De terreursnuisterijen van fotograaf Martin Parr

Het eerste gedenkstuk dat Martin na de dood van Bin Laden op de kop tikte. Het was daags na Osama’s dood te koop. En zeg nou zelf, wat is er fijner dan na een intensieve speurtocht van jaren naar ’s werelds meest gezochte terrorist achterover leunen met een lekker bakje koffie?

Wat maar weinig mensen van Martin Parr weten, is dat hij naast één van de beste fotografen van Groot-Brittannië ook een toegewijd verzamelaar is van wanstaltige prullaria geïnspireerd op terroristen, dictators en andere boosaardige schemerfiguren. Nu spaar ik dergelijke frutsels ook, dus toen ik erachter kwam dat Martin en ik deze verre van doodnormale hobby deelden voelde ik me gelijk stukken minder freaky. Want dat is wat het bezitten van bakken zooi met daarop afbeeldingen van in massamoord gespecialiseerde monsters met je doet.

Ruim een maand geleden werd ons zielsverwantschap nog eens extra benadrukt, toen bekend was gemaakt dat Amerikaanse troepen Osama Bin Laden dodelijk in zijn smoelwerk hadden getroffen en het lijk als een bebaarde vuilniszak hadden gedumpt in de oceaan. Martin en ik waren allebei behoorlijk opgetogen over de Bin Laden-merchandise die na zijn dood in een moordend tempo op eBay zou verschijnen. En inderdaad, de aanbiedingen stonden er binnen een dag op -een pluim voor het Chinese en Indiase arbeidsethos! Natuurlijk plaatsten we allebei direct aanzienlijke orders.

Na het ontdekken van ons wederzijdse tijdverdrijf, voelde ik me gedwongen om aan Martin te vragen of hij misschien een paar van zijn dierbaarste verzamelobjecten wilde fotograferen en of hij me wilde vertellen waarom ze hem zo na aan het hart gaan.

VICE: Wanneer ben je begonnen met het verzamelen van al deze, euh…
Martin Parr: Politieke wegwerpartikelen?

Juist.
Ik ben ooit begonnen met Margaret Thatcher-prullaria, en naarmate de tijd verstreek werd mijn collectie steeds groter. Toen internet en eBay opkwamen, werd het steeds makkelijker om spulletjes te vinden.

Mijn vader had een levensgrote, kartonnen Margaret Thatcher. Die stond thuis op zijn ‘kantoor’ aka ons tuinhuisje. Daarna kwamen de speelgoedpoppen uit de serie Spitting Image.
Ik heb die dingen ook allemaal. EBay staat vol met die piepende poppen. Nu Bin Laden dood is komt er weer een hele lading nieuwe spullen, die ik dan weer verzamel. Ik heb al dingen uit India en Hong Kong die gemaakt zijn om zijn dood te vieren.

Het is natuurlijk leuk om je appartement vol te proppen met spullen die je gasten ongemakkelijk maken, maar waarom ben je zo geïnteresseerd in dit soort dingen?
Ik denk dat er altijd een zweempje menselijke dwaasheid in de wereldpolitiek terug te vinden is en veel van deze objecten reflecteren dat.

Wat zijn je favoriete snuisterijen?
De Kulfaballen, die in Pakistan zijn gemaakt om Bin Laden te eren. Het is zo vluchtig en bizar.

Smaken ze een beetje?
Oh, dat weet ik niet. Ze moeten natuurlijk in de verpakking blijven. Ik hoop dat ze een beetje goed geconserveerd zijn, aangezien ze nooit gegeten zullen worden.

Ik denk dat ze zullen smaken als iets dat uit een dialysemachine gedruppeld is.
Het is best opmerkelijk dat iemand ze geproduceerd heeft en dat in zulke grote hoeveelheden. Hij was een echte held in bepaalde delen van Pakistan.

Denk je dat Amerika liegt over Osama's dood? Complottheorieën zijn voor spacende types die niet alle contact met de werkelijkheid verloren zijn, maar ik denk dat dit zaakje een beetje stinkt.
Ik ben er redelijk van overtuigd dat alle informatie klopt, omdat zijn dood zelfs bevestigd is door zijn familie en de Al-Qaeda. Ik zat op eBay toen het nieuws bekend werd gemaakt en heb toen een horloge gekocht, met de foto die net na zijn dood overal circuleerde -die met zijn gezicht helemaal kapotgeschoten.

