Je bent echt dom als je denkt dat auto-tune talent kan vervangen

Net als water, zelfbevrediging en wc-papier is muziek een van de zegeningen van het leven. Maar weet je wat echt niet vet is aan muziek? Auto-tune. De helft van alle internetcomments gaan erover wat voor plaag dit wel niet is voor de muziek van tegenwoordig.

Er zijn hele facebookgroepen die zich ertegen verzetten, t-shirts met ‘Auto-Tune blinds us from the truth’ erop, en artikelen die het negatieve effect ervan op de muziekindustrie onderzoeken. De kwaaie reacties op de collab tussen Kanye West en Paul McCartney gingen vooral over de vocoded vocals. Ook zijn er sceptici van statuur: Jay Z had het in de track Death of Auto-Tune over hoe de ‘recession’ in een ‘great depression’ geraakte, maar ook producer Steve Albini (onder meer van Nirvana, Pixies en Slint) zei in een A.V.club-artikel dat hij het een depressief idee vindt dat deze gimmicktool artiesten in staat stelt om te verbergen dat ze gewoon slecht kunnen zingen. Zelfs Death Cab for Cutie maakte een anti-auto-tune-statement, met een van de grootste LOL-acties aller tijden: tijdens de Grammy’s droegen ze baby-blauwe strikjes (denk aan de roze tegen borstkanker) op hun revers om mensen bewust te maken van de enorme toename van auto-tune. De techniek wordt gezien als een soort samenzwering – alsof de labelbobo’s op missie zijn om de populaire-cultuurwereld te infiltreren en de nieuwe generatie dom te houden – en niet als iets wat de muziek beter maakt.

Ik begrijp helemaal niks van die haat. Auto-tune bestaat al heel lang – Cher introduceerde het geluid op haar hit Believe uit 1998, een nummer dat altijd terugkomt op alle afspeellijsten voor bruiloften, Sky Radio en, of je nou wil of niet, in het hoofd van ons mensen. Ook legendes als 2pac (California Love), Michael Jackson (Pyt) en Daft Punk (in alles) hebben allemaal dit digitale stemeffect warm verwelkomt. Maar om de een of andere reden zijn er nog steeds debielen die vinden dat het heiligschennis is om effecten aan je stemgeluid toe te voegen.

Veel mensen geloven dat auto-tune een soort paardenmiddel is, dat het een matige zanger kan omtoveren naar een superster. Het doel van de techniek is immers om imperfecte vocals te corrigeren – mits op de juiste manier gebruikt, is daar niks mis mee. Luister bijvoorbeeld naar Steal my Sunshine van Len en zeg me of je denkt dat het beter zou hebben geklonken zonder effect, en denk daarbij aan hoe de beste man er van binnen uitziet. De coolste line uit de hele popgeschiedenis zit in dit lied: “I was lying on the bench slide in the park across the street, L-A-T-E-ARE that week,” maar helaas lukte het Len niet deze smoothness ooit nog een keer te toppen. Het is te danken aan auto-tune, dat de scherpe randjes weer mooi rond maakt, dat dit nummer zo hemels klonk.

Ik begrijp het dat sommige mensen het er niet mee eens zijn dat domme pannenkoeken auto-tune gebruiken om hun carrière te beteren en beroemd te worden. Ook ik zou willen dat Paris Hilton nooit vier singles had uitgebracht, en ook ik heb moeite met het bestaan van Olly Murs. Alleen is de auto-tunehaat niet gericht op dit soort rotte artiesten, maar op de meest innovatieve artiesten uit de muziekwereld, zoals Lil Wayne, T-Pain en Kanye West. En dat is wat ik altijd zo raar heb gevonden. Iedereen snapt dat Lil Wayne niet met méér metaforen en stijlfiguren kan komen door het gebruik van een pro-tool – dat talent komt gewoon uit zijn brein. En de meesterwerken van Kanye zijn niet door een computer gemaakt, die zijn van zijn eigen hand. Zangeres Channy Leaneagh van Polica zei in 2012 tegen The Telegraph dat auto-tune gewoon een soort kwast is waar sommige artiesten graag mee verven.

