Over de wanstaltige aanblik van een laffe stagedive

Dit artikel verscheen eerder in de VICE Festival Guide. Het podium opklimmen, een aanloop nemen en zonder angst het publiek tegemoet springen. Een fractie van een seconde geen zorgen aan je hoofd, en je overgeven aan totale chaos. Niets schreeuwt zo lekker “HÉ OUDE KUTMENSEN FUCK JULLIE IK BEN JONG EN DOE WAAR IK ZIN IN HEB OOK AL IS HET MISSCHIEN EEN BEETJE RUIG” als het springen op andere feestvierders, ­zonder al te veel rekening te houden met elkaar. Het is een bezigheid die altijd leek weggelegd voor alleen de dappersten onder ons. Toch delen rockbands de afgelopen jaren steeds vaker het podium met een nieuw soort stagediver: de aarzelende.

Klim je weleens heldhaftig de bühne op? Neem je een pittig aanloopje, maar hou je je dan net voor het moment suprême in? Zwaai je giechelend naar je vrienden – of erger nog: pak je rustig je telefoon om effe te filmen? Of wacht je tot er een ­l­andingsbaan van handen gevormd is, ­zodat je ­zeker weet dat jezelf geen pijn doet? Stop ­hiermee. Als je springt, doe het dan goed. In één rechte en ondoordachte lijn. Zonder te aarzelen. Waarom? Om duizend redenen. Ik geef je er twee.

1. De stagedive is een Nederlandse ­uitvinding, en onze voorvaderen hebben hier niet zo hard voor gewerkt zodat jij er een laffe uitvoering van kan doen
In Nederland houden we doorgaans ­rekening met elkaar. Dat is prettig en overzichtelijk. Ook al stopt de fietsende Nederlander zelden voor een zebrapad, de vingers krullen vaak bedachtzaam om de voorremmen zodra het zwart-wit ­geverfde asfalt het voorwiel nadert. Het zou immers zomaar kunnen dat er een schattig omaatje oversteekt, of dat er een of andere druktemaker op zijn of haar strepen gaat staan en toch het zebrapad claimt. Dan ben je blij dat je nog snel even in de ankers kan, en die ­persoon voor kunt laten gaan. De Nederlander houdt rekening met een ander. Die wil geen botsing met een vreemdeling op zijn geweten hebben. Dat siert de Nederlander.

Een halve eeuw geleden maakten Nederlanders toch even korte metten met het respectvolle ‘leven en laten leven’. Toen introduceerde onze jeugd namelijk een nieuw fenomeen binnen de oprukkende beatcultuur: de stagedive werd naar verluidt in Nederland geboren. Volgens velen waren de Haagse pubers bij een ­optreden van de Rolling Stones in het Kurhaus in 1964 een van de eersten die ooit van een podium afsprongen uit pure, recalcitrante fun. Sindsdien was het oké om even GEEN rekening met elkaar te houden, zolang het de feestvreugde maar verhoogde.

Ik was er zelf niet bij die avond (ik was toen namelijk minus 26 jaar oud en ben sowieso meer into de Beatles), maar toen ik het las werd ik toch wel trots. Zeker als je beseft dat er elke dag van het jaar wel ergens ter wereld iemand het publiek ­trakteert op een dronken snoekduik. Naar oud-Hollands gebruik dus! Er is dus zowaar een Nederlandse traditie waarvoor je de barricades op mag, en het allerleukste is: je moet dus ook van die barricades ­af­springen. Respecteer deze Hollandse ­uitvinding, onze voorvaderen, en waag het niet om ooit nog zo’n laffe stagedive te zetten.

2. Stagediven is een groepsactiviteit, dus als jij openlijk loopt te twijfelen aan die groep, met je nerveuze gegiechel, bezorg je iedereen een rotavond
Waarom doen mensen dit eigenlijk, dat stagediven? Dat heeft waarschijnlijk te maken met wat socioloog Émile Durkheim noemt ‘collective effervescence’. Dit is geen lied van Within Temptation maar een sociologisch concept: Durkheim stelde in zijn werk The Elementary Forms of the Religious Life dat het groepsverband ­aanzienlijk versterkt wordt als mensen van een bepaalde afgebakende groep samen­komen (de festivalgangers bij het rock­concert), al dan niet stilzwijgend dezelfde gedachte communiceren, en dan hetzelfde ritueel uitvoeren (de stagedive). Een sterker groepsverband vindt iedereen sick, en daarom blijven ze het doen.

Het is geen waterdichte verklaring voor vreemd gedrag, maar het maakt het iets makkelijker te begrijpen waarom bij­voorbeeld voetbalhooligans gezamenlijk een politiepaard optillen, of waarom ­christenen en masse kijken naar een televisie­-uitzending waarin een prominen­te rol is weggelegd voor zowel Brainpower als Bert van Leeuwen.

Maar: dit gaat dus alleen op wanneer de stagedive goed wordt uitgevoerd. Die ­‘collective effervescence’ wordt namelijk verbroken wanneer een individu niet ­dezelfde gedachte als de rest van de groep deelt. Schreeuw bij de volgende laffe ­stagedive die je aanschouwt dus gerust “CHAPEAU! JE VERSTOORT DE COLLECTIVE EFFERVESCENCE!” naar het podium. Diegene gooit namelijk geen olie op het vreugdevuur, diegene pist dat vuur uit. Als je A zegt moet je in dit geval een megafoon pakken en zo hard als je kan B roepen, anders werkt het niet. De laffe stagedive is nog pijnlijker dan een valse start bij het Koningsnummer op een pas gepoetste schaatsbaan, een voortijdig onderbroken wildplasje of een nies die maar niet komt. Je moet jezelf lekker laten gaan, want nu is het alsof je de allerhoogste duikplank van het zwembad beklimt en vervolgens met kleren aan weer de trap naar beneden neemt: geen gezicht.

Gelukkig is er na vele decennia van ­wetenschappelijk onderzoek door ­­‘s werelds meest vooraanstaande academici van over de hele wereld een ­duidelijke oplossing voor dit sociaal-­maatschappelijke probleem: SPRING GEWOON.

Lees deze zomer alles over festivals op festivals.vice.com en volg VICE Festivals op Facebook.