Ja, die foto zag eruit alsof een middelbare scholier 'm in elkaar geflanst had in MSPaint, maar ik vond 'm desondanks fantastisch. Sommige mensen noemen het zelfs een kunstwerk.
Het horloge is kort na het uitbrengen van die foto in India gemaakt. De volgende dag is hij al van de website gehaald. Ik ben deze horloges sindsdien nergens meer tegengekomen, maar er wordt er binnenkort één naar me toegestuurd.

Wat is het hoogte bedrag dat je ooit betaald hebt voor een item?
Ik heb een keer 500 dollar betaald voor drie Kadhafi-horloges. Voor zover ik weet waren het de enige die te koop waren op internet. Het lijkt veel geld en de horloges waren ook nog eens van goedkope kwaliteit, maar goed, het is niet zo dat je even naar de winkel kan gaan om er eentje aan te schaffen.

Het is ook een soort investering, omdat de vraag naar deze snuisterijtjes elke dag groeit.
De Bin Laden-markt op eBay is enorm gegroeid sinds zijn dood. Eerst waren er een paar honderd items verkrijgbaar, maar nu staan er tienduizenden op. Toen Saddam doodging, was het een goede tijd om te kopen. De pro-Bin Laden spulletjes, zoals de Kulfaballen zijn steeds moeilijker te vinden in het Westen.

Een vriend nam ooit een Hezbollah presse-papier voor me mee uit Pakistan. Die koester ik.
Op dit moment slurpt het Bin Laden-spul al mijn aandacht op -naast de Kadhafi-horloges althans. Ik zou niet weten hoe je daaraan kunt komen zonder ervoor naar Libië te gaan, en dat is op dit moment praktisch onmogelijk.

Is het feit dat ze zo moeilijk verkrijgbaar zijn één van de redenen dat je er zo gecharmeerd van deze spullen bent?
Het is meer een intuïtief iets, daarom doe ik het ook. Al die geflopte dictators met hun huizenhoge ego’s hebben ervoor gezorgd dat deze dingen gemaakt konden worden. Het spreekt boekdelen over hun persoonlijkheden.

Kulfaballen zijn de Pakistaanse versie van fireballen die je vroeger op school trakteerde. Welk kind kan een kokossnoepje in een doosje met daarop het gezicht van de beroemde oorlogsheld Osama weerstaan? Heerlijk, hoor.

Fans van het postmodernisme zullen dit zakhorloge prachtig vinden. Het benadert die verfijnde mode van voor de Eerste Wereldoorlog en maakt haar relevant voor de moderne tijden door het hoofd van de man die de Derde Wereldoorlog begon af te beelden. Als extraatje kun je aan de binnenkant het portret van Saddam Hussein vinden. Dubbel zo leuk!

Verklaar Al Qaeda de oorlog door Osama’s gezicht in te smeren met de restjes van de falafel van gisteravond.

Dit 11 september-oorlogskleedje is gemaakt in de goeie ouwe Verenigde Staten en veel chiquer dan de Afghaanse variant, die versiert is met uitgekauwde plaatjes van vliegtuigen die in gebouwen vliegen en mensen die de dood tegemoet springen.

Voor 11 september kon je nog gewoon een vliegtuig binnen wandelen met dit mes in je tas, terwijl je een met crack gevulde sigaar rookte. Vandaag de dag kun je nog niet eens stiekem een bierscheetje in je vliegtuigstoel laten zonder dat iemand je van terroristische dreiging beschuldigt.

Dead or alive! Deze trotse, handgeschilderde Amerikaanse adelaar duikelde naar beneden van zijn vrijheidswolk om de grootste staatsvijand tussen zijn rechtvaardige klauwen te klemmen. Veel plezier in de hel, Osama.

Dit ziet eruit als een ‘anti-kapitalistisch’ welkomsgeschenk dat je krijgt als je je abonneert op een anti-consumentistisch tijdschrift.

Ga terreur- en werkgerelateerde stress te lijf met dit handige magnetische dartspel.

Er is dus ooit iemand geweest die vond dat de wereld wel een op afstand bestuurbare miniatuurtrein kon gebruiken, met George Bush die Bin Laden achterna zit op een patriottisch stuk spoor. Daar kunnen we niet anders dan dankbaar voor zijn.

Oh, dus de beloning voor het koud maken van de meest gezochte man ter wereld was een zielig stapeltje muntjes? Nogal wiedes dat het zo lang duurde voordat iemand hem gevonden had.

TEKST: ANDY CAPPER

FOTO'S: MARTIN PARR