Wat vinden al geëmigreerde Roemenen en Bulgaren er eigenlijk van dat de grenzen nu open zijn?

Nu de kater van 2013 langzaam optrekt lijkt 2014 nog op een brandschone lei vol hoop en belofte. Maar voor de haters staat de komst van 2014 waarschijnlijk vooral symbool voor de komst van een nieuwe groep gastarbeiders: Roemenen en Bulgaren mogen sinds 1 januari 2014 ook zonder speciale vergunning in de EU werken en wonen. Sommige mensen in rijke landen als Nederland en Engeland vrezen nu voor een tsunami van arbeidsmigranten/uitkeringstrekkers. Het CPB schat dat er jaarlijks maximaal twintigduizend Roemenen en Bulgaren naar Nederland, maar in Engeland liggen die schattingen iets hoger. De conservatieve politicus Philip Hollobone denkt zelfs dat ze daar in de komende twee jaar 425 duizend Roemenen en Bulgaren mogen verwelkomen. De Britse conservatieve media gaan heerlijk los op het idee.

Onze Britse collega’s gingen de straat op om Roemenen en Bulgaren die al langer in Engeland wonen te vragen of ze ernaar uitkijken om hun miljoenen landgenoten hartelijk te verwelkomen en samen het hele land over te nemen.

Cornel Ghetu is 45 jaar, komt uit Roemenië en woont al vijf jaar in Londen. Hij runt restaurant Cornelius in Tottenham Hale, in Londen.

VICE: Hebben de veranderingen die nu zijn ingegaan enig effect op jou?
Cornel: Er gaat denk ik niet veel veranderen. Het enige is dat de mensen die hier al woonden en gedwongen waren als zelfstandige te werken nu voor een baas kunnen gaan werken. Dat is beter voor iedereen omdat ze dan meer belasting gaan betalen, en dat draagt bij aan de economie. Op dit moment zijn er maar weinig Roemenen hier in loondienst.

Hoeveel gaan er denk je komen? Migration Watch rekent op vijftigduizend mensen op jaarbasis.
Ik denk niet dat er een Roemeense invasie komt – de mensen die hier willen zijn, zijn er al. Ik snap de paranoia in de Britse pers niet echt. Er zijn maar 21 miljoen Roemenen in heel Roemenië.

Denk je dat er ook een element van hysterie in zit?
Ja. De media overdrijven ontzettend. Ik ben het met Cameron eens als hij als voorwaarde stelt dat je geen uitkering kan claimen als je hier pas drie maanden bent. Dat is goed. Nieuwe immigranten zouden daar geen recht op mogen hebben. Maar Roemenen en Bulgaren zijn een stereotype geworden – als je zo paniekerig zou doen over moslims of Nigerianen word je uitgemaakt voor racist. Er is natuurlijk een kleine gemeenschap – de Roma – die wel een hele andere manier van leven heeft. Zij komen om andere redenen, waar ik niet veel van weet. Die kleine groep die je in Londen ziet bedelen en stelen, die is beter zichtbaar. Die zie je terug in de krant.

Denk je dat een kleine nieuwe toevoer van Roemenen hier voor een Roemeense gemeenschap gaat zorgen? Misschien krijg je wel meer klanten hier, in je restaurant.
Die nieuwe mensen gaan hun centen niet in een restaurant uitgeven, denk ik.

Aleksandra Asenova is 20 en komt uit Plovdiv, in Bulgarije. Ze studeert International Business aan de Brunel Universiteit in Uxbridge. Ze zit in haar tweede studiejaar. 

VICE: Ben je blij met de nieuwe situatie?
Aleksandra: Ja. Ik ben student en ik moet komend jaar stagelopen, maar dat kan niet zonder vergunning of sofinummer. Door de nieuwe situatie komt daar verandering in.

De timing is dus perfect voor jou.
Ja, als het allemaal lukt. Ik heb vrienden op de universiteit die een sofinummer hebben aangevraagd om stage te kunnen lopen, maar die aanvragen zijn afgewezen. Ik weet niet goed waarom, dus dat baart me wel enige zorgen.

Bloeit de Bulgaarse gemeenschap hier ineens op, denk je? Er is nu nog geen ‘klein Bulgarije’ in Londen – gaat dat veranderen?
Nee, ik denk dat er maar weinig mensen komen. Het zal wel wat kleine gemeenschapjes opleveren, maar geen centraal gebied.

