FYI.

This story is over 5 years old.

Muziek

Een interview met Johan Renck, de regisseur van David Bowies nieuwe film 'Blackstar'

"Blackstar" staat op David Bowies gelijknamige album, dat in januari uitkomt.

Tussen de donkere, scherpe stenen van een maanlandschap ligt een dode astronaut. Zijn schedel is met glimmende juwelen ingelegd. Een vrouw met een staart loopt langzaam op de astronaut af. Ze pakt de schedel en neemt het mee naar een buitenaards dorpje, terwijl de rest van het skelet richting een zonsverduistering zweeft. Een groep geneesheren wacht op de schedel, klaar voor een cryptisch ritueel. Het is het begin van de David Bowies nieuwe film Blackstar. “On the day of execution, only women kneel and smile”, verkondigt de legende. De beste man is terug op aarde en heeft een aantal nieuwe karakters meegenomen.

Advertentie

Je hoeft niet heel Bowies oeuvre uit je hoofd te kennen om te weten dat hij gefascineerd is door bewegend beeld. Hij acteerde in meerdere films (de klassiekers Man Who Fell To Earth, Labyrinth en Basquiat bijvoorbeeld) en componeerde meerdere soundtracks.

Maar Bowie’s meest fascinerende films belichten zijn eigen muziek, zoals het surealistische The Imageto (1969), Ziggy Stardust and the Spiders From Mars (1973) en het absurde Jazzin’ for Blue Jean (1984).

Johan Renck, de regisseur van het nieuwe Blackstar, zag zowel Bowie’s geluid als visie zitten. Rencks ervaring is omvangrijk – hij maakte muziekvideo’s voor onder anderen Beach House, Beyoncé, Madonna en The Knife. Hij regisseerde afleveringen van Breaking Bad en Walking Dead, en de Britse crimeserie The Last Panthers regisseerde hij compleet. Hij was zo geïnvesteerd in die serie dat hij voor de opening credits een artiest wilde die hij al sinds zijn kindertijd aanbidde. Niet dat hij ooit had gedacht Bowie ervoor te kunnen strikken.

Toen Bowie toch terugbelde, was Renck compleet starstruck en raasden de ideeën meteen door zijn hoofd.

Noisey sprak met Renck in zijn studio in New York, een heiligdom waar schrijver William S. Burroughs ooit woonde en Mark Rothko zijn legendarische Seagram Murals schilderde. Renck weet er, als enorme kunst- en cultuurkenner, alles van.

We vroegen hem naar Blackstar, The Last Panthers en de creatieve samenwerking met David Bowie, een artiest die Renck beschrijft als één van enige echte artiesten die hij ooit ontmoette.

Advertentie

Noisey: We hebben de beelden nog vers in het achterhoofd. Laten we beginnen met Blackstar. Als eerste zien we een vrouw langzaam richting het lichaam van een astronaut lopen. Is het Major Tom, en is het de bevestigde dood van het karakter?

Johan Renck: De meeste dingen laat ik open voor de kijker, snap je? Je kan eruit halen wat je wil. Wat ik wél kan zeggen is dat er geen enorm onderliggende missie was om te verwijzen naar het verleden. Aan de andere kant komen veel beelden voort uit de ideeën die David en ik kregen tijdens onze gesprekken. En David stuurde me bijvoorbeeld ook tekeningen, waarop ik met andere shit antwoordde.

Zoals?
Wat bedoel je?

Ik denk meteen aan (Britse occultlegende) Alastair Crowley, over wie David zingt in Quicksand op zijn plaat Hunky Dory.
Ik ben een enorme fan van Crowley. Altijd geweest. Ik probeerde een paar jaar geleden een film over zijn leven te maken, maar dat kregen we niet voor elkaar. Ik vind het mooi dat Crowley op een gegeven moment zo brutaal was. Ik denk dat hij verkeerd begrepen werd. Hij was een goede gast, maar werd neergezet als een slecht mens. Hij vond het idee van een magisch paradigma prachtig en probeerde dat op te roepen. Dat lukte hem natuurlijk niet, aangezien dat alleen bestaat in je….(Renck wijst naar zijn hoofd)

Hebben David en jij het daar over gehad?

