Heidi Hörsturz maakt kunst speciaal voor onze beperkte spanningsboog

De aandachtsspanne van de mens is door de jaren heen drastisch korter geworden. Als we onderzoek moeten geloven, kunnen we ons op dit moment niet veel langer meer concentreren dan een goudvis. Mediakunstenaar Heidi Hörsturz speelt in op deze ontwikkeling met haar futuristische kunstwerken en hyperactieve liveshows. “Alles moet tegenwoordig extremer, sneller en korter,” vertelt de kunstenaar die dit jaar afstudeerde aan ArtEZ. “Met mijn kunst probeer ik op een overdreven en ironische manier aan dit verlangen te voldoen.” Volgens een groep curatoren van Galerie Ron Mandos is ze een van de veelbelovendste kunstenaars die dit jaar afstudeerden van een Nederlandse kunstopleiding.

Op het podium tijdens een van haar liveshows staat een drie meter hoog konijn spastisch heen en weer te zwaaien. De videoprojectie laat een merkwaardige collectie speelgoed zien. Schril pratende poppen met hangborsten bijvoorbeeld, waarvan er eentje verwoed over een reusachtige dildo wrijft. Heidi zelf is gekleed als een soort anime-figuur. Het tafereel doet denken aan een baldadige versie van Alice in Wonderland. “Ik ben dol op dingen die confronteren en door elkaar zijn gegooid,” vertelt ze aan The Creators Project. “Het liefst moeten er zoveel informatie en indrukken zijn dat het onmogelijk is om het op een rationele manier in je hoofd ordenen. In de kunst kan dit een fantastische ervaring zijn.”

Liveshow van Heidi Hörsturz op London Short Film Festival.

Haar zelfgemaakte speelgoed is niet alleen te zien in liveshows. Heidi verkoopt ze ook als sculpturen op haar website. Ze haalt het oorspronkelijke speelgoed uit elkaar en combineert het op absurdistische wijze. Op het gespierde lichaam van een actiefiguur is het hoofd van een baby geplaatst, en ook Barbie wordt niet ontzien. Haar hoofd is in roze verf gedoopt en ze heeft een touwtje rond haar nek en enkels. De altijd glimlachende Barbie lijkt nu een tikkeltje krankzinnig. “Ik vind het grappig dat mijn kunst choquerend overkomt,” vertelt ze lachend. “Soms kan ik het ook niet verkopen op bepaalde websites omdat het te seksueel is. De onderdelen haal ik gewoon van speelgoed dat bij elke speelgoedleverancier te kopen is, maar als ik het op mijn manier combineer mag het niet meer.”

Heidi geeft toe dat haar voorwerpen vaak moeilijk te categoriseren zijn. Is het een seksspeeltje? Een grap? Een kunstobject? Met haar kunst probeert ze altijd een nieuwe betekenis te geven aan alledaagse voorwerpen. “Speelgoed is overal. Ik vind het interessant hoe het een weerspiegeling is van de normen en waarden van een bepaalde tijd en cultuur. Gespierde actiefiguren, uitgehongerde poppen en plastic bloemen – deze spullen lijken een perfecte wereld te vertegenwoordigen, maar eigenlijk komen ze voort uit een maatschappij vol angst, opgelegde normen en neuroses. Het is een soort fictieve dystopie die eigenlijk ook echt bestaat. Ik zou het denk ik nog leuker vinden om met echte mensenlichamen te werken, maar die krijg ik moeilijk te pakken.”

FemalV4, Heidi Hörsturz (2013)

Haar recentste werk is een reeks handgemaakte vinylplaten waarvan het geluid is omgekeerd. Zie het als het negatief van een lp, net zoals een foto ook een negatief heeft. Volgens Hörsturz zijn het de eerste negatieve vinylplaten ter wereld. De symfonieën van onder anderen Brahms, Chopin en Beethoven worden achterstevoren gespeeld, en de diepste groeven in de lp’s zijn de hoogste punten geworden. Door de fysieke structuur van de plaat te veranderen verspringt de naald tussen de groeven en verandert de harmonieuze symfonie in een kakofonie van geluid. De melodie is nog wel te herkennen, maar is zwaar vervormd. “Het gaat niet alleen om het geluid, maar om de hele audiovisuele beleving,” vertelt ze. “Ik gebruik ‘Audiovisual Trash Art Attack!’ als een soort slogan voor al mijn kunst.” Door de chaotische muziek te combineren met snelle beelden en krankzinnige poppen, valt ze als het ware het brein van de kijker aan met prikkels. De zintuigen doen zoveel indrukken op, dat het brein overspannen raakt en we uiteindelijk nog steeds geen idee hebben van waar we naar kijken. Dit maakt de kunst van Hörsturz des te interessanter.

Demo van negatieve lp van Brahms, Heidi Hörsturz (2016).

Ga naar de website van Heidi Hörsturz voor meer van haar werk.