelijk bewust zouden moeten zijn?

Op het moment dat politiek activisme in punk zijn piek beleefde tijdens de Reagan-periode, pakte de punkers binnen hiphop ook hun fame. Public Enemy, N.W.A., Tupac, Ice-T, allen schraapten ze de longen en spraken zich uit tegen politiegeweld en over de angst voor een ‘black planet’. Er werden onderwerpen op de kaart gezet waar mainstream Amerika destijds nog helemaal niet klaar voor was. Supergetalenteerde mannen en vrouwen gaven hun kijk op het leven in ‘postraciaal’-Amerika. Dat geluid voor een echt vrij Verenigde Staten echoot nog altijd door. Killer Mike en Tef Poe zijn alle twee zeer uitgesproken over de situatie in Ferguson en wie kan het hartverscheurende essay Trayvon Martin and I Ain’t Shit zijn vergeten? Hell, Kanye Wests Black Skinhead is misschien wel het beste punknummer van de afgelopen tien jaar, en het album R.A.P Music van Killer Mike misschien wel de beste punkplaat. (Een geheim: om punk te zijn hoef je niet per se te kunnen rocken.)

Hiphop was heel lang ‘de stem van straat’, met teksten die veelal gemaakt werden door degenen die precies wisten waar ze het over hadden. Toch werd het genre vaak weggezet als misplaatst agressief en te onnodig expliciet over geweld. Maar welk geweld dan eigenlijk? Net als Hate The Police heeft Ghostface Killah een track gereleasd waarin hij, Jadakiss en Comp het over het enige alternatief tegen de corrupte en bevooroordeelde politie hebben. Rond de periode van de release van het nummer was het woord ‘gun’ echter nog steeds uit de radio- en videoversies gehaald. Wat natuurlijk niet gebeurt bij countryliedjes, daarin worden jachtgeweren of zes schutters niet weggebliept. Terwijl het woord juist heel erg belangrijk is in de context van de tekst:

“Run! / If you ain’t do shit, you it / That next felony, ni—a, is like three zip / So run! / Hop fences, jump over benches / when you see me comin’ get the fuck out the entrance / Run! / Fuck that! / Run! / Cops got guns!”

Er zijn zwarte punkers geweest die al sinds de jaren zeventig aan het pionieren zijn – Bad Brains, DEATH, Living Colour – maar tegenwoordig is een sterkte zwarte stem in het genre moeilijk te vinden, helemaal na de ondergang van de ondefinieerbare Death Grips.

De punkbands die wel de kans krijgen om ons iets te vertellen over wat dan ook zitten vaak onder de plak van Meneer Chequeboek, en ze zullen nooit stoppen met het verkopen van vier skinny, blanke jongens wiens grootste probleem het is om heel diep na te denken over echt superoppervlakkige shit. Niet veel van hen hebben van de politie moeten wegrennen. En zeker niemand van hen zullen neergeschoten worden omdat ze niet wegrenden, en met hun handen in lucht stonden, ongewapend. Maar dat betekent niet dat ze er niet over mogen praten. Zwarte problemen moeten Amerikaanse problemen zijn. Het is nog altijd een gevecht voor burgerrechten en dit zijn onze strijders.

Malcom X werd een keer gevraagd waarom hij erop tegen was dat blanken zich bij de Black Panthers-beweging gingen aansluiten. Hij legde uit dat het niet op z’n plaats was dat zij veranderingen probeerden te bewerkstelligen, en dat, als blanken de zwarten in Amerika wilden helpen, ze degene waar ze direct invloed op hadden moesten veranderen. Juist die groep waar de Panthers nooit zouden kunnen infiltreren. Daarom is het belangrijk voor de punkbands met invloed, met MTV- en autoreclames en met optredens bij Letterman, om met hun aanwezigheid invloed uit te oefenen op een cultuur die niet altijd even zichtbaar is, of die een kant laat zien van de huidige situatie die niet van hen is.

Dit is dus mijn pleidooi: als je een punker bent en je bent boos zoals je zou moeten zijn, houd dit dan niet voor jezelf. Existentialisme is ingewikkeld en het is fucking prima om ermee om te gaan door te feesten en te zuipen, maar mensen worden op klaarlichte dag en midden op straat neergeschoten. Ferguson was een fucking oorlogsgebied; de politiestaat heeft veel munitie, misschien moet je gebruik van je muziek om een keer terug te schieten.