Een beetje. David is een enorm belezen man. Hij is oprecht briljant. De diepte van zijn referenties is als een ravijn. Hij weet alles. En toch is hij na al die tijd nog steeds zo nieuwsgierig en enorm creatief. Hij denkt gewoon: ‘let’s explore, let’s try stuff and see what happens.’

Advertentie

Hoe was de samenwerking met Bowie?

Fantastisch! Ik heb met veel artiesten gewerkt, maar er zijn er maar een paar zo oprecht. David is de minst pretentieuze man die ik ooit heb ontmoet, maar zijn ideeën zijn tegelijkertijd heel diep en interessant. We konden bijvoorbeeld op een miljoen manieren praten over de vrouw met de staart [in de video]. Ik weet niet of ik dit mag zeggen, maar die staart was een idee van David. Hij zei alleen maar ‘Ik wil dat die vrouw een staart heeft.’ Dus ik zei ‘yeah, yeah, dat is tof’. En hij zei, ‘yeah, het heeft iets seksueels.’ Zo ging het.

Jij bent de beeldende regisseur met een enorme aanvullende liefde voor muziek en David is de muzikant met een aanvullende liefde voor film. Werkte jullie samenwerking zo door jullie overlappende expertises?

100 procent. Het begon met David die de titelmuziek voor de film schreef. Dat was het begin van het nummer. Hij belde me dan vanuit de studio om iets te spelen en vroeg dan wat ik ervan vond. Zo uitnodigend was hij. Niet eens omdat hij vond dat het moest. Hij zei al heel snel: “Ik wil dat dit project wederzijds veelbetekenend is. Ik wil dit nummer maken omdat ik nog nooit zoiets voor tv heb gemaakt. Het inspireert me en ik wil dat het perfect past bij de opening credits.” Hij was in dat opzicht heel gul.

Hij wilde dit zo graag samen doen omdat we overeenkomsten vonden in ons werk. Misschien is het zoals je zegt: we hebben wel andere achtergronden, maar er is een gemeenschappelijke benadering en een visie die via een omweg erg dicht bij elkaar ligt.

Advertentie

Heb je na de samenwerking nog iets opgestoken over Bowies fascinatie met bewegend beeld?

Nee. Maar ik ging ineens weer al mijn oude Bowie muziek luisteren. Omdat ik aan het werk was met een man met wie zijn muziek ik opgroeide. Een man waarvan ik posters had hangen toen ik tien was. Ik vond zijn muziek nóg mooier, omdat ik begreep dat het allemaal echt was. Het was niet gekunsteld, het was niet iemand die uit onzekerheid heel hard zijn best doet relevant of interessant te zijn. Elk woord en elke zin was echt, van een man die nooit heeft geprobeerd een sensatie te zijn.

Het karakter uit de video, Button Eyes, werd geboren waar ik bij was. We zaten niet samen te brainstormen over dingen die mensen cool of interessant zouden vinden. Hij stuurde me gewoon een tekening en zei: “Ik wil een masker dragen met knoopogen.”

In de video zie je nu twee karakters. Eerst Button Eyes, een introverte, gemartelde blinde. En dan een andere man, een flamboyante bedrieger die ons de boodschap in het andere deel van het nummer verkoopt.

Die het boek met de blackstar erop heeft.

Nee, dat is het derde karakter! De priester. David heeft de afgelopen jaren heel wat karakters gecreëerd.

Sommigen hebben namen, sommigen niet. Sommigen bestaan alleen in zijn songteksten.

En sommigen deden een tour!

Precies. Maar het zijn enkel karakters. En ze betekenen iets. Het is allemaal echt.

Dankjewel!