Zijn ze echt zo kut? Brainpower

In onze serie Zijn ze echt zo kut? kijken we op objectieve wijze naar artiesten die door de grote gemene deler als minderwaardig worden gezien. We beoordelen ze op facetten als muziek, uitstraling en fanbase om te kunnen bepalen: zijn ze echt zo stom als we denken? Is het terecht dat we ze wegzetten als tweederangs artiesten, of is hun slechte reputatie onrechtvaardig?

In deze editie staat Brainpower centraal. We geven punten van 1 tot 10, waarbij 1 staat voor helemaal niet kut en 10 staat voor superdeluxe KUT.

Muziek: 8,5 / 10 Brainpowers leukste nummer is Dansplaat. Niet geheel toevallig is dat nummer volgens Brain zelf een uit de hand gelopen grap. Veel van zijn andere nummers zijn namelijk erg serieus, en dat maakt ze soms moeilijk om naar te luisteren. Ze zitten vaak vol bewijsdrang. Eén keer in de zoveel tijd schrikt Brain wakker uit een nachtmerrie waarin de maatschappij is vergeten dat hij een true MC is, en dit resulteert dan in 'terug naar de basis' hiphopliedjes, waarin hij op kale drumbreaks uitlegt dat hij skills heeft en cum laude is afgestudeerd in alle hiphopelementen. Deze liedjes worden vaak begeleid door videoclips die doen denken aan wikipediapagina's over hiphop, compleet met graffiti, breakdancers en turntablism in de achtergrond. Prestige, From The Art, en Rock zijn hier goede voorbeelden van. In het onderstaande Rock ziet Brain eruit als een levend, rappend karaokestandbeeld dat een willekeurig couplet van RUN DMC ten gehore brengt, elke keer dat je een euro in zijn oor stopt (iets waarvan overigens nooit is bewezen dat het niet ook echt waar is).

Een van Brainpowers mindere Nederlandstalige nummers is Boks Ouwe. In het monotone refrein klinkt Brain een beetje als een scheikundeleraar die straattaal spreekt om het verloren respect van zijn leerlingen terug te winnen, maar daardoor juist de onoverbrugbare kloof vergroot. Zoals Daniel Arends ooit zei: je kunt niet verder van de kern zitten dan er net naast. Ook rapt Brain in Boks Ouwe: 'mensen weten simpelweg niet hoe ik het doe als Uri Geller'. Dat is een rare punchline, want iedereen weet hoe die shit werkt; die lepels buigen door metaalmoeheid of het is een optische illusie of zoiets. In Nonstop, Brainpowers hit met de Partysquad die net zo klinkt als Boks Ouwe, rapt hij: 'rappers scheppen op maar niet meer dan hun mama's rijst.' Ook dit is een eigenaardige punchline; ofwel hij bedoelt dat rappers opscheppen (maar toch niet zo veel), of hij bedoelt dat moeders van rappers heel veel rijst opscheppen. Huh?!?!?!

Brainpower stopt liefde in zijn muziek, maar soms werkt dat averechts. In het recente Don't Let Go rapt Brainpower over dat het leven ook wel eens moeilijk is. Hij kijkt daarbij in de camera op een wijze die hem verzekert van winst bij de komende drie edities van het wereldkampioenschap emotioneel getergd in de camera kijken. Giel Beelen vindt de Engelstalige nummers van Brain vet, wat een duidelijke aanwijzing is dat ze dat niet zijn.

Gedrag en uitstraling: 6,5

Dat wat de muziek van Brainpower soms moeilijk maakt vinden we ook terug in zijn gedrag: hij is superserieus. Zoals het onmogelijk is om sneller dan het licht te gaan, zo is het ook onmogelijk om jezelf serieuzer te nemen dan Brainpower doet. Dit heeft geleid tot meerdere dingen, zoals zijn artiestennaam en het feit dat hij in dit interview aan zichzelf refereert als 'hiphop': 'Je praat nu met hiphop, maar ik ben meer dan dat,' aldus Brain. Andere uitspraken zoals 'alles is urban, ik mis die basis hiphopshit' aan het begin van Pro hebben gezorgd dat ik op familiedagen lieg en zeg dat ik hou van luisterboeken en reggaeton in plaats van van hiphop.

Ik zie sterk voor me wat er gebeurt als Brainpower voor het eerst bij zijn schoonfamilie gaat eten. 'Zo Gertjan, jij bent dus rapper?' klinkt het aan tafel. 'Een veelgemaakte vergissing; ik ben geen rapper, ik ben een MC,' antwoordt Brain, om vervolgens tijdens de rest van het voorgerecht uit te leggen wat het verschil nou eigenlijk is. Naast zijn serieuze kant dient te worden uitgelicht dat Brainpower overkomt als een zeer sympathieke man met passie voor muziek. Ook was hij het enige jurylid in The Next MC dat iedereen respectvol voorzag van opbouwende kritiek. Ik heb hem ook een keer gezien in de Mediamarkt met een computerscherm onder zijn arm, en ik weet nog dat ik dacht: ay Brain, je bent eigenlijk net zoals ik.

Uiterlijk: 1

De pet van Brainpower matched qua kleuren altijd netjes bij zijn hiphopsneakers. Hij draagt daarnaast vaak een ring met een kleine microfoon erop, waaruit je kunt opmaken dat hij een MC met passie is. Zo demonstreert Brain dat je outfit een verlengstuk kan zijn van jezelf. Niets op aan te merken.

Fanbase: 4

Fans van Brainpower zijn net als Brainpower sympathiek en vol van passie. Aardige mensen dus, met wie je in principe een prettig gesprek kunt hebben. Enige voorzichtigheid is hierbij wel gewenst: op onschuldige vragen als 'waarom zit je pet helemaal over je oren?' kunnen ze soms fel reageren, met uitspraken als 'jij weet niks van The Bronx waar het allemaal begon.' Je kunt fans van Brainpower beter niet laten draaien op hiphopfeestjes, omdat hun idee van een actuele, dynamische dj-set altijd neerkomt op het integraal afspelen van het eerste album van De La Soul. Er zijn meerdere manieren om een Brainpowerfan op de kast te krijgen, maar de meest efficiënte is luidkeels verkondigen dat Soulja Boy de beste rapper aller tijden is.

Eindoordeel kutheidsgehalte: 5,5

Op basis van muziek en gedrag moet worden vastgesteld dat Brainpower soms best kut kan zijn, maar daartegenover moet worden geplaatst dat hij zo gelooft in zichzelf dat hij onhaatbaar is. Brainpower doet wat hij wil, geeft om zijn muziek en is daar erg succesvol mee (geweest). Hoe je het ook went, keert of windmilled: dat is hiphop.

Simon Dopper is vaker van de genuanceerde uitspraken, bijvoorbeeld over Peter R. de Vries. Volg hem op Twitter.