2015 was het heetste jaar ooit en 2016 wordt waarschijnlijk nog heter

Klimaatmap van 2015 door NASA. Video: Scientific Visualization Studio/Goddard Space Flight Center/YouTube

Het is officiëel: 2015 was het heetste jaar tot nu toe, volgens een gezamelijke verklaring van NASA en NOAA. Het nieuws komt niet echt als een verrassing, gezien klimaatwetenschappers in augustus al voorspelden dat het jaar die titel zou krijgen. Augustus was, zoals je je misschien herinnert, de heetste maand ooit geregistreerd.

Het is echter wel schokkend hoe 2015 compleet over het record van 2014 heen is gewalsd. In een analyse door NASA wordt geschat dat de wereldwijde temperatuur vorig jaar met 0,13 graden Celsius is gestegen. De bevindingen van NOAA zijn zelfs nog erger en wijzen op een stijging van 0,16 graden Celsius. Dit klinkt misschien nog niet als een grote verandering, maar als deze trend zich zo voortzet is dit extreem zorgwekkend nieuws. Vorig jaar markeerde de grootste temperatuurstijging tussen twee opeenvolgende jaren sinds 1998.

De grootste factor in de recordbrekende hitte van 2015, was de heropleving van de warmtecyclus El Niño. Deze zorgde het hele jaar al wereldwijd voor hogere temperaturen. Ondanks dat dit natuurlijke verschijnsel gedeeltelijk de schuld heeft, is de mens de grootste veroorzaker van klimaatverandering volgens NASA en NOAA.

"2015 was een uitzonderlijk jaar, zelfs in verhouding tot El Niño," zei Gavin Schmidt, directeur van NASA's Goddard Instituut voor ruimtestudies, in een verklaring."De temperatuur van vorig jaar werd gedeeltelijk veroorzaakt door El Niño, maar de enorme hitte is vooral het resultaat van de jarenlange stijgende trend."

De recordtemperaturen gaan hand in hand met de rare weerpatronen en natuurrampen die afgelopen jaar wereldwijd plaatsvonden. In de lente zorgden hittegolven voor ongeveer 2,500 doden in India. Extreme droogtes en branden worden nu meer de norm dan de uitzondering, vooral in gevoelige gebieden zoals Californië. Het natuurlijke bleken van koraal is verwoestend voor onderwaterleven, en landen komen langzamerhand beneden het stijgende zeeniveau.

Ook zou de klimaatverandering een aanleiding kunnen zijn geweest voor verscheidene grote sociale opschuddingen zoals de Syrische vluchtelingencrisis.

Er wordt nu al gezegd dat 2016 zelfs nog heter gaat worden dan 2015. Het begint er op te lijken dat we vastzitten in een trend van jaarlijkse recordbrekende temperaturen. Hoe het weerbericht op de lange termijn eruit gaat zien is lastiger te voorspellen. Maar het verdient genoemd te worden dat 2015 jaar behalve het heetste jaar, ook een inspirerend jaar is geweest voor klimaatacticvisten. De wereldwijde pogingen om tot overeenstemming te komen, zoals laatst in Parijs, bereiken nog niet helemaal wat nodig is, maar laten wel zien dat men het probleem nu internationaal wil aanpakken.

Ondertussen begint klimaatverandering zo te belangrijk te worden in de politiek, dat zelfs sommige republikeinen het serieus beginnen te nemen, ook al blijven zij een minderheid. De betrokkenheid bij de stijgende temperaturen is zowel in nieuwe tech-bedrijven als bij gepassioneerde protesten terug te vinden. Het feit dat president Obama het voorstel van de Keystone XL afwees, was een duidelijke boodschap dat vanuit de politiek fosiele brandstoffen langzamerhand weggedreven zullen worden.

Het lijkt er niet op dat de belangstelling voor klimaatverandering gaat voorkomen dat 2016 nog heter wordt dan 2015, maar misschien voorkomt het wel latere rampen. Als er één goed voornemen is waar we ons in dit nieuwe jaar aan moeten houden, dan is het wel dat we ons allemaal moeten inzetten voor een duurzame toekomst van deze planeet.