De feministische strijd van J.Lo is hypocriet en puur commercieel

Waren het eerst natgelikte lippen, prontige borsten en naakte konten die gegarandeerd een onschuldig roomijsje met krokant laagje chocola aan de man (ja de man) brachten, nu is het ook het protest daartegen waar geld aan wordt verdiend.

Feminisme als ideologische en noodzakelijke beweging vercommercialiseert, en dat is vooral goed zichtbaar in de popcultuur van nu. Is dit erg, is de vraag; om revolutie te maken moet je soms ver gaan, daarna kan je altijd weer een stapje terugzetten. Als we in de toekomst onschuldige schoolmeisjes uit de klauwen van Boko Haram kunnen redden doordat Beyoncé met een stel neonletters het woord 'feminisme' spelt, en daarmee indirect duidelijk maakt dat vrouwen net mensen zijn, dan lijkt me dat meer dan een goed idee. Jonge meisjes, vrouwen én mannen bewonderen de popster, ze is een van de machtigste vrouwen van de wereld, dus zeg het ze Bey!

Problematischer is de 'strijd' van Jennifer Lopez. In haar nieuwe video Ain't your mama zegt ze dat vrouwen een 'big big problem' hebben, dat ze boos moeten worden, uit hun stoelen moeten opstaan en "I ain't your mama" moeten schreeuwen. Dit illustreert ze in de video aan de hand van allerlei decorsetjes die precies de jaren vijftig nadoen: Jennifer als huisvrouw dweilend en strijkend in een polkadotjurk op de grond, Jennifer als secretaresse bij een whiskeydrinkende en seksistische baas, en Jennifer als fabrieksmeisje achter de lopende band, met een man (de schoft!) achter de knoppen. En uiteindelijk als 'gewoon Jen form the block' met een stel dames (en met heeeeeeeele vreemde blauwe laarzen aan) dansend op straat.

Het leger van vrouwen dat Bey heeft verzameld op Formation is van een totaal andere orde: waar de meisjes van Jen aanvoelen als een dansklasje aerobics dat ervan houdt om met de (vrije) billen te schudden, zijn de kapsels en de choreografie van de Afro-Amerikaanse vrouwen van Bey een symbolisch verwijzing naar de positie van de (zwarte) vrouw; eentje die met collectieve kracht verbeterd moet worden.

Natuurlijk, de lijn is dun – wat maakt dat de ene krachtige en invloedrijke popster feminisme op een 'juiste' manier bedrijft, en de ander de plank zo misslaat? Bij Jennifer is het vooral haar tegenstrijdige boodschap die het zo lastig te volgen maakt: in haar nieuwste liedje laat ze zich geen mama noemen, maar precies een jaar geleden mocht Prince Royce dat wel: in de dancehallknaller Back it up schuurt hij tegen de billen van Jen aan, en zegt hij letterlijk 'Girl, your body is timeless, girl your body got me like oh my gosh oh my gosh – OH MAMA OH MAMA'.

En waarom zou je ervoor kiezen om vrouwen af te beelden in scenario's waar (westerse) vrouwen zich allang uit los hebben geworsteld? De intentie van Jen is misschien vooruit, maar feitelijk zet ze daarmee een grote stap terug in de tijd; bedankt voor het laten zien wat we al niet meer zijn, maar dat wisten we toch al? Hoe zuiver haar feministische bedoelingen zijn, wordt extra dubieus door de opzichtige productplacement in de clip. Vervreemdend lang blijft de camera hangen op onder andere een koffiemerk, een wodkamerk, een föhnmerk en een vriendschaps-app. Tuurlijk, ook Jen moet geld verdienen en die gekke blauwe laarzen komen vast niet uit de Van Haren, maar het heeft iets ongeloofwaardigs om je zogenaamd ideologische overtuigingen zo expliciet uit te buiten in het belang van pure commercie.

Wat Jennifer betreft is het 'seks die onder de schuilnaam 'feminisme' verkoopt', en ja, dat is wel iets om van te gaan schreeuwen. Ze werd ooit beroemd om haar grote billen, en die heeft ze handig weten uit te buiten – in 2014 wond ze er samen met Iggy Azalea geen doekjes (of onderbroekjes) om en schudde ze haar kostbaarste bezit in close-up voor de camera. In alle vrijheid koos ze ervoor zichzelf als lustobject te presenteren in de clip voor Booty – de helft van de tijd is zij noch Iggy met haar hoofd in beeld, ze zijn voortdurend doorweekt en bijna naakt. Grappig genoeg maakte ze een halfjaar vóór deze video een andere, I Luh Ya Papi, waarin ze zich hardop afvraagt waarom vrouwen altijd geobjectificeerd worden in videoclips, waarom ze bijvoorbeeld altijd 'iets met water' moeten doen. Goeie vraag Jen, maar blijkbaar bleef-ie niet lang hangen. Misschien was het zeer matige succes van I Luh Ya Papi de reden dat de zangeres maar weer eens teruggreep naar de seks, in plaats van naar ideologie: en met resultaat, want de billen gingen platina.

Toen ik zeventien was kwam If you had my love uit, en dat bleef minstens een jaar lang mijn lievelingslied. Nog steeds draai ik het graag, ijzersterke track. In de video van dit nummer danst ze wulps voor de camera, soms in bikini en zelfs even onder de douche. Letterlijk wordt ze begluurd door een vieze doch knappe buurman, die vanaf zijn uitgezakte bank en met een geheim camerasysteem toegang heeft tot al Jenny's vertrekken. Verlekkerd likt hij zijn lippen af terwijl hij overschakelt naar de douche. Het is to-be-looked-at-ness in zijn puurste vorm, maar toch: deze oprechte poging van sex sells voelt een stuk aangenamer dan een verkapte vorm van feminisme, mama Jenny.