Tien dingen die je altijd al wilde vragen aan iemand die in coma heeft gelegen

Stel je voor: op een dag voel je je ineens, uit het niets, niet goed. In het begin is het nog niet heel ernstig, maar je maakt je wel zorgen. In de dagen daarna wordt het erger. Tot je in een ziekenhuisbed ligt en een dokter je vertelt dat je in een kunstmatige coma moet worden gebracht. Het is niet bekend hoe lang dat zal duren, maar het is je enige kans om te overleven.

Dat klinkt als een vreselijke nachtmerrie, maar dat is precies wat er ongeveer een jaar geleden gebeurde bij de 28-jarige Lauren Banton Williams. Ze had een hartaandoening die myocarditis heet. Dat is een soort ontsteking in je hart, vaak veroorzaakt door een virus. Lauren werd drie weken in een kunstmatige coma gebracht. Tijdens die coma kreeg ze een hartstilstand waarbij haar hart een half uur lang stilstond. Tegen alle verwachtingen in – haar levensverwachting werd geschat op 0.1 procent – is ze nog steeds in leven.

Ik sprak met haar om erachter te komen hoe het is om in een coma te liggen en zo dichtbij de dood te komen.

VICE: Weet je nog hoe het voelde toen je in coma werd gebracht?
Lauren Banton Williams: Het laatste wat ik me herinner voordat ik buiten bewustzijn raakte, was dat me verteld werd dat ik in een coma zou worden gebracht, maar dat ze niet wisten hoe lang. Ze schatten zo rond de twee weken. Ik baalde, want het was een paar dagen voor mijn verjaardag. Toen ik me realiseerde dat ik mijn verjaardag zou missen, begon ik me zorgen te maken of ik dan wel bij bewustzijn zou zijn met kerst. De artsen wisten niks zeker, maar in een coma gaan was de enige kans op overleven. Ik begon koortsachtig te vertellen dat ik graag wilde blijven leven. Een van de laatste dingen die ik deed voordat ik mijn bewustzijn verloor, was naar mijn borstkas kijken en zeggen: “Kom op, hart. Je kan het.” Ik wist op dit punt dat er een kans was dat ik nooit meer wakker zou worden, maar ik moest blijven geloven in een goede afloop.

Was je je ergens bewust van tijdens je coma?
Nee, het leek het meeste op wekenlang slapen. Ik kan me niet herinneren dat ik iets bewust meemaakte, of dat iemand tegen me praatte. Later kreeg ik wel te horen dat ik een keer met mijn hand naar mijn mond bewoog. De dokter zei dat ik mijn arm weer langs mijn zij moest leggen, wat ik toen ook deed. Misschien dat er dus wel iets binnenkwam.

Dus je hebt niks gedroomd? Geen onbewuste herinneringen van de tijd dat je in coma lag?
Ik heb herinneringen, maar ik weet niet of dat dromen waren of wat dan ook. Wat me het meest bij staat, was een droom waarin ik terug in elkaar werd gezet, maar met nieuwe lichaamsdelen van hout. Ik wachtte in een mechanisch ding met een heleboel andere lichamen op mijn beurt om weg te mogen. De uitgang was een soort mechanische klauw die om de zoveel tijd openging. Lichamen werden erdoorheen geduwd en kwamen in een modderig veld terecht. Het was bizar.

Was je je er bewust van dat je dichtbij de dood kwam?
Ik had een hartstilstand een half uur nadat ik in een coma werd gebracht. Mijn moeder had als eerste door dat mijn lichaam koud werd, want ze had mijn hand vast. Ze riep de zuster een paar seconden voordat het alarm afging. Ik had hier geen enkel besef van.

Hoe voelde het om weer wakker te worden?
Mijn eerste herinnering is van een paar dagen nadat ik wakker werd. Ik zie mijn broers en steek mijn hand uit om ze aan te raken. Ik kon niet praten, mijn stem was weg omdat de ademhalingsapparatuur veel schade had aangericht. Ik herinner me dat ik beweging voelde, alsof we op een boot waren. Ik had geen idee wat er gebeurde, of waarom ik in een ziekenhuis was, maar ik weet nog dat ik blij was om de gezichten te zien van mensen van wie ik hou. Ik herinner me dat ik tranen in mijn ogen kreeg.

Hoe was het om erachter te komen wat er allemaal was gebeurd in de tijd dat je in coma was?
Ik weet nog dat ik erg verbaasd was toen ik te horen kreeg wat de datum was. Een paar weken lang zocht ik geen contact met vrienden, ik keek ook niet op mijn telefoon. Ik merkte dat ik beter met de situatie om kon gaan als ik dingen niet in de context zag van mijn leven voor de coma. De wetenschap van al mijn vrienden die hun normale leven leefden zorgde ervoor dat ik me rottig ging voelen.

Wat was de grootste misvatting die je had over coma’s voordat je er zelf in raakte?
Dat je hoort of voelt wat er om je heen gebeurt. Ik denk dat je onbewust misschien dingen kunt waarnemen, maar over het algemeen ben je compleet afwezig. En dat het erg ingewikkeld is voor dokters om iemand uit een coma te halen als ze denken dat de tijd rijp is. Vaak kost het een hoop pogingen en het proces kan lang duren en is stressvol voor iedereen.

Merk je dat je gedrag is veranderd door de coma?
Ja, maar dat heeft meer te maken met dat er iets vreselijk mis was met mijn hart dan met in coma liggen. Ik kan niet zeggen of het komt doordat ik zo dichtbij de dood kwam, maar ik heb nu de neiging om beter voor mezelf te zorgen. Ik realiseer me hoe waardevol het leven is. Het komt erop neer dat ik minder feest dan vroeger. Ik hou ervan om lekker op tijd te gaan slapen.

Is je kijk op het leven en de dood veranderd?
Ik denk er nu meer aan dan vroeger. Dat klinkt naar, maar ik kan er niks aan doen. De dood maakt deel uit van het leven en ik realiseer me dat nu beter. Het voelt alsof ik meer respect heb voor het leven. Ik heb hard moeten vechten voor het mijne en ik heb hevige pijnen doorstaan en de verschrikkelijke gevolgen ondergaan van hoge dosissen opiaten. Het was een angstige en eenzame ervaring die ik niemand toewens.

Heb je andere prioriteiten in het leven nu je volledig hersteld bent?
Sinds die ervaring zijn mijn waarden en prioriteiten een stuk duidelijker geworden. Het is moeilijk om uit te leggen, maar ik heb het gevoel dat ik nu heel duidelijk weet wat ik belangrijk vind. Mijn familie was altijd belangrijk voor me, maar nu op een andere manier. Ik zet hen voor alles. Ik heb ook het gevoel dat zij, meer dan anderen, een idee hebben van hoe het was voor mij om dit alles mee te maken. Ze hebben de effecten van dichtbij meegemaakt, dus ik kan makkelijker met hen praten dan met anderen. Waar het op neerkomt is dat ik graag omgeven word door mensen die van mij houden en vice versa. Ik wil gelukkig en gezond zijn. Dezelfde dingen die ik altijd al wilde, maar nu zonder allerlei randzaken. Die heb ik niet meer nodig.