T-pain bewijst het gelijk van Channy’s opmerking over het feit dat auto-tune geen vervanging is van een harmonie, melodie of de kunst om een goeie hook te kunnen schrijven. Kijk bijvoorbeeld eens naar deze video van hem waarin hij

Buy U A Drank

zonder gefilterde stem zingt. Klinkt dat niet geweldig? Alsof hij echt kan zingen toch?

En toch zijn er nog steeds mensen die geloven dat artiesten die auto-tune gebruiken geen talent hebben. Toen Kanye West werd aangekondigd als headliner voor Glastonbury, verscheen er een petitie waar aan de Eavis familie werd gevraagd om de rapper te schrappen en in plaats daarvan een rockband te boeken. Supporters van de petitie zeiden het volgende: “Kijken naar verf die opdroogt is nog vermakelijker dan die auto-tunebullshit,” en met het ondertekenen van de petitie geloven ze dat ze zich hard maken voor ‘echte muziek’. Maar wat is echte muziek nou eigenlijk precies?

Auto-tune wordt gedefinieerd als iets dat niet echt is omdat het gemaakt is met een computer. Dus als we die logica gebruiken, dan is muziek die vóór het computertijdperk gemaakt is echte muziek – grondleggers als Woody Guthrie, Bo Diddley, Muddy Waters –, maar geen van de hedendaagse bands. Want iedereen, van Metallica tot aan Radiohead, gebruikt een computer om hun muziek te verbeteren: van click-tracks tot samples tot spacefilters. Zijn deze gasten daarom slechtere artiesten? Niet als we kijken naar de geschiedenis. Om de een of andere reden, ondanks het feit dat beide artiesten zelf hun eigen muziek schrijven, creëren en opnemen, worden bands als Radiohead gezien als ‘echte muziek’ en auto-tuneartiesten als T-Pain niet. Op die laatste wordt zelfs neergekeken.

Het zou niet zo moeten zijn. In sommige opzichten is auto-tune veel meer een afspiegeling van de hedendaagse popcultuur dan al die miljoenen popzangers die perfect kunnen zingen maar ervoor kiezen om hun stem te gebruiken voor oude soulmuziek of vergeten genres. Auto-tune is hi-tech, oprecht maar onpersoonlijk, en met hulp van digitale filters worden grote emoties geuit – een beetje zoals een gitaarpedaal voor je stem. Maar niet zomaar iedereen kan het gebruiken. Als je niet getalenteerd genoeg bent om nummers te schrijven kan ik je garanderen dat je meer klinkt als een astmatische robot dan als een radiosingle.

X-factor, dat nu aan het twaalfde seizoen begint, is het bewijs dat een geweldige stem niet per se het visitekaartje hoeft te zijn van een complex en creatief genie. En als je kijkt naar de hoeveelheid technologie en software in de moderne muziek, dan is het begrip ‘echte muziek’ vooral eendimensionaal en elitair – helemaal als het gebruik van gitaarpedalen en looping-tovenarij wel wordt toegestaan.

De sukkels die vinden dat ze patent hebben op het idee van ‘echte muziek’, die niet eens willen overwegen of Kanye West of T-Pain getalenteerde artiesten zijn, zouden ontdaan moeten worden van elk stuk uit hun muziekcollectie dat niet mono is opgenomen, of een bootleg of symfonie is – muziek die zonder hulp van een computer is opgenomen. Maar dat zullen ze niet doen. Deze bidets met benen zijn ’s werelds grootste hypocrieten en ik wens dat ze met z’n allen op zouden tiefen naar een of ander verlaten pretpark waar ze naar ‘echte muziek’ kunnen luisteren en de rest van de wereld niet meer lastig vallen met hun achterhaalde denkbeelden.