Volgens Eurosonic Noorderslag is dit hoe Oost-Europese muziek echt klinkt

De Berlijnse Muur is ondertussen al 26 jaar geleden gevallen, toch beperkt het standaardbeeld van Oost-Europese muziek zich nog altijd tot foute acts in korte jurkjes op het Eurovisie Songfestival, of satanische gypsybands die met een accordeon en een viool nummers maken over hoe je een geit moet fileren. Reden genoeg voor Eurosonic Noorderslag om dit jaar van Centraal Oost-Europa hun ‘focusland’ te maken. Met als doel de relaties tussen West- en Oost-Europa aan te halen, nodigde Eurosonic een aantal artiesten uit die regio uit om naar Nederland te komen.

En terecht: meer dan de helft van alle Europeanen woont in Centraal Oost-Europa, maar ik durf te wedden dat er maar barweinig artiesten afkomstig uit die regio in je iTunes staan. Je kan nu de naam Action Bronson (hij heeft een Albanese vader) of Gogol Bordello laten vallen, maar daar blijft het ook bij. Met hun line-up probeert Eurosonic daar iets aan te doen. Het is geen liefdadigheidsprojectje om aandacht te vragen voor uistervende traditionele muziek, maar een lijst waarmee ze proberen aan te tonen dat Oost-Europa mee kan op internationaal popniveau. Wij namen alvast een kijkje om te zien wat ervan waar is en wat Oost-Europa ons kan bieden.

Budapest Bar lijkt in eerste instantie het cliché te bevestigen dat alles wat uit Oost-Europa komt, klinkt alsof het door zigeuners is gemaakt; met negentien bandleden en instrumenten met namen als ‘bőgő’ is dat ook niet zo gek, maar als je gewoon even luistert hoor je dat dit geen nostalgisch folkbandje is. Budapest Bar brengt een traditionele sound met rock en underground jazz. Je kan het vergelijken met Gogol Bordello, maar terwijl zij een gimmick zijn geworden voor op een luie festivalmiddag, probeert Budapest Bar niet om Hongaarse muziek leuk te maken voor de rest van de wereld.

Maar de bands op Eurosonic gaan verder dan een traditioneel folklorebandje. Them Moose Rush combineert catchy jaren zeventig gitaarriffs en loodzware metal met progrock om zo tot een unieke sound binnen de metalscene te komen. Het barst van de energie, maar voor Oost-Europa is dat niet echt verrassend: het leven in Oost-Europa heeft de reputatie ontzettend hard en ruw te zijn. Aan loeiharde bands dus geen gebrek. Met Behemoth heeft Polen, bijvoorbeeld, een van ’s werelds grootste metalbands in haar volksregister, en ook het Sloveens trio Nikki Louder willen we hier graag noemen: zij maken noise met spastische drums, onverstaanbare screams en scheurende gitaren. De rauwheid creëert een Oost-Europese eerlijkheid.

Toch blijven onze Oost-Europese vrienden niet hangen bij traditionele klanken of knoerharde metal. De muziek van het Tsjechische duo VR/Nobody klinkt zo modern als cruisen op een hoverboard dat je bestuurt met een iPhone7. Het is niet iets wat je direct zou verwachten van het rauwe Oost-Europa, maar toch klopt het. Het doet je wegdromen naar de Oost-Europese bossen waar het op het gebrul van een bruine beer na muisstil is. Oost-Europa blijkt een broedplaats te zijn voor experimentele pop, bijvoorbeeld hoorbaar in het geluid van Ingrid Lukas. Deze Estse schone heeft net als Björk een stem die je je leven lang zal onthouden, zelfs al heb je het maar een halve seconde gehoord. Met verknipte beats en sensuele stem probeert telkens de grenzen van pop op te zoeken en deze zachtjes, maar stevig te verleggen.

Žofie Dařbujánová is een rosse diva en zangeres van Mydy Rabycad – maar als er één band in de buurt komt van de clichématige Eurosongdeuntjes, is het deze wel. Het klinkt zo fout als dronken in je ballenknijper op de tafel dansen tijdens je bedrijfsfeest. Ze combineren klassieke swing met electrobeats en het klinkt als een danszaal vol glitterpakjes en discobollen – feest is het wel, maar meer ook niet.

Een stoere frontvrouw lijkt sowieso het standaardrecept voor een Oost-Europese dance-act, en ze worden niet veel stoerder dan Tina Perić, zangeres van Ludovik Material. Tina is geen breekbaar meisje dat ingetogen zingt over stoute jongens, maar een vrouw met meer ballen aan haar lijf dan de gehele Eredivisie bij elkaar. Denk aan The Prodigy die de zangeres van Arch Enemy heeft ontvoerd en je weet ongeveer wat je kan verwachten.

Als je dus naar Eurosonic zou willen om de multiculturele nozem uit te hangen op wereldmuziek, ben je aan het verkeerde adres. Eurosonic toont met de line-up aan dat muziek uit verre landen niet noodzakelijk vreemde gezangen onder begeleiding van vreemde instrumenten hoeft te zijn. Wat de line-up op Eurosonic wel aantoont, is dat muziek uit Oost-Europa net zo vernieuwend en verrassend kan zijn als West-Europese. Mijn iPod is ondertussen al een stuk multinationaler geworden.