Wat voor effect heeft het mediacircus eromheen?
De regering heeft laatst onder grote druk alle studentenleningen voor Bulgaren en Roemenen stopgezet. Ze hebben de levensonderhoudlening stopgezet en de lening voor schoolgeld bij de mensen die levensonderhoud kregen. Het is allemaal erg verwarrend. Met mij komt het wel goed, maar met een vriendin van mij niet. Zij moet waarschijnlijk stoppen met haar studie. Het is een hele recente verandering – we weten allemaal niet precies wat er gaat gebeuren. Deze maand moet er weer schoolgeld betaald worden en veel van mijn vrienden kunnen het niet betalen. Die moeten dus misschien weer naar huis. Ik maak me ook zorgen om mijn eigen situatie, want op dit moment gaat alles goed maar ik heb geen idee wat er volgend jaar gebeurt. Ik ben hier nu al twee jaar en ik zit middenin mijn studie, dus ik zou het heel erg vinden als ik moest stoppen. Dan moet ik hier aan het werk als winkelbediende ofzo – dat is niet wat ik met mijn leven van plan ben.

Heb je sinds je hier bent iets gemerkt van Britse hatelijkheid?
Nou, niet van mijn medestudenten. Die zijn geïnteresseerd en willen meer weten over onze cultuur en keuken. Maar een vriendin vertelde me gisteren dat een Britse vrouw aan haar had gevraagd of Bulgaren ook mensen eten. Dat was geen grapje.

Alina Popescu is 28 jaar en wilde niet op de foto. Ze komt uit Craiva in Roemenië. Ze kwam in 2007 naar Engeland en werkt als serveerster in het noordoosten van Londen.

VICE: Ken je iemand uit Roemenië die van plan is om in januari naar Engeland te komen?
Alina: Nee. Er komen ongetwijfeld wel wat mensen, maar het wordt geen invasie. Ik denk ook dat ze weer teruggaan. Geef het zes maanden.

Waarom zeg je dat?
Ze denken dat alles hier leuk en aardig is, maar dat is het niet. Ze komen er vanzelf achter dat het leven hier ook niet makkelijk is. Roemenen die hier komen om te werken gaan het zwaar krijgen. Het geld dat ze meenemen gaat op aan de huur en dan komen ze in de schulden. Als ze geen baan kunnen vinden gaan ze terug.

Wat zou je zeggen tegen iemand die bang is dat de immigranten banen van de Britten komen inpikken?

Ik zou ze vragen of ze bereid zijn om net zo hard te werken als immigranten. Veel mensen hier werken niet omdat ze een uitkering kunnen krijgen en dus is het verleidelijker om thuis te blijven. Als ze echt een baan zouden willen dan hadden ze een baan gevonden.

Denk je dat kranten de haat aanzwengelen?

Ze doen gewoon hun werk. Ze schrijven wat mensen willen lezen. Het is handel: het gaat alleen om geld. Ik schrik er niet van dat mensen dat graag lezen – de mensen die mij kennen weten wie ik ben en ik geef er niet om wat de rest van de wereld denkt. Maar ik begrijp waarom mensen bang worden: dit is Engeland en het moet geen Roemenië, Pakistan of India worden. Het moet Engeland blijven.

Atanas Chikov is 39 jaar en komt uit Plovdiv in Bulgarije. Hij is elektricien en woont al veertien jaar in Groot-Brittannië. Hij runt BG Help, een website en magazine voor de Bulgaarse gemeenschap in Londen.

VICE: Wat vind je ervan dat David Cameron beperkingen stelt aan de sociale zekerheden die immigranten kunnen krijgen?
Ik wil ook niet dat mensen hier komen om een uitkering te trekken. Ik ben net geopereerd en ik moest van april tot december wachten. Ik wil niet dat mensen die geen belasting betalen of criminelen die niets bijdragen dat soort voordelen krijgen. Als je geen Engels spreekt kun je nu geen bijdrage voor werkzoekenden aanvragen – dat vind ik heel goed. Als je een Britse burger wil worden moet je de taal en de cultuur leren kennen. Dat vind ik heel belangrijk.

Wat zou je zeggen tegen mensen die zich druk maken over dat de arbeidsbeperkingen nu zijn opgeheven?
Ze hoeven zich niet druk te maken. Als ze zich zorgen maken dat de Roemenen en Bulgaren de baan van hun zoon of dochter komen inpikken dan komt dat waarschijnlijk omdat hun zoon of dochter betere kwalificaties nodig heeft. En als Bulgaren de keuze hebben, gaan ze toch naar Spanje. Daar is veel beter weer. Anderen gaan naar Nederland of Duitsland omdat ze daar de euro hebben, of naar andere landen die hun grenzen openstellen. Het kost vanaf het vasteland van Europa veel minder geld om naar huis terug te